. Są to: -odrzywianie pobieranie i przetwarzanie składników pokarmowych potrzebnych do wytwarzania energi i budowy ciała. -oddychanie wytwarzanie energi do wszystkich czynnosci w organizmie. Energia ta powstaje przez spalanie składników odrzywczych najczęściej obecności tlenu. Energia gromadzona jest w uniwersalnym przenośnym akmulatorze energi nazywanym ATP. -wydalanie usuwanie z organjzmu zbędnych i szkodliwych substancji a właściwie produktów przemiany materi. -rozmnażanie zwiększanie liczby psobników lub komórek mające na celu podtrzymanie życia w czasie. Jest to jedyna czynność życiowa, która niejest obowiązkowa dla każdego osobnika lub komórki, ale jest niezbędna dla populacji. -ruch zmiana połoożenia całego lub części ciała -wzrost zmaina rozmiarów ciała najczesciej wzdłuż. - zdolność do reakcji na środowisko Najmniejszą część ciała zachowująca wszystkie cechy żywero organizmu to komórka. Ukł. narządów: -Układ powłokowy skóra, włosy, paznokcie, nabłonki.funkcja: bariera ochronna, kontakt ze środowiskiem, -układ szkiwletowy kości, chrząstki, wiązadła.f: nadaje kształt ciała, rusztowanie dla mięsni, ochrona narządów, -ukł. mięśniowy f:ruch, mięśnie szkieletowe,, m. narządowe, serce -ukł.pokarmowy przewód pokarmowy,gróczoły trawienne. f: trawienie, wchłanianie pokarmu. -u.krwionośny krew, naczynia krwionośne,f: transport substancji, obrona organizmu. u.wydalniczy nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa f: wydalanie. u.rozrodczy jądra jajniki, rozród F. Skóry -bariera ochronna -termorególacja(gróczoł potowy i naczynia krwiono.) -termoizolacja -produkcja witamin A i D z prowitamin -odbieranie info ze środowiska(zakończrenia nerwowe) rodzaje uszkodzeń skóry a) meczaniczne przeci ęcia -zadrapania -otarcia -ukłucia -stłuczenia -zmauiarzdżenia uszkodzenia mecha. typu przeci, zadra, ukłucia są ranami otwartami dla wnikających zaerazków w tym bakteri tęrzca i gangreny stą trzeba je odkażać b)uszkodzenia termiczne - opażenia -odmrożenia c)chemiczne poparzenia kwasami lub łgami d)biologiczne ugryzienia ukąszenia zakażenia szkielet -kości- tk.kostna -chrzastki-tk.chrzęstna -wiązadła-tk.chrzęstna tk.łączna właściwa tk kostna tworzy elementy twarde szkieletu-nadaje kształt ochrania narządy połączenia kości sa -nieruchome-szwy, kościo zrosty b)półruchome chrząstkowe c) ruchome- stawy-zawiasowe kulisty do wad postawy zal: -pogłębienie lordoz i kifoz oraz skoliozy spowodowane są zł postawą ciała oraz dźwiganiem nadmiernych ciężasrów, platfus chorobnami ukł ruchu są: - wrodzona łamliwośżć kości- -skrzywienie kości spowodowane niedoborem w pozywieniu wapnia i witaminy B -osteoporoza-polega na ubytku masy kostnej i związanej z tym łamliwosci kości -reumatyzm-to stan chorobowy stawow wywołujący bóle stawów i ich stany zapalne
1. Oddychanie - umożliwia nam to pobieranie tlenu ( co jest niezbędne do czynności życiowych)
2. Wydalanie (defekacja) - umożliwia nam to wydalenie resztek jedzenia z organizmu.
3. Odżywianie - umożliwia nam to przeżycie, ponieważ nasz organizm czerpie z jedzenia energię.
4 . ruch - umozliwia nam to zdolność do poruszania się.
. Są to:
-odrzywianie
pobieranie i przetwarzanie składników pokarmowych potrzebnych do wytwarzania energi i budowy ciała.
-oddychanie
wytwarzanie energi do wszystkich czynnosci w organizmie. Energia ta powstaje przez spalanie składników odrzywczych najczęściej obecności tlenu. Energia gromadzona jest w uniwersalnym przenośnym akmulatorze energi nazywanym ATP.
-wydalanie
usuwanie z organjzmu zbędnych i szkodliwych substancji a właściwie produktów przemiany materi.
-rozmnażanie
zwiększanie liczby psobników lub komórek mające na celu podtrzymanie życia w czasie. Jest to jedyna czynność życiowa, która niejest obowiązkowa dla każdego osobnika lub komórki, ale jest niezbędna dla populacji.
-ruch
zmiana połoożenia całego lub części ciała
-wzrost
zmaina rozmiarów ciała najczesciej wzdłuż.
-
zdolność do reakcji na środowisko
Najmniejszą część ciała zachowująca wszystkie cechy żywero organizmu to komórka.
Ukł. narządów:
-Układ powłokowy
skóra, włosy, paznokcie, nabłonki.funkcja: bariera ochronna, kontakt ze środowiskiem,
-układ szkiwletowy
kości, chrząstki, wiązadła.f: nadaje kształt ciała, rusztowanie dla mięsni, ochrona narządów,
-ukł. mięśniowy
f:ruch, mięśnie szkieletowe,, m. narządowe, serce
-ukł.pokarmowy
przewód pokarmowy,gróczoły trawienne. f: trawienie, wchłanianie pokarmu.
-u.krwionośny
krew, naczynia krwionośne,f: transport substancji, obrona organizmu.
u.wydalniczy
nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa f: wydalanie.
u.rozrodczy
jądra jajniki, rozród
F. Skóry
-bariera ochronna
-termorególacja(gróczoł potowy i naczynia krwiono.)
-termoizolacja
-produkcja witamin A i D z prowitamin
-odbieranie info ze środowiska(zakończrenia nerwowe)
rodzaje uszkodzeń skóry
a) meczaniczne
przeci ęcia
-zadrapania
-otarcia
-ukłucia
-stłuczenia
-zmauiarzdżenia
uszkodzenia mecha. typu przeci, zadra, ukłucia są ranami otwartami dla wnikających zaerazków w tym bakteri tęrzca i gangreny stą trzeba je odkażać
b)uszkodzenia termiczne
- opażenia
-odmrożenia
c)chemiczne
poparzenia kwasami lub łgami
d)biologiczne ugryzienia ukąszenia zakażenia
szkielet
-kości- tk.kostna
-chrzastki-tk.chrzęstna
-wiązadła-tk.chrzęstna
tk.łączna właściwa
tk kostna tworzy elementy twarde szkieletu-nadaje kształt ochrania narządy
połączenia kości sa
-nieruchome-szwy, kościo zrosty
b)półruchome chrząstkowe
c) ruchome- stawy-zawiasowe kulisty
do wad postawy zal:
-pogłębienie lordoz i kifoz oraz skoliozy spowodowane są zł postawą ciała oraz dźwiganiem nadmiernych ciężasrów, platfus
chorobnami ukł ruchu są:
- wrodzona łamliwośżć kości-
-skrzywienie kości spowodowane niedoborem w pozywieniu wapnia i witaminy B
-osteoporoza-polega na ubytku masy kostnej i związanej z tym łamliwosci kości
-reumatyzm-to stan chorobowy stawow wywołujący bóle stawów i ich stany zapalne