Question

opisz granice płyt litosfery .

Answer 1

Graniczące ze sobą płyty przemieszczają się względem siebie. Zależnie od kierunku ich wzajemnego przemieszczania wyróżniamy 3 podstawowe rodzaje.Granice kontynentów stosunkowo rzadko są granicami płyt – zwykle są to tylko granice między litosferą kontynentalną a oceaniczną, które wchodzą w skład tej samej płyty. Są to tzw. krawędzie pasywne, stosunkowo stabilne i spokojne, lecz stanowiące strefy gromadzenia się dużej ilości osadów. Taki charakter mają np. oba brzegi Atlantyku, podczas gdy granica płyt przebiega środkiem tego oceanu.

Answer 2

Litosfera składa się z kilkunastu sztywnych kier , które wykonują względem siebie ruchy poziome. Poruszają się nie tylko kontynenty, lecz całe płyty. Dziesięć płyt to płyty duże, których powierzchnia przekracza 1 mln km2. Prędkość ruchu waha się od kilku do kilkunastu centymetrów w ciągu roku.

Występują dwa rodzaje płyt litosfery. Płyty Nazca i pacyficzna to cienkie, bazaltowe płyty oceaniczne. Inne płyty (np. afrykańska, amerykańska) są częściowo oceaniczne, a częściowo kontynentalne.

Prawdopodobną przyczyną ruchu płyt litosfery są ruchy konwekcyjne zachodzące w astenosferze. W miejscu, gdzie strumień ciepła dociera do litosfery kontynentalnej, tworzy się pęknięcie i powstaje ryft. Jest to rozpadlina, przez którą wydobywa się lawa. Płyty zaczynają oddalać się od siebie. Dziś taki proces ma miejsce we wschodniej Afryce. Pomiędzy dwa kontynenty wlewa się morze (np. Morze Czerwone). W dnie morza tworzy się grzbiet. W jego części osiowej w dalszym ciągu istnieje ryft, przez który wydobywa się lawa bazaltowa. Lawa po zastygnięciu dobudowuje nowe fragmenty dna oceanicznego. Miejsca takie nazywane są strefą akrecji. Proces tworzenia się nowej litosfery oceanicznej wskutek rozrywania i rozsuwania się dna to spreding. Nierównomierny ruch dna oceanicznego sprawia, że grzbiety są poprzecinane przez uskoki przesuwcze (poziome).