Ukośne położenie względem rynku świadczy, że jest to budowla pochadząca sprzed okresu lokacyjnego, czyli sprzed roku 1257. Przy kościele dwie wieże. Pierwsza to hejnalica (mariacka). Wieża obserwacyjno-obronna, gotycki drapacz chmur, najwyższa budowla w Krakowie (81 m wysokości) przez kilkaset lat. Druga wieża to dzwonnica. We wnętrzu słynny ołtarz Wita Stwosza. Największy poliptyk gotycki w Europie o wymiarach 13x11 m wyrzeźbiony przez Wita Stwosza w lipowym drewnie w latach 1477-89. W czasie II wojny światowej został rozebrany i wywieziony przez hitlerowców i odnaleziony po wojenie w jednym z zamków pod Norymbergą. W szafie ołtarzowej scena przedstawiająca Zaśnięcie Najświętszej Panny Marii oraz tzw. Złotą Legendę. Razem w ołtarzu wyrzeźbiono około 200 figur, najmniejsze są wielkości małego palca dłoni, największe mają wysokośc ponadnaturalną 2,80 m.
Iwo Odrowąża w latach 1226-1250 ceglanej Bazylice św. Trójcy w Krakowie. W tym dominikańskim kościele, należącym do czasów późnoromańskich, wykonano ostrołukowe łęki międzynawowe. DAJ NAJ PLIS
Od XIII wieku zaczęto modernizować także siedziby królewskie i książęce poszerzając program funkcjonalny budowli istniejących (np. zamek na Wawelu, Legnica) oraz budując zamki, które początkowo można było zbudować jedynie za zgodą władcy. Z tego powodu najstarsze zamki miały charakter budowli państwowych. Początkowo, w XIII wieku, charakterystyczne dla zamków elementy umieszczono w obrębie funkcjonujących grodów drewniano-ziemnych, w związku z czym pierwsze zamki miały kształt nieregularny (np. w Opolu). Po połowie XIII wieku zarzucono także budowę palatiów, które należy łączyć raczej z wcześniejszą epoką. Kształt regularny zamków rozpowszechnił się na terenie Królestwa Polskiego w czasach panowania Kazimierza Wielkiego i budowano je w takim kształcie nawet w miejscach wcześniejszych grodów (Rawa, Łęczyca, Koło). Zamki budowały także zakony np. Joannici (Stare Drawsko, Łagów, Swobnica, Pęzino) oraz Krzyżacy, na terenie państwa utworzonego przez nich w Prusach (Malbork, Radzyń Chełmiński, Niedzica) oraz biskupi (Sławków, Lipowiec). W zamkach budowano też wieże ostatecznej obrony (określane jako stołp) oraz wieże mieszkalne (donżon). Najlepiej zachowane gotyckie zamki to:
w Polsce południowej, m.in. w Chęcinach, Czorsztynie, Niedzicy, Ojcowie, Bobolicach, Kazimierzu Dolnym, Będzinie, Lipowcu, Ogrodzieńcu. DAJ NAJ PLIS
1. Kościół Mariacki w Krakowie
Ukośne położenie względem rynku świadczy, że jest to budowla pochadząca sprzed okresu lokacyjnego, czyli sprzed roku 1257. Przy kościele dwie wieże. Pierwsza to hejnalica (mariacka). Wieża obserwacyjno-obronna, gotycki drapacz chmur, najwyższa budowla w Krakowie (81 m wysokości) przez kilkaset lat. Druga wieża to dzwonnica. We wnętrzu słynny ołtarz Wita Stwosza. Największy poliptyk gotycki w Europie o wymiarach 13x11 m wyrzeźbiony przez Wita Stwosza w lipowym drewnie w latach 1477-89. W czasie II wojny światowej został rozebrany i wywieziony przez hitlerowców i odnaleziony po wojenie w jednym z zamków pod Norymbergą. W szafie ołtarzowej scena przedstawiająca Zaśnięcie Najświętszej Panny Marii oraz tzw. Złotą Legendę. Razem w ołtarzu wyrzeźbiono około 200 figur, najmniejsze są wielkości małego palca dłoni, największe mają wysokośc ponadnaturalną 2,80 m.
Iwo Odrowąża w latach 1226-1250 ceglanej Bazylice św. Trójcy w Krakowie. W tym dominikańskim kościele, należącym do czasów późnoromańskich, wykonano ostrołukowe łęki międzynawowe. DAJ NAJ PLIS
Od XIII wieku zaczęto modernizować także siedziby królewskie i książęce poszerzając program funkcjonalny budowli istniejących (np. zamek na Wawelu, Legnica) oraz budując zamki, które początkowo można było zbudować jedynie za zgodą władcy. Z tego powodu najstarsze zamki miały charakter budowli państwowych. Początkowo, w XIII wieku, charakterystyczne dla zamków elementy umieszczono w obrębie funkcjonujących grodów drewniano-ziemnych, w związku z czym pierwsze zamki miały kształt nieregularny (np. w Opolu). Po połowie XIII wieku zarzucono także budowę palatiów, które należy łączyć raczej z wcześniejszą epoką. Kształt regularny zamków rozpowszechnił się na terenie Królestwa Polskiego w czasach panowania Kazimierza Wielkiego i budowano je w takim kształcie nawet w miejscach wcześniejszych grodów (Rawa, Łęczyca, Koło). Zamki budowały także zakony np. Joannici (Stare Drawsko, Łagów, Swobnica, Pęzino) oraz Krzyżacy, na terenie państwa utworzonego przez nich w Prusach (Malbork, Radzyń Chełmiński, Niedzica) oraz biskupi (Sławków, Lipowiec). W zamkach budowano też wieże ostatecznej obrony (określane jako stołp) oraz wieże mieszkalne (donżon). Najlepiej zachowane gotyckie zamki to:
w Polsce południowej, m.in. w Chęcinach, Czorsztynie, Niedzicy, Ojcowie, Bobolicach, Kazimierzu Dolnym, Będzinie, Lipowcu, Ogrodzieńcu. DAJ NAJ PLIS