Wykopaliska archeologiczne prowadzone na Starym Mieście w Elblągu przyniosły dotychczas wiele świetnych odkryć, wśród których znajdują się również instrumenty muzyczne. W latach 1986-1989 odnaleziono tu instrumenty strunowe: piętnastowieczną giternę - rodzaj niewielkiej lutni, czternastowieczną fidelę-poprzedniczkę skrzypiec oraz instrumenty dęte: dwie kościane piszczałki pochodzące z XIV-XVI wieku (Popławska 1997; Popławska, Czechak 2002).
Flet Prosty
Dobra passa w odkrywaniu instrumentów muzycznych w Elblągu trwa nadal. Kolejny instrument-flet prosty (nr. inw. 4891) znaleziono w roku 1998, w latrynie znajdującej się na podwórku działki przy ul. Stary rynek 38. Kontekst archeologiczny pozwala datować instrument na koniec XV lub początek XVI wieku.
Całkowita długość instrumentu wynosi 299 mm. Na wierzchniej części korpusu znajduje się siedem otworów dźwiękowych, przy czym najniższy jest podwójny. Na stronie spodniej korpusu wywiercono jeden otworek dźwiękowy. Opisywany instrument należy więc, pod tym względem, do grupy fletów 7 + 1 (ryc.1). Odległości pomiędzy osiami otworów dźwiękowych wywierconych na stronie wierzchniej licząc od wlotu instrumentu wynoszą odpowiednio około: 143, 163, 184, 204, 224, 244, 266 mm, średnice otworów pojedynczych mają od 8 do 10 mm, średnice otworów podwónych-5 i 6 mm. Otwór dźwiękowy spodniej części korpusu, o średnicy 6 mm, znajduje się w odległości 135 mm od wlotu. Jest więc spośród wszystkich otworów dźwiękowych usytuowany najbliżej wlotu, czyli najwyżej. Na wierzchniej stronie korpusu wycięto również prostokątny otwór wargowy, a odległość od wlotu do krawędzi otworu wargowego stanowi 53 mm. Średnica zewnętrzna wlotu wynosi 26 mm, średnica wewnętrzna – około 20 mm, grubość ścianek wlotu i wylotu – około 6 mm. Korpus od wewnątrz jest wyborowany. Średnica zewnętrzna wylotu wynosi około 23 mm, średnica wewnętrzna – około 13 mm. Pod względem wielkości (długości) instrument elbląski zaliczyć można do fletów prostych o wielkości dyszkantowej o stroju c lub d . Wykonano go z dość twardego drewna, być może egzotycznego. Jego powierzchnia została dokładnie opracowana, a toczony, gładki korpus był zapewne pierwotnie powlekany żywicą. Otwory dźwiękowe wywiercono, najprawdopodobniej świderkiem, otwór wargowy starannie wycięto. W prosto ściętym wlocie osadzono czop, który składa się z trzech elementów: rozciętego na dwie nierówne części małego klocka twardego drewna oraz rozdzielającej je, ale i do nich przyklejonej cienkiej płytki wykonanej z innego materiału (ryc. 2). Czop został podcięty na obwodzie, a ścięcie to znajduje się vis a vis niewielkiego podcięcia wewnętrznej ścianki wlotu. W pozostałej części jest on ściśle dopasowany do średnicy wlotu. Instrument był skromnie dekorowany przez nacięcie wokół korpusu na wysokości otworu wargowego, co miało zapewne sprawiać wrażenie, że górna partia instrumentu, tzw. główka, jest elementem osobno nasadzanym na pozostałą część korpusu. Poniżej otworu wargowego znajduje się wypalony niewielki okrąg z centralną dziurką. Całość tego znaku przypomina „ślad po pinezce”. (ryc. 3). Być może jest to znak wytwórcy instrumentu (Kirnbauer 2002, s. 54), a jego ustalenie pozwoliłoby w przyszłości określić dokładnie czas i miejsce powstania fletu. Na obecnym etapie badań nie jest to wszakże możliwe. Stwierdzono jedynie, że brak wzmianek o wytwórcach instrumentów dętych w Elblągu. Należy więc sądzić, ze flet nie został wykonany na terenie tego miasta.
Wykopaliska archeologiczne prowadzone na Starym Mieście w Elblągu przyniosły dotychczas wiele świetnych odkryć, wśród których znajdują się również instrumenty muzyczne. W latach 1986-1989 odnaleziono tu instrumenty strunowe: piętnastowieczną giternę - rodzaj niewielkiej lutni, czternastowieczną fidelę-poprzedniczkę skrzypiec oraz instrumenty dęte: dwie kościane piszczałki pochodzące z XIV-XVI wieku (Popławska 1997; Popławska, Czechak 2002).
Flet Prosty
Dobra passa w odkrywaniu instrumentów muzycznych w Elblągu trwa nadal. Kolejny instrument-flet prosty (nr. inw. 4891) znaleziono w roku 1998, w latrynie znajdującej się na podwórku działki przy ul. Stary rynek 38. Kontekst archeologiczny pozwala datować instrument na koniec XV lub początek XVI wieku.
Całkowita długość instrumentu wynosi 299 mm. Na wierzchniej części korpusu znajduje się siedem otworów dźwiękowych, przy czym najniższy jest podwójny. Na stronie spodniej korpusu wywiercono jeden otworek dźwiękowy. Opisywany instrument należy więc, pod tym względem, do grupy fletów 7 + 1 (ryc.1). Odległości pomiędzy osiami otworów dźwiękowych wywierconych na stronie wierzchniej licząc od wlotu instrumentu wynoszą odpowiednio około: 143, 163, 184, 204, 224, 244, 266 mm, średnice otworów pojedynczych mają od 8 do 10 mm, średnice otworów podwónych-5 i 6 mm. Otwór dźwiękowy spodniej części korpusu, o średnicy 6 mm, znajduje się w odległości 135 mm od wlotu. Jest więc spośród wszystkich otworów dźwiękowych usytuowany najbliżej wlotu, czyli najwyżej. Na wierzchniej stronie korpusu wycięto również prostokątny otwór wargowy, a odległość od wlotu do krawędzi otworu wargowego stanowi 53 mm. Średnica zewnętrzna wlotu wynosi 26 mm, średnica wewnętrzna – około 20 mm, grubość ścianek wlotu i wylotu – około 6 mm. Korpus od wewnątrz jest wyborowany. Średnica zewnętrzna wylotu wynosi około 23 mm, średnica wewnętrzna – około 13 mm. Pod względem wielkości (długości) instrument elbląski zaliczyć można do fletów prostych o wielkości dyszkantowej o stroju c lub d . Wykonano go z dość twardego drewna, być może egzotycznego. Jego powierzchnia została dokładnie opracowana, a toczony, gładki korpus był zapewne pierwotnie powlekany żywicą. Otwory dźwiękowe wywiercono, najprawdopodobniej świderkiem, otwór wargowy starannie wycięto. W prosto ściętym wlocie osadzono czop, który składa się z trzech elementów: rozciętego na dwie nierówne części małego klocka twardego drewna oraz rozdzielającej je, ale i do nich przyklejonej cienkiej płytki wykonanej z innego materiału (ryc. 2). Czop został podcięty na obwodzie, a ścięcie to znajduje się vis a vis niewielkiego podcięcia wewnętrznej ścianki wlotu. W pozostałej części jest on ściśle dopasowany do średnicy wlotu. Instrument był skromnie dekorowany przez nacięcie wokół korpusu na wysokości otworu wargowego, co miało zapewne sprawiać wrażenie, że górna partia instrumentu, tzw. główka, jest elementem osobno nasadzanym na pozostałą część korpusu. Poniżej otworu wargowego znajduje się wypalony niewielki okrąg z centralną dziurką. Całość tego znaku przypomina „ślad po pinezce”. (ryc. 3). Być może jest to znak wytwórcy instrumentu (Kirnbauer 2002, s. 54), a jego ustalenie pozwoliłoby w przyszłości określić dokładnie czas i miejsce powstania fletu. Na obecnym etapie badań nie jest to wszakże możliwe. Stwierdzono jedynie, że brak wzmianek o wytwórcach instrumentów dętych w Elblągu. Należy więc sądzić, ze flet nie został wykonany na terenie tego miasta.