Question

Odpowiedz na pytania:

1) Podaj przyczyny niszczenia sawann

2) Dlaczego na stepach nie rosną drzewa?

3) Dlaczego na stepach tworzą siężyzne gleby?

Answer 1

a)Na sawannach deszczEpadają tylko latem (pora deszczowa), gdy słońce znajduje się wysoko na niebie, natomiast zima (pora sucha) jest bezdeszczowa. W porze suchej panuje bezchmurna, słoneczna pogoda i jest bardzo gorąco. W porze deszczowej temperatury powietrza są nieznacznie niższe. Im bliżej zwrotnika, tym krótsza jest pora deszczowa, a pora sucha dłuższa. W sawannie wilgotnej pora sucha trwa od 3 do 5 miesięcy, w sawannie suchej susza trwa od 5 do 7 miesięcy. Na sawannie kolczastej pora sucha trwać może nierzadko kilka lat. Ilość opadów jest bardzo zróżnicowana, choć zasadniczo waha się od 200 do 500 mm na rok. W porze suchej częstym zjawiskiem są pożary.

b)Stepy występują w obrębie strefy umiarkowanej, w głębi kontynentów, gdzie napływ wilgotnego powietrza morskiego jest niewielki. Skąpe opady, choć większe niż w strefie pustyń, nie wystarczają, żeby rozwinęła się roślinność leśna. Strefa stepów charakteryzuje się dość suchym klimatem o chłodnych zimach i upalnych latach. Latem, wskutek silnego parowania, tylko niewielkie ilości wody opadowej wsiąka w glebę. Zapas wody w glebie nie zaspokaja potrzeb drzew i dlatego w krajobrazie stepowym brak jest lasów.

c)Bardzo żyzne gleby, silnie eksploatowane przez człowieka, które tworzą się z obumarłych szczątków roślin na podłożu skał lessowych

Answer 2

1) ludzie często niszczą sawanny ponieważ jest tam uboga roślinność i mało rzyzne gleby

2) na stepach nie rosną drzewa ponieważ jest  tam bardzo mało opadów, suche wiatry, a po za tym duże liście tracą więcej wody

3)Proces i profil glebotwórczy.

Gleba jako powierzchniowa warstwa litosfery znajdująca się w zasięgu działania życia organicznego i czynników atmosferycznych, stanowi podłoże do życia roślin i pod ich wpływem oraz przy udziale pozostałych elementów środowiska ulega przemianom, które powodują ukształtowanie się profilu glebowego. Gleba powstaje w wyniku długotrwałego procesu glebotwórczego: 1 cm3 próchnicy tworzy się w sprzyjających warunkach naturalnych w ciągu kilkuset lat (300 - 500 lat). Do podstawowych cech gleby zaliczamy:
. żyzność; jest to zdolność gleby do zaopatrywania roślin w składniki odżywcze
. urodzajność; to zdolność do wydawania plonów. Można ją zwiększyć lub zmniejszych
Proces glebotwórczy - jest to cykl zmian doprowadzających do powstania gleby. Przejawem dokonującego się procesu glebotwórczego jest zróżnicowanie się zwietrzeliny i wytwarzanie procesów glebowych. Do podstawowych czynników wpływających na intensywność procesu glebowego należą:
. klimat
. wody
. budowa geologiczna
. ukształtowanie terenu
. czas
. organizmy żywe
Etapy procesu glebotwórczego:
 Procesy przygotowawcze - to rozdrobnienie skał, tworzenie się nowych związków chemicznych. Powstała zwietrzelina ma zdolność magazynowania wody i powietrza. Na taką zwietrzelinę wkraczają drobnoustroje, zachodzi rozkład chemiczny zwietrzeliny.
 Właściwe procesy glebotwórcze - rozpoczynają się w momencie wkroczenia roślin wyższych, które pobierają składniki mineralne z podłoża. Równocześnie obumierające szczątki roślin tworzą warstwę próchnicy.
 Procesy przemieszczania się produktów wietrzenia i humifikacji - dochodzi do nich pod wpływem działalności wód:
. wsiąkające wody opadowe
. podsiąkające wody gruntowe
. wody gruntowe przemieszczające się poziomo.
Profil glebowy - jest to pionowy przekrój przez glebę, zbudowany z poziomów glebowych powstałych w trakcie procesu glebotwórczego. Podczas analizy profilu glebowego można zauważyć następujące poziomy:
 Poziom akumulacji ściółki - jest to wierzchnia część profilu glebowego. Zbudowana jest ona z nie rozłożonej lub słabo rozłożonej substancji organicznej. Miąższość tego poziomu zależna jest od ilości rozłożonego materiału oraz tępa.
 Poziom próchniczy - położony jest pod ściółką, a zbudowany jest z rozłożonej substancji organicznej, w czasie jej rozkładu powstają kwasy humusowe.
 Poziom eluwialny (poziom wymycia) - ma on jaśniejsze zabarwienie i znajduje się pod poziomem próchniczym. Odbywa się w nim dwukierunkowe przemieszczanie się substancji glebowych.
. ku dołowi w czasie wsiąkania wód opadowych
. ku górze w czasie podsiąkania wód gruntowych
Woda opadowa wzbogacona kwasami humusowymi oraz kwasem węglowym, usuwa ze zwietrzeliny: węglan wapnia, żelazo, glin, magnez, fosfor i inne. W poziomie tym pozostaje głównie kwarc, dlatego ten poziom ma barwę jasną, prawie białą i jest to najuboższy w mikroorganizmy poziom glebowy oraz najbardziej zakwaszony.
 Poziom iluwialny (wmycia) - gromadzą się w nim wymyte przez wodę drobne mineralne i próchnicze cząstki glebowe. Cząstki te powodują większą zwięzłość poziomu wmycia od pozostałych poziomów. W tym poziomie następuje osadzanie wymytych wcześniej związków: żelaza, glinu, fosforu, wapnia oraz próchnicy, co powoduję, że poziom ten ma ciemniejszą barwę od poprzedniego i poziomu skał macierzystych.
 Poziom skał macierzystych.




Występowanie gleb strefowych i astrefowych na świecie.

Gleby strefowe; występowanie ich uwarunkowane jest klimatem i rodzajem szaty roślinnej pod jaką się tworzyły. Gleby strefowe w zależności od stopnia ich wykształcenia wykazują różny związek ze skałą macierzystą, bardziej rozwinięte posiadają mniej cech podłoża.
Gleby astrefowe; występują we wszystkich strefach klimatycznych, rodzaj ich zależy od rodzaju podłoża i stopnia odwilgocenia. Gleby astrefowe zawsze zachowują właściwości skały macierzystej, niezależnie od stopnia ich wykształcenia.
Do gleb strefowych zaliczamy:
 Gleby tundrowe - występują na wieloletniej zmarzlinie w klimacie subpolarnym. Są płytkie i słabo wykształcone. Zawartość próchnicy wynosi w nich tylko 1 - 2%. Uprawiane są rzadko, jedynie po odpowiednich zabiegach rolniczych. Występują na północnych krańcach kontynentów: Europy, Azji, Ameryki Północnej.
 Bielice - powstają w klimacie umiarkowanym chłodnym. Są typowe dla strefy lasów iglastych. Poziom próchniczny mają wysoko rozwinięty. Wysoka kultura rolna (nawadnianie, nawożenie) zmienia właściwości fizyczne i chemiczne gleby, powodując jednocześnie wzrost zasobności w próchnicę do 2 - 3%. Występują na obszarach północnej i środkowej Europy, na Nizinie Wschodnioeuropejskiej, na obszarach Kanady i w północnej części USA.
 Brunatne i płowe - występują w klimatach umiarkowanych morskich. Charakteryzują się zawartością próchnicy w granicach 2 - 3%. Są typowe dla strefy lasów mieszanych i liściastych. Dają wysokie plony przy odpowiednim, intensywnym nawożeniu. Występują na terenach zachodniej Europy, na terenach Azji (Mandżuria, Korea i Japonia), w Afryce Południowej, we wschodniej części Australii i w północno - wschodniej części USA.
 Czarnoziemy - tworzą się na lessach klimatów umiarkowanych. Mają bardzo bogaty poziom próchnicy: 8 - 15%. Zawierają dużo składników odżywczych, są bardzo żyzne. Występują w południowo - wschodniej Australii, na Ukrainie, na obszarze pampy argentyńskiej, na preriach Ameryki Północnej.
 Gleby kasztanowe - to gleby obszarów ciepłych i suchych, typowe dla stepów, o zawartości próchnicy 3 - 4%. Odpowiednio nawadniane dają bardzo wysokie plony. Występują na części obszarów prerii w USA, w południowej Argentynie, w Eurazji na północ od Morza Kaspijskiego i Jeziora Aralskiego, w centralnej Mongolii, na obszarach południowo - zachodniej Australii i na północ od Kalahari.
 Szaroziemy pustynne - brak roślinności i niedobór wody powoduje niski poziom próchnicy 1 - 1,5% i szybki jej rozkład, dając glebom ledwo szarawe zabarwienie. Na olbrzymich obszarach pustyń brak jest w ogóle gleby, ponieważ warstwa zwietrzeliny nie jest tu przetworzona przez organizmy żywe. Pustynne grunty, po dłuższych i bardzo kosztownych procesach nawadniania i odsalania, mogą nadawać się do uprawy. Występują na obszarach największych pustyń świata, np. Sahara, pustynie Azji i Australii.
 Czerwonoziemy (żółtoziemy, lateryty) - to gleby obszarów okołorównikowych. Czerwona barwa tych gleb pochodzi od dużej zawartości związków żelaza. Są one ubogie w próchnicę (około 1%), gdyż mimo że rozkład ciał organicznych przebiega bardzo szybko (wysoka temperatura), duża ilość opadów powoduje niszczenie warstwy próchnicznej. Są to gleby mało urodzajne, trudne do uprawy. Występują m.in. na obszarach Amazonii, Ameryki Środkowej, Afryki Równikowej i północnej Australii.

Do gleb astrefowych zaliczamy:
 Mady -występują wzdłuż dolin rzecznych i na obszarach delt. Są bardzo żyzne i bardzo bogate w próchnicę. Powstają w wyniku osadzania ilastych i organicznych substancji w czasie wylewów rzek.
 Rędziny - tworzą się na podłożu wapiennym, głównie w klimatach umiarkowanych. Są płytkie, ale zasobne w próchnicę, urodzajne, ale trudne do uprawy. Na obszarach klimatu śródziemnomorskiego tworzą odmianę o mniejszej zawartości próchnicy, tzw. "terra rossa".
 Gleby bagienne - tworzą się na terenach występowania bagien. Są mało urodzajne, nawet po osuszeniu.
 Czarne ziemie - występują na obszarach pobagiennych, przy obniżonym poziomie wód gruntowych, na terenach zanikających jezior. Są bardzo żyzne, ale trudne do uprawy.
 Gleby górskie - występują na obszarach wszystkich gór świata, nie posiadają wykształconego profilu glebowego, są płytkie i mało żyzne.