28.06.1914 - zabojstwo w sarajewie arcyksiecia Franciszka ferdynanda, austryjackiego nastepcy tronu 28.07.1914 - austro-wegry wypowiadaja wojne serbii 01.08.1914 - niemcy wypowiadaja wojne rosji 03.08.1914 - niemcy wypowiadaja wojne francji, nastepnego dnia wielka brytania wypowiada wojne niemcom działania wojenne I wojny swiatowej 1914-wrzesien-bitwa pod Marną, powstrzymanie ofensywy niemieckiej, poczatek walk pozycyjnych -atak turcji na wojska rosyjskie na Kaukazie, wojska brytyjskie w palestynie i egipcie -pazdziernik-grudzien - zajecie przez aliantow niemieckiego Togo -sierpien - bitwa pod tannenbergiem, zwyciestwo niemcow nad rosjanami 1915 -desant aliancki na turecki polwysep Gallipoli -ofensywa panstw centralncyh na ziemie krolestwa polskiego i galicji, stabilizacja frontu wzdłuz linii dźwina-pińsk-tarnopol-czerniowisze -austro-wegry zajmuja bułgarię 1916 -luty-grudzien; bitwa pod Verdun -bitwa morska wokol polwyspu Jutlandzkiego -czerwiec - bitwa pod Sammą 1917 -niemcy oglaszaja totalna wojne morska i podwodna -kwiecien- USA przystepuje do wojny po stronie ententy 1918 -ofensywa wojsk alianckich nad Marnę, wyparcie niemców z francji -austro-wegry i sojusznicy niemiec wycofuja sie z wojny -11 listopada; zawieszenie bronii
wybacz za nieuzywanie polskich znakow, ale dluzej z tym schodzi..;) mysle ze pomoglem.. pozdrawiam i licze na naj
Już na samym początku I wojny światowej, Niemcy napotkali na trudności i to ze strony, z której zakładali jak najmniej problemów. Belgia, która wg Schlieffena miała paść w maksymalnie kilka dni, broniła się przez prawie dwa tygodnie, co opóźniło znacznie przemarsz wojsk ku Paryżowi. W tym czasie Anglicy mogli swobodnie wysłać swoje oddziały na północ Francji, aby pomóc w obronie stolicy. Tutaj także legendarna prawie jest postawa taksówkarzy paryskich, którzy wozili żołnierzy. Inna sprawa, że potem od rządu domagali się zapłaty za wykonywane usługi. Międzyczasie Anglia rozpoczęła blokadę morską Niemiec, zamykając wyjścia z Morza Północnego. Jak się wkrótce okaże, I wojna światowa to głównie wojna o przewagę gospodarki, a nie zdolności militarnych.
Pozostając już na froncie zachodnim, to w pierwszym roku wojny rozegrała się tam wielka bitwa nad Marną w dniach 5-12 września. Rozpoczęta 18 sierpnia ofensywa niemiecka na Paryż została zatrzymana przez generała Josepha Joffre'a i jego żołnierzy. Rozpoczęła się długa i wyniszczająca wojna pozycyjna. Po obu stronach powstały liczne fortyfikacje: okopy, druty kolczaste i inne. Linia wojny ustanowiła się na rzece Aisne. Załamał się na dobre plan generała Schlieffena, nie było już mowy o wojnie błyskawicznej, a Niemcy, którzy wyjeżdżali na front z nadzieją szybkiego powrotu (na niemieckich wagonach widniały optymistyczne napisy "Na śniadanie do Paryża") na długie lata musieli oddzielić się od swoich bliskich.
Jeżeli chodzi o front wschodni, to mamy tutaj szybką ofensywę rosyjską, która już we wrześniu zdołała przejąć tereny Galicji. Zmusiło to wysłanie części wojsk niemieckich na wschód. Tam 28 sierpnia zakończyła się bitwa pod Tannenbergiem (dzisiejszy Grunwald) - skuteczna kontrofensywa Niemców pod dowództwem generała Paula von Hindenburga i generała Ericha Ludendorfa. Pokonali oni armię rosyjską generała Aleksandra Samsonowa, który próbował uderzyć na Prusy Wschodnie. Dnia 3 września zostaje zdobyty Lwów. Następnie rozegrała się bitwa nad jeziorami mazurskimi w dniach 6-15 września - Rosjanie zostają całkowicie wyparci z terenów Prus. Zatrzymana zostaje także ofensywa rosyjska w Galicji. Decydująca o tym bitwa rozegrała się pod Limanową. Trwała od 5 listopada aż do 17 grudnia. Na froncie wschodnim także rozpoczęła się wojna pozycyjna.
Mimo iż początkowy plan zakładał inaczej, wobec tak rysującej się sytuacji na frontach, Niemcy zdecydowali się na przerzucenie swoich wojsk na wschód, aby pokonać szybko Rosję, a dopiero potem ostatecznie rozprawić się z kwestią francuską. Zimą 1914/15 wiele transportów z wojskiem udaje się na front wschodni.
Do walk dołączyła także Turcja. Nie wypowiadając wojny 29 października jej flota zaatakowała wybrzeża rosyjskie - zbombardowano Odessę i Noworosyjsk. Wobec czego Rosja oraz jej sojusznicy Francja i Anglia wypowiedziały Turcji wojnę w dniach 2-5 listopada.
Jak sama nawet nazwa wskazuje, konflikt 1914-18 nie toczył się tylko na terenie Europy. Walki obserwujemy także na Bliskim Wschodzie, w Afryce i we wschodniej Azji, jednak nie na taką skalę, jak miało to miejsce w czasie II wojny światowej. W pierwszym roku działań wojennych Niemcy utracili na rzecz sił angielsko-francuskich Togo. Japonia, wykorzystując konflikt w Europie, dążyła do uzyskania pozycji hegemona w Azji. Przy okazji zabrała kolonie niemieckie w Chinach. Działania zbrojne rozpoczęły się także nad Zatoką Perską. Tutaj brytyjski korpus ekspedycyjny posuwał się wzdłuż Tygrysu w kierunku Bagdadu. Wielka Brytania ogłosiła także w grudniu swoją protekcję nad Egiptem.
Ciąg dalszy walk - rok 1915
Z początkiem 1915 roku Niemcy rozpoczęły bezwzględną wojnę podwodną, ale wobec protestów strony amerykańskiej, nie zaangażowanej jeszcze w konflikt, zdecydowały się nie atakować statków neutralnych. Kiedy 7 maja Niemcy zatapiają angielski statek "Lusitanię" spotyka się to z oburzeniem wśród Amerykanów, którzy stracili wówczas wielu swoich rodaków (wśród 1198 pasażerów 139-ciu miało obywatelstwo amerykańskie)
19 lutego państwa Ententy próbują sforsować Dardanele, chcąc tym uzyskać drogę morską do Rosji dla konwojów z bronią i amunicją. Kiedy operacja ta nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, zdecydowano się na desant na półwyspie Galipoli. Tam też rozgrywają się pierwsze walki wojsk angielsko-francuskich z Turkami.
Jednak rok 1915 to przede wszystkim ofensywa niemiecka na froncie wschodnim. Już w maju w bitwie pod Gorlicami i Tarnowem zwyciężają wojska niemiecko-austriackie i odbijają Galicję i Bukowinę od Rosjan. Wraz z początkiem lipca rozpoczęła się ofensywa niemiecka i wkroczenie wojsk na teren Królestwa Polskiego, Litwy, Kurlandii i Wołynia. Zdobyto takie miasta jak Grodno, Brześć, Dubno. Front kształtuje się na linii Ryga-Dniestr.
Rozpoczyna się także wojna na froncie bałkańskim. 23 maja 1915 roku Włochy przystąpiły do wojny, ale po stronie Ententy. W czerwcu zaatakowały one Austriaków nad Isonzo. Poza tym rozpoczęto także działania w Serbii. Po początkowych sukcesach Serbów, wojska austriackie i niemieckie w październiku zaczynają podbijać stopniowo państwo. Przyłączenie się w tym samym miesiącu Bułgarii do wojny po stronie państw centralnych, doprowadza do całkowitego zgniecenia oporu serbskiego w grudniu tego roku.
Na froncie zachodnim nadal trwa wojna pozycyjna. Klęską kończą się próby przełamania frontu przez Francuzów w Szampanii w październiku 1915 roku. Zaczyna być jasne, że walki będą trwały aż do wyniszczenia wszystkich sił przeciwnika.
Na Dalekim Wschodzie Japonia 18 stycznia wysuwa tak zwane 21 żądań względem Chin, chcąc utworzyć z nich swoją strefę wpływów. Po kilkumiesięcznych rokowaniach zawarto w maju traktat, na mocy którego Shandong, Mandżuria Południowa i Honan trafiły w ręce japońskie, uzyskując dodatkowo prawo do nieograniczonej eksploatacji znajdujących się tam bogactw naturalnych. W listopadzie Brytyjczycy ponoszą klęskę pod Ktesiphonem.
Czas wielkich bitew - rok 1916
Już 21 lutego na froncie zachodnim dochodzi do najbardziej krwawej bitwy w czasie całej wojny. Zacięte boje pod Verdun przynoszą śmierć ponad 300 tysięcy żołnierzy po obu stronach okopów. Bitwa ta zakończyła się dopiero w końcu czerwca. Drugą, jeżeli chodzi o znaczenie, była bitwa nad Sommą (24 czerwca - 26 listopada) - pierwsze walki z użyciem czołgów. Nie przyniosły one jednak znaczących zmian na froncie, a jedynie doprowadziły do zniszczeń po obu stronach, zarówno w ludziach, jak i w zaopatrzeniu.
W dniach 31 maja - 1 czerwca miała miejsce największa bitwa morska tej wojny - tak zwana bitwa jutlandzka w okolicach Skagerraku. Flota brytyjska pod dowództwem admirała Johna Jellicoea pokonała bez problemów oddziały niemieckie admirała Reinharda Scheera.
Na froncie wschodnim z kolei rozpoczęła się ofensywa generała Aleksieja Brusiłowa. Dnia 4 czerwca kontratak objął cała linię frontu od Pińska aż do granicy z Rumunią. Front został przerwany i wojska rosyjskie wkroczyły do Galicji i na Bukowinę, przejmując je od państw centralnych. Armia austriacka poniosła wielkie starty. Po obu stronach walk padło około 600 tysięcy zabitych żołnierzy.
Do walk przystąpiła także Rumunia (27 sierpnia) po stronie Ententy. Wojska austriacko-niemieckie 6 grudnia przedostały się aż pod sam Bukareszt (stolica Rumunii). Państwa Ententy z kolei zdobywają sojuszników w Czarnogórze i Albanii.
Ważne zmiany dokonują się także na najważniejszych stanowiskach w niektórych państwach walczących. W Rzeszy Hindenburg zostaje szefem niemieckiego sztabu generalnego. W Wielkiej Brytanii na urząd premiera wybrano Davida Lloyda Georga. A 21 listopada umiera cesarz austriacki, Franciszek Józef I (najdłużej panujący cesarz, objął tron w 1848 roku!), a jego następcą zostaje Karol I, ostatni już cesarz austriacki.
Jeżeli chodzi o zmagania zbrojne poza Europą, to Brytyjczycy po fatalnym roku 1915 dzięki dodatkowym posiłkom, zdobywają przewagę nad Zatoką Perską. Wojska rosyjskie po pokonaniu Turcji zajęły Armenię. A walczące na półwyspie Gallipoli armie angielsko-francuskie poniosły ostateczną klęskę. Niemcy zostają pozbawieni Kamerunu (18 lutego).
Czwarty rok wojny - rok 1917
W lutym Niemcy zapowiedzieli nieograniczoną wojnę podwodną. W wyniku rewolucji lutowej (według kalendarza gregoriańskiego obowiązującego w Europie odbyła się ona w marcu) abdykował car Mikołaj II, a Rosja stała się republiką. W listopadzie (w Rosji był to wówczas październik) rewolucja przyniosła władzę bolszewikom, którzy w swoim dekrecie o pokoju zdecydowali o odstąpieniu od wojny. Po przejęciu i odszyfrowaniu tak zwanego telegramu Zimmermanna, Stany Zjednoczone dowiedziały się o tajnych planach sojuszu meksykańsko-niemieckiego. Chcąc do tego nie dopuścić, wypowiadają wojnę Niemcom 6 kwietnia 1917 roku. Dzięki temu państwa Ententy zyskały nie tylko świeżą, silną armię, ale także, a może nawet przede wszystkim wielkie kapitały, siłę przemysłu i ogromne rezerw.
W lipcu rozpoczęła się trwająca do listopada bitwa we Flandrii. Anglicy atakowali jednak bez żadnych rezultatów. W tym samym roku dochodzi także do bitwy pod Ypres w Belgii - o tyle znaczącej, ze użyto w niej po raz pierwszy gazu bojowego iperytu. Przełamanie frontu zachodzi jednak na Bałkanach, gdzie po bitwie pod Caporetto i nad Isonzo (24 października-3 listopada) Austriacy zmuszają wojska włoskie do wycofania się aż po rzekę Piave. Po stronie państw Ententy staje Grecja.
Poza Europą: Anglicy wreszcie zdobywają Belgrad (11 marca), a 8 grudnia wkraczają do Jerozolimy, zapowiadając utworzenie w Palestynie żydowskiej siedziby narodowej (tak zwana deklaracja Balfoura).
Ważnym wydarzeniem, chociaż nie wnoszącym za wiele w sytuacji na frontach, jest wystosowanie 1 sierpnia noty pokojowej przez Benedykta XV. Papieski plan pokojowy zakładał, że wojska niemieckie wycofają się z Francji i przywrócą niepodległość Belgii. W zamian za to Rzesza miała otrzymać z powrotem zagarnięte kolonie niemieckie. O przynależności Alzacji, Lotaryngii i południowego Tyrolu mieli zadecydować mieszkańcy tych terenów . Miano się także zastanowić nad kwestią Polski, Armenii oraz państw bałkańskich. Papież nawoływał także do ogólnego rozbrojenia, swobody żeglugi i rezygnacji z wojennych odszkodowań. Fakt, że odrzucono papieski program już bezsprzecznie potwierdził, że pokój możliwy jest tylko pomiędzy zwycięzcami a zwyciężonymi.
28.06.1914 - zabojstwo w sarajewie arcyksiecia Franciszka ferdynanda, austryjackiego nastepcy tronu
28.07.1914 - austro-wegry wypowiadaja wojne serbii
01.08.1914 - niemcy wypowiadaja wojne rosji
03.08.1914 - niemcy wypowiadaja wojne francji, nastepnego dnia wielka brytania wypowiada wojne niemcom
działania wojenne I wojny swiatowej
1914-wrzesien-bitwa pod Marną, powstrzymanie ofensywy niemieckiej, poczatek walk pozycyjnych
-atak turcji na wojska rosyjskie na Kaukazie, wojska brytyjskie w palestynie i egipcie
-pazdziernik-grudzien - zajecie przez aliantow niemieckiego Togo
-sierpien - bitwa pod tannenbergiem, zwyciestwo niemcow nad rosjanami
1915
-desant aliancki na turecki polwysep Gallipoli
-ofensywa panstw centralncyh na ziemie krolestwa polskiego i galicji, stabilizacja frontu wzdłuz linii dźwina-pińsk-tarnopol-czerniowisze
-austro-wegry zajmuja bułgarię
1916
-luty-grudzien; bitwa pod Verdun
-bitwa morska wokol polwyspu Jutlandzkiego
-czerwiec - bitwa pod Sammą
1917
-niemcy oglaszaja totalna wojne morska i podwodna
-kwiecien- USA przystepuje do wojny po stronie ententy
1918
-ofensywa wojsk alianckich nad Marnę, wyparcie niemców z francji
-austro-wegry i sojusznicy niemiec wycofuja sie z wojny
-11 listopada; zawieszenie bronii
wybacz za nieuzywanie polskich znakow, ale dluzej z tym schodzi..;)
mysle ze pomoglem.. pozdrawiam i licze na naj
Już na samym początku I wojny światowej, Niemcy napotkali na trudności i to ze strony, z której zakładali jak najmniej problemów. Belgia, która wg Schlieffena miała paść w maksymalnie kilka dni, broniła się przez prawie dwa tygodnie, co opóźniło znacznie przemarsz wojsk ku Paryżowi. W tym czasie Anglicy mogli swobodnie wysłać swoje oddziały na północ Francji, aby pomóc w obronie stolicy. Tutaj także legendarna prawie jest postawa taksówkarzy paryskich, którzy wozili żołnierzy. Inna sprawa, że potem od rządu domagali się zapłaty za wykonywane usługi. Międzyczasie Anglia rozpoczęła blokadę morską Niemiec, zamykając wyjścia z Morza Północnego. Jak się wkrótce okaże, I wojna światowa to głównie wojna o przewagę gospodarki, a nie zdolności militarnych.
Pozostając już na froncie zachodnim, to w pierwszym roku wojny rozegrała się tam wielka bitwa nad Marną w dniach 5-12 września. Rozpoczęta 18 sierpnia ofensywa niemiecka na Paryż została zatrzymana przez generała Josepha Joffre'a i jego żołnierzy. Rozpoczęła się długa i wyniszczająca wojna pozycyjna. Po obu stronach powstały liczne fortyfikacje: okopy, druty kolczaste i inne. Linia wojny ustanowiła się na rzece Aisne. Załamał się na dobre plan generała Schlieffena, nie było już mowy o wojnie błyskawicznej, a Niemcy, którzy wyjeżdżali na front z nadzieją szybkiego powrotu (na niemieckich wagonach widniały optymistyczne napisy "Na śniadanie do Paryża") na długie lata musieli oddzielić się od swoich bliskich.
Jeżeli chodzi o front wschodni, to mamy tutaj szybką ofensywę rosyjską, która już we wrześniu zdołała przejąć tereny Galicji. Zmusiło to wysłanie części wojsk niemieckich na wschód. Tam 28 sierpnia zakończyła się bitwa pod Tannenbergiem (dzisiejszy Grunwald) - skuteczna kontrofensywa Niemców pod dowództwem generała Paula von Hindenburga i generała Ericha Ludendorfa. Pokonali oni armię rosyjską generała Aleksandra Samsonowa, który próbował uderzyć na Prusy Wschodnie. Dnia 3 września zostaje zdobyty Lwów. Następnie rozegrała się bitwa nad jeziorami mazurskimi w dniach 6-15 września - Rosjanie zostają całkowicie wyparci z terenów Prus. Zatrzymana zostaje także ofensywa rosyjska w Galicji. Decydująca o tym bitwa rozegrała się pod Limanową. Trwała od 5 listopada aż do 17 grudnia. Na froncie wschodnim także rozpoczęła się wojna pozycyjna.
Mimo iż początkowy plan zakładał inaczej, wobec tak rysującej się sytuacji na frontach, Niemcy zdecydowali się na przerzucenie swoich wojsk na wschód, aby pokonać szybko Rosję, a dopiero potem ostatecznie rozprawić się z kwestią francuską. Zimą 1914/15 wiele transportów z wojskiem udaje się na front wschodni.
Do walk dołączyła także Turcja. Nie wypowiadając wojny 29 października jej flota zaatakowała wybrzeża rosyjskie - zbombardowano Odessę i Noworosyjsk. Wobec czego Rosja oraz jej sojusznicy Francja i Anglia wypowiedziały Turcji wojnę w dniach 2-5 listopada.
Jak sama nawet nazwa wskazuje, konflikt 1914-18 nie toczył się tylko na terenie Europy. Walki obserwujemy także na Bliskim Wschodzie, w Afryce i we wschodniej Azji, jednak nie na taką skalę, jak miało to miejsce w czasie II wojny światowej. W pierwszym roku działań wojennych Niemcy utracili na rzecz sił angielsko-francuskich Togo. Japonia, wykorzystując konflikt w Europie, dążyła do uzyskania pozycji hegemona w Azji. Przy okazji zabrała kolonie niemieckie w Chinach. Działania zbrojne rozpoczęły się także nad Zatoką Perską. Tutaj brytyjski korpus ekspedycyjny posuwał się wzdłuż Tygrysu w kierunku Bagdadu. Wielka Brytania ogłosiła także w grudniu swoją protekcję nad Egiptem.
Ciąg dalszy walk - rok 1915
Z początkiem 1915 roku Niemcy rozpoczęły bezwzględną wojnę podwodną, ale wobec protestów strony amerykańskiej, nie zaangażowanej jeszcze w konflikt, zdecydowały się nie atakować statków neutralnych. Kiedy 7 maja Niemcy zatapiają angielski statek "Lusitanię" spotyka się to z oburzeniem wśród Amerykanów, którzy stracili wówczas wielu swoich rodaków (wśród 1198 pasażerów 139-ciu miało obywatelstwo amerykańskie)
19 lutego państwa Ententy próbują sforsować Dardanele, chcąc tym uzyskać drogę morską do Rosji dla konwojów z bronią i amunicją. Kiedy operacja ta nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, zdecydowano się na desant na półwyspie Galipoli. Tam też rozgrywają się pierwsze walki wojsk angielsko-francuskich z Turkami.
Jednak rok 1915 to przede wszystkim ofensywa niemiecka na froncie wschodnim. Już w maju w bitwie pod Gorlicami i Tarnowem zwyciężają wojska niemiecko-austriackie i odbijają Galicję i Bukowinę od Rosjan. Wraz z początkiem lipca rozpoczęła się ofensywa niemiecka i wkroczenie wojsk na teren Królestwa Polskiego, Litwy, Kurlandii i Wołynia. Zdobyto takie miasta jak Grodno, Brześć, Dubno. Front kształtuje się na linii Ryga-Dniestr.
Rozpoczyna się także wojna na froncie bałkańskim. 23 maja 1915 roku Włochy przystąpiły do wojny, ale po stronie Ententy. W czerwcu zaatakowały one Austriaków nad Isonzo. Poza tym rozpoczęto także działania w Serbii. Po początkowych sukcesach Serbów, wojska austriackie i niemieckie w październiku zaczynają podbijać stopniowo państwo. Przyłączenie się w tym samym miesiącu Bułgarii do wojny po stronie państw centralnych, doprowadza do całkowitego zgniecenia oporu serbskiego w grudniu tego roku.
Na froncie zachodnim nadal trwa wojna pozycyjna. Klęską kończą się próby przełamania frontu przez Francuzów w Szampanii w październiku 1915 roku. Zaczyna być jasne, że walki będą trwały aż do wyniszczenia wszystkich sił przeciwnika.
Na Dalekim Wschodzie Japonia 18 stycznia wysuwa tak zwane 21 żądań względem Chin, chcąc utworzyć z nich swoją strefę wpływów. Po kilkumiesięcznych rokowaniach zawarto w maju traktat, na mocy którego Shandong, Mandżuria Południowa i Honan trafiły w ręce japońskie, uzyskując dodatkowo prawo do nieograniczonej eksploatacji znajdujących się tam bogactw naturalnych. W listopadzie Brytyjczycy ponoszą klęskę pod Ktesiphonem.
Czas wielkich bitew - rok 1916
Już 21 lutego na froncie zachodnim dochodzi do najbardziej krwawej bitwy w czasie całej wojny. Zacięte boje pod Verdun przynoszą śmierć ponad 300 tysięcy żołnierzy po obu stronach okopów. Bitwa ta zakończyła się dopiero w końcu czerwca. Drugą, jeżeli chodzi o znaczenie, była bitwa nad Sommą (24 czerwca - 26 listopada) - pierwsze walki z użyciem czołgów. Nie przyniosły one jednak znaczących zmian na froncie, a jedynie doprowadziły do zniszczeń po obu stronach, zarówno w ludziach, jak i w zaopatrzeniu.
W dniach 31 maja - 1 czerwca miała miejsce największa bitwa morska tej wojny - tak zwana bitwa jutlandzka w okolicach Skagerraku. Flota brytyjska pod dowództwem admirała Johna Jellicoea pokonała bez problemów oddziały niemieckie admirała Reinharda Scheera.
Na froncie wschodnim z kolei rozpoczęła się ofensywa generała Aleksieja Brusiłowa. Dnia 4 czerwca kontratak objął cała linię frontu od Pińska aż do granicy z Rumunią. Front został przerwany i wojska rosyjskie wkroczyły do Galicji i na Bukowinę, przejmując je od państw centralnych. Armia austriacka poniosła wielkie starty. Po obu stronach walk padło około 600 tysięcy zabitych żołnierzy.
Do walk przystąpiła także Rumunia (27 sierpnia) po stronie Ententy. Wojska austriacko-niemieckie 6 grudnia przedostały się aż pod sam Bukareszt (stolica Rumunii). Państwa Ententy z kolei zdobywają sojuszników w Czarnogórze i Albanii.
Ważne zmiany dokonują się także na najważniejszych stanowiskach w niektórych państwach walczących. W Rzeszy Hindenburg zostaje szefem niemieckiego sztabu generalnego. W Wielkiej Brytanii na urząd premiera wybrano Davida Lloyda Georga. A 21 listopada umiera cesarz austriacki, Franciszek Józef I (najdłużej panujący cesarz, objął tron w 1848 roku!), a jego następcą zostaje Karol I, ostatni już cesarz austriacki.
Jeżeli chodzi o zmagania zbrojne poza Europą, to Brytyjczycy po fatalnym roku 1915 dzięki dodatkowym posiłkom, zdobywają przewagę nad Zatoką Perską. Wojska rosyjskie po pokonaniu Turcji zajęły Armenię. A walczące na półwyspie Gallipoli armie angielsko-francuskie poniosły ostateczną klęskę. Niemcy zostają pozbawieni Kamerunu (18 lutego).
Czwarty rok wojny - rok 1917
W lutym Niemcy zapowiedzieli nieograniczoną wojnę podwodną. W wyniku rewolucji lutowej (według kalendarza gregoriańskiego obowiązującego w Europie odbyła się ona w marcu) abdykował car Mikołaj II, a Rosja stała się republiką. W listopadzie (w Rosji był to wówczas październik) rewolucja przyniosła władzę bolszewikom, którzy w swoim dekrecie o pokoju zdecydowali o odstąpieniu od wojny. Po przejęciu i odszyfrowaniu tak zwanego telegramu Zimmermanna, Stany Zjednoczone dowiedziały się o tajnych planach sojuszu meksykańsko-niemieckiego. Chcąc do tego nie dopuścić, wypowiadają wojnę Niemcom 6 kwietnia 1917 roku. Dzięki temu państwa Ententy zyskały nie tylko świeżą, silną armię, ale także, a może nawet przede wszystkim wielkie kapitały, siłę przemysłu i ogromne rezerw.
W lipcu rozpoczęła się trwająca do listopada bitwa we Flandrii. Anglicy atakowali jednak bez żadnych rezultatów. W tym samym roku dochodzi także do bitwy pod Ypres w Belgii - o tyle znaczącej, ze użyto w niej po raz pierwszy gazu bojowego iperytu. Przełamanie frontu zachodzi jednak na Bałkanach, gdzie po bitwie pod Caporetto i nad Isonzo (24 października-3 listopada) Austriacy zmuszają wojska włoskie do wycofania się aż po rzekę Piave. Po stronie państw Ententy staje Grecja.
Poza Europą: Anglicy wreszcie zdobywają Belgrad (11 marca), a 8 grudnia wkraczają do Jerozolimy, zapowiadając utworzenie w Palestynie żydowskiej siedziby narodowej (tak zwana deklaracja Balfoura).
Ważnym wydarzeniem, chociaż nie wnoszącym za wiele w sytuacji na frontach, jest wystosowanie 1 sierpnia noty pokojowej przez Benedykta XV. Papieski plan pokojowy zakładał, że wojska niemieckie wycofają się z Francji i przywrócą niepodległość Belgii. W zamian za to Rzesza miała otrzymać z powrotem zagarnięte kolonie niemieckie. O przynależności Alzacji, Lotaryngii i południowego Tyrolu mieli zadecydować mieszkańcy tych terenów . Miano się także zastanowić nad kwestią Polski, Armenii oraz państw bałkańskich. Papież nawoływał także do ogólnego rozbrojenia, swobody żeglugi i rezygnacji z wojennych odszkodowań. Fakt, że odrzucono papieski program już bezsprzecznie potwierdził, że pokój możliwy jest tylko pomiędzy zwycięzcami a zwyciężonymi.