Question

Opisz politykę zagraniczną ostatnich Jagiellonów.

Answer 1

POLITYKA ZAGRANICZNA OSTATNICH JAGIELLONÓW1506 – 1548 Zygmunt Stary1548 – 1572 Zygmunt August
Za czasów panowania
ostatnich Jagiellonów, zakończony został problem
krzyżacki. Jak wiadomo Jagiellonowie prowadzili z zakonem zaciekłe
walki już w XV wieku, gdzie trwała wielka wojna z zakonem krzyżacki,
konflikty po I pokoju toruńskim i w końcu wojna trzynastoletnia, która
przyczyniła się do utraty suwerenności przez zakon. Za panowania
Zygmunta Starego, przedostatniego przedstawiciela Jagiellońskiego rodu
w latach 1519 – 1521 również miały miejsce walki z Zakonem jednak nie
odniosły one wymiernych korzyści politycznych. W wyniku Traktatu
Krakowskiego, zawartego w 1525 roku, postanowiono o sekularyzacji
zakonu i powstaniu luterańskiego księstwa pruskiego, będącego lennem
Polski, czyli ziemiami uznającymi zwierzchność polskiego władcy. Tak
powstały Prusy Książęce, które miały udzielać Rzeczpospolitej pomocy
wojskowej i finansowej, a jego poddani mogli odwoływać się do
sądownictwa królewskiego. W 1525 roku, miało miejsce niezwykle
ważne w historii Polski wydarzenie, uwiecznione na obrazie wybitnego
malarza Jana Matejki. Hołd Pruski został złożony królowi Zygmuntowi
Staremu przez księcia pruskiego Albrechta Hohenzollera, na krakowskim
rynku, co miało znaczenie dosyć duże, ponieważ przez następne lata,
nowo powstałe Księstwo Pruskie było mocno związane z Polską. Z początku
wydawało się, że traktat krakowski stanowił istotny krok, ku umocnieniu
polskich wpływów nad Bałtykiem, jednak w przeciągu stu następnych lat
okazało się, że w sąsiedztwie Rzeczypospolitej powstało państwo równie
niebezpieczne, jak niegdyś państwo krzyżackie. Już za panowania
Zygmunta Augusta, który w wyniku elekcji vivente rege objął panowanie
po swoim ojcu miała miejsce rywalizacja o inflanty. Na podstawie
traktatu w Wilnie w 1561 roku, sekularyzowano państwo zakonu Kawalerów
Mieczowych i uznano zwierzchnictwo państwa polsko – litewskiego nad
Kurlandią, dziedzicznym państwem wielkiego mistrza Gotarda Kettlera.
Lennem oprócz Kurlandii, stały się również Inflanty, które stały się
swego rodzaju prowincją państwa polsko – litewskiego. W wyniku
ogromnego zainteresowania podziałem państwa Kettlera wybuchła wojna
północna o Inflanty, między stronami rosyjską, duńską i szwedzką a
państwem polsko – litewskim. W wyniku owej wojny Rosjanie zajęli Połock
nad Dźwiną w roku 1563. W walkach tych działała również flota
kaperska, która występowała przeciwko organizowanej przez Rosjan
żegludze narewskiej, do portu Narew. W zamian za udzieloną Polsce pomoc
w wojnie północnej, w Prusach dopuszczono do tronu Hohenzollerów,
którzy wywodzili się z Brandenburgii. W wyniku prowadzonych walk,
zawarty został pokój w Szczecinie, w którym podzielono dawno państwo
inflanckie. W wyniku tych podziałów Szwecja otrzymała Estonię, Dania
wyspy Dago i Ozylię, natomiast Rosja wschodnią część Inflant z
Dorpatem. Państwo polsko – litewskie uzyskało Kurlandię i znaczną część
Inflant. Omawiając politykę zagraniczną Jagiellonów, zacząłem od
hołdu pruskiego i wojny północnej, ponieważ stwierdziłem iż te
wydarzenia miały największe znaczenie dla historii. Uważam jednak, że
warto wrócić jeszcze do Zygmunta starego i wspomnieć o jego stosunkach
z Habsburgami i Turcją. W 1515 roku miał miejsce zjazd monarchów
w Wiedniu, w którym udział wzięli Zygmunt Stary, władca Czech i Węgier
Władysław Jagiellończyk oraz Maksymilinan I Habsburg. Podczas tego
spotkania Habsburgowie obiecali zerwanie stosunków moskiewsko –
austriackich, w zamian za sukcesję na tronie Czech i Węgier, gdzie po
wygaśnięciu dynastii Jagiellonów, władzę mieli objąć właśnie
Habsburgowie. Już jedenaście lat po tym zjeździe ziściły się
postanowienia zawarte w traktacie, ponieważ w bitwie pod Mohaczem w
1526 roku nie pozostawiwszy po sobie potomka, zmarł Ludwik Węgierski, w
związku z czym tron Węgierski i Czeski objęli Habsburgowie. Warto
również wspomnieć o wieczystym pokoju z Turcją wroku 1533, gdzie
unikanie portów z Turcją stało się jednym z podstawowych zasad polskiej
polityki zagranicznej XVI wieku. W 1568 roku, miał miejsce zatarg
króla Zygmunta Augusta z Gdańskiem, gdzie po powołaniu Komisji
Morskiej, gdańszczanie dopuścili się mordu na królewskich marynarzach,
za co Zygmunt August odpowiedział twardą postawą w stosunku do
niepokornego miasta. Dwa lata później nałożono na Gdańsk tzw.
Konstytucje karnkowskie, które regulowały zwierzchnictwo Polski nad
Gdańskiem. Konstytucja ta zniesiona została siedem lat później
zniesiona w wyniku uznania przez Gdańsk elekcji Stefana Batorego. W 1572 roku zmarł Zygmunt August, a śmierć tego władcy zakończyła panowanie dynastii Jagiellonów w Polsce i Europie.