Integracja europejska to proces stopniowego łączenia się państw Europy pod względem gospodarczym, prawnym i politycznym. Jej przyczyny ideowe, kulturowe i polityczne są złożone i wielowymiarowe, ale można wyróżnić kilka głównych motywów:
Dążenie do pokoju i współpracy między dawnymi wrogami, zwłaszcza Francją i Niemcami, po doświadczeniach II wojny światowej. Plan Schumana z 1950 roku, który zapoczątkował integrację w sektorze węgla i stali, miał na celu zapobiec kolejnym konfliktom zbrojnym i stworzyć podstawy federacji europejskiej.
Poszukiwanie wspólnego rynku i waluty, które miałyby zwiększyć konkurencyjność i dobrobyt gospodarczy krajów europejskich. Wspólnota Gospodarcza Europejska (WGE), utworzona w 1957 roku przez sześć państw założycielskich (Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg), miała na celu ustanowienie unii celnej i wspólnej polityki rolniczej. Później dołączyły do niej inne kraje i rozszerzono zakres integracji o wspólną politykę handlową, transportową, energetyczną i monetarną. W 1999 roku wprowadzono euro jako wspólną walutę dla 11 państw członkowskich.
Dążenie do silniejszej pozycji politycznej i bezpieczeństwa na arenie międzynarodowej, zwłaszcza w obliczu zimnej wojny, rozpadu bloku komunistycznego i globalizacji. Wspólnota Europejska (WE), która powstała w 1993 roku na bazie WGE, miała na celu pogłębić integrację w obszarach takich jak polityka zagraniczna i bezpieczeństwa wspólna (PZiBW), współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych (WPiSWK) oraz obywatelstwo europejskie. W 2009 roku traktat lizboński przekształcił WE w Unię Europejską (UE), która uzyskała osobowość prawną i nowe instytucje, takie jak przewodniczący Rady Europejskiej, wysoki przedstawiciel UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ).
Dążenie do zachowania i promowania wspólnej tożsamości europejskiej opartej na wartościach demokracji, praw człowieka, wolności, równości i solidarności. Integracja europejska ma na celu nie tylko tworzenie wspólnych instytucji i praw, ale także budowanie społeczeństwa obywatelskiego i kultury europejskiej. W tym celu UE wspiera programy edukacyjne, kulturalne, naukowe i medialne, takie jak Erasmus+, Kultura 2000 czy Euronews. UE przyznaje także nagrody za osiągnięcia w dziedzinie literatury, filmu czy praw człowieka.
Integracja europejska to proces stopniowego łączenia się państw Europy pod względem gospodarczym, prawnym i politycznym. Jej przyczyny ideowe, kulturowe i polityczne są złożone i wielowymiarowe, ale można wyróżnić kilka głównych motywów: