Nie wiadomo, jak powstał ten najważniejszy wynalazek pierwotnego człowieka. Jedna z teorii mówi, że na pomysł zbudowania koła wpadli starożytni Sumerowie podczas prac transportowych. Ich pierwsze wozy, ciągnione przez ludzi lub zwierzęta, umieszczone były na płozach, pod które wkładano drewniane wałeczki, prawdopodobnie grubsze kawałki gałęzi. Wałki te zmniejszały tarcie płóz o ziemię, ale także obracały się wokół swojej osi. Być może któryś z tragarzy, widząc kręcące się wałki wpadł na pomysł, by umieścić wóz na większych wałkach i tak powstało pierwsze koło jezdne. Różniło się ono od tego, które dziś znamy - było bowiem pełne, wykonane z dwóch lub trzech kawałków drewna połączonych ze sobą i nadzianych na umieszczoną poprzecznie belkę stanowiącą oś jezdną. Te pierwsze koła poruszały się razem z osią. Dla zabezpieczenia przed ścieraniem się, koła obijano skórzanymi pasami. Według archeologów najstarsze koła jezdne znane były już ok. 3500 lat p.n.e. Ich głównym argumentem, mającym potwierdzać to założenie, była dotychczas gliniana tabliczka z piktogramem wozu, odkryta w Uruk (południowa część starożytnej Mezopotamii). Dziś o miano najstarszego wizerunku pojazdu na kołach konkuruje z nią waza z Bronocic- odkryta przez polskich archeologów w latach 80. XX w. W literaturze najczęściej przytaczany jest jednak wizerunek koła jezdnego z tzw. sztandaru z Ur - zabytku sztuki wczesno sumeryjskiej, datowanego na ok. 2600 -2400 p.n.e. Co ciekawe, sztandar ten nie jest tkaniną - nazwano tak drewnianą skrzynię pokrytą mozaikami. Wśród różnych zamieszczonych na skrzyni przedstawień widzimy ciągnione przez zwierzęta czterokołowe wozy o pełnych kołach.
Następnym zastosowaniem koła było użycie go do wyrobu naczyń. Pierwsze koło garncarskie pojawiło się w Mezopotamii ok. 3200 p.n.e. Umieszczone było w poziomie, na dość prymitywnym mechanizmie, a wprawiano je w ruch obrotowy za pornocą nóg. Praktyczne wykorzystanie koła w innych dziedzinach życia nastąpiło dopiero w IV i III stuleciu przed naszą erą, kiedy pojawiły się pierwsze koła zębate ł koła wodne. Te ostatnie znane były jako pierwsze silniki zastępujące pociągową siłę mięśni ludzkich lub zwierząt zaprzęganych do jarzma. Charakterystycznym dla koła wodnego elementem były zamocowane na jego obwodzie łopatki lub czerpaki. Przepływająca w strumieniu czy rzece woda, wpadając na nie, powodowała obrót koła. Koło wodne jako silnik dla młynów zbożowych zaczęto stosować w I wieku p.n.e. Istota działania koła rozpowszechniła się także w innych krajach, choć nie wszędzie. Wiadomo np., że cywilizacje istniejące w Ameryce przed jej odkryciem przez Krzysztofa Kolumba (1492 r.) nie znały koła. Szerokie i wszechstronne zastosowanie tego najważniejszego dla ludzkości wynalazku przyniosły dopiero czasy nowożytne, a zwłaszcza okres rewolucji przemysłowej.
Nie wiadomo, jak powstał ten najważniejszy wynalazek pierwotnego człowieka. Jedna z teorii mówi, że na pomysł zbudowania koła wpadli starożytni Sumerowie podczas prac transportowych. Ich pierwsze wozy, ciągnione przez ludzi lub zwierzęta, umieszczone były na płozach, pod które wkładano drewniane wałeczki, prawdopodobnie grubsze kawałki gałęzi. Wałki te zmniejszały tarcie płóz o ziemię, ale także obracały się wokół swojej osi. Być może któryś z tragarzy, widząc kręcące się wałki wpadł na pomysł, by umieścić wóz na większych wałkach i tak powstało pierwsze koło jezdne. Różniło się ono od tego, które dziś znamy - było bowiem pełne, wykonane z dwóch lub trzech kawałków drewna połączonych ze sobą i nadzianych na umieszczoną poprzecznie belkę stanowiącą oś jezdną. Te pierwsze koła poruszały się razem z osią. Dla zabezpieczenia przed ścieraniem się, koła obijano skórzanymi pasami. Według archeologów najstarsze koła jezdne znane były już ok. 3500 lat p.n.e. Ich głównym argumentem, mającym potwierdzać to założenie, była dotychczas gliniana tabliczka z piktogramem wozu, odkryta w Uruk (południowa część starożytnej Mezopotamii). Dziś o miano najstarszego wizerunku pojazdu na kołach konkuruje z nią waza z Bronocic- odkryta przez polskich archeologów w latach 80. XX w. W literaturze najczęściej przytaczany jest jednak wizerunek koła jezdnego z tzw. sztandaru z Ur - zabytku sztuki wczesno sumeryjskiej, datowanego na ok. 2600 -2400 p.n.e. Co ciekawe, sztandar ten nie jest tkaniną - nazwano tak drewnianą skrzynię pokrytą mozaikami. Wśród różnych zamieszczonych na skrzyni przedstawień widzimy ciągnione przez zwierzęta czterokołowe wozy o pełnych kołach.
Następnym zastosowaniem koła było użycie go do wyrobu naczyń. Pierwsze koło garncarskie pojawiło się w Mezopotamii ok. 3200 p.n.e. Umieszczone było w poziomie, na dość prymitywnym mechanizmie, a wprawiano je w ruch obrotowy za pornocą nóg. Praktyczne wykorzystanie koła w innych dziedzinach życia nastąpiło dopiero w IV i III stuleciu przed naszą erą, kiedy pojawiły się pierwsze koła zębate ł koła wodne. Te ostatnie znane były jako pierwsze silniki zastępujące pociągową siłę mięśni ludzkich lub zwierząt zaprzęganych do jarzma. Charakterystycznym dla koła wodnego elementem były zamocowane na jego obwodzie łopatki lub czerpaki. Przepływająca w strumieniu czy rzece woda, wpadając na nie, powodowała obrót koła. Koło wodne jako silnik dla młynów zbożowych zaczęto stosować w I wieku p.n.e. Istota działania koła rozpowszechniła się także w innych krajach, choć nie wszędzie. Wiadomo np., że cywilizacje istniejące w Ameryce przed jej odkryciem przez Krzysztofa Kolumba (1492 r.) nie znały koła. Szerokie i wszechstronne zastosowanie tego najważniejszego dla ludzkości wynalazku przyniosły dopiero czasy nowożytne, a zwłaszcza okres rewolucji przemysłowej.