Question

Opisz formy muzyczne wyksztalcone w baroku: fuga, koncert, kantata, tocata, sweeta,

Answer 1

Fuga ( łac. – ucieczka ) to forma polifoniczna, imitacyjna, oparta na ewolucyjnej zasadzie kształtowania.

Podstawą fugi jest jednogłosowy temat. Fugę można podzielić na przeprowadzenia. W pierwszym przeprowadzeniu temat pojawia się w dowolnym głosie w tonacji zasadniczej, po czym ulega imitacji, to znaczy jest powtarzany kolejno we wszystkich głosach. Głosy towarzyszące pokazom tematu nazywamy kontrapunktem.

Następny fragment utworu, w którym nie stwierdza się istnienia tematu w żadnym głosie, nazywamy łącznikiem. Głównym zadaniem łącznika jest modulacja ( przejście do innej tonacji ). W drugim przeprowadzeniu temat pokazywany jest najczęściej w różnych tonacjach pokrewnych. Fugi mogą mieć różną budowę ( różna liczba przeprowadzeń i łączników ), jednak  zawsze kończą się w tonacji zasadniczej.

 Kompozytorzy mogą stosować w fudze bogactwo środków imitacyjnych: stretto,  inwersja, augmentacja, diminucja.

 

Koncert 

Określenie „koncert” wywodzi się z łacińskiego czasownika „concertare” co oznacza spierać się, walczyć. W okresie baroku istniały dwa typy koncertó: koncert solowy oraz concerto grosso. W koncercie solowym jeden solista występuje z towarzyszeniem np. orkiestry. W początkowym okresie swojego rozwoju koncert instrumentalny nie wykazywał istotnych różnic w stosunku do sonaty.

Istniały dwa rodzaje koncertów :

·         concerto da chiesa (przeznaczone do wykonywania w kościele podczas nabożeństw) z częściami fugowanymi o nietanecznym charakterze;

·         concerto da camera (przeznaczone do wykonywania w komnatach dworskich) z elementami tanecznymi.

Concerto grosso jest to typ koncertu przeznaczonego na grupę instrumentów solowych i orkiestrę.

 

Kantata to wieloczęściowy, niesceniczny utwór wokalno - instrumentalny, rozwinięty w dobie baroku. Kantata składa się z:

arii ( forma z kantylenowo rozwiniętym głosem solowym ),

recytatywów ( odznacza się sylabicznym traktowaniem tekstu, nieregularną strukturą rytmiczną, powtarzaniem dźwięków, stosowaniem krótkich formuł melodycznych o charakterze zwrotów kadencyjnych; służy do prezentacji akcji scenicznej.),

duetów ( utwór na dwa głosy ),

ansambli ( zespół złożony z co najmniej dwóch wykonawców ),

chórów,

ritornelów instrumentalnych ( części instrumentalne poprzedzające arię lub następujące po niej ).

Teksty kantat mogły być liryczne, epickie, dramatyczne, mitologiczne, religijne. Od opery i oratorium różniło się mniejszymi rozmiarami.

 

Toccata, podobnie jak etiuda czy kaprys, jest często utworem popisowym, stąd przewaga elementu rytmicznego, niejednokrotnie o motorycznym charakterze. Na ogół bywa przeznaczona na instrument klawiszowy, w literaturze muzycznej spotyka się toccaty orkiestrowe.

 

Ostatnia forma ma niedokładną i nieczytelną nazwę.

W razie pytań, proszę o kontakt na PW.

Pozdrawiam.