Question

Od średniowiecza do romantyzmu podaj mi jakie są tam :
-pojęcia,
-od kiedy do kiedy dana epoka była,
-ważne wydarzenia,
-malarze,
-pisarze,
itp

nie musicie wyjaśniać tylko podajcie proszę...
wybieram naj...
plizz to baaardzo ważne..
jak najszybciej..plizz
pomóżcie
daję swoje ostatnie punkty....;(

Answer 1

Epoki:
1. ŚREDNIOWIECZE:
a)granice czasowe: początek: 476r.-upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego
koniec: 1450r.-wynalezienie druku przez Gutenberga lub 1453r.- upadek Konstantynopola
lub 1492r.- odkrycie Ameryki przez Kolumba
b)pojęcia:
-feudalizm-ustrój społeczny
-teocentryzm, idealizm chrześcijański, czyli św światopogląd człowieka średniowiecznego
-święty(asceta), doskonały rycerz i idealny władca, czyli ideały osobowe
-jedność kultury, czyli uniwersalizm,
-anonimowość,
-dualizm,
-rękopiśmiennictwo,
-rozwój szkolnictwa,
-znaczący wkład zakonów w rozwój nauki i literatury,
-dwujęzyczność,
-literatura hagiograficzna,
-literatura parenetyczna,
-ars moriendi,
-ideowy maksymalizm,
-chansons de geste,
-romans,
-historiografia(dziejopisarstwo)
-gesta,
-kronika,
-rocznik,
-annalistyka
-annały,
-carmen patrium
-złoty wiek,
-meliczny charakter utworu,
-paralelizm kompzycyjny,
-antyteza,
-motyw Stabat Mater Dolorosa,
-danse macabre
-memento mori
-praeparatio ad mortem
c)sztuka wieków średnich, filozofia:
-styl romański, styl gotycki
-scholastyka, augustynizm(filozofia dramatyczna), tomizm, gradualizm, franciszkanizm
d) ważne dzieła i postaci literackie
-św Franciszek z Asyżu "Kwiatki św. Franciszka
-św. Aleksy "Legenda o św. Aleksym
- "Pieśń o Rolandzie"
-"Dzieje Tristiana i Izoldy"
-"Bogurodzica"
-"Lament Świętokrzyski"
-"Kronika Polska"
-Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią"
-"Boska komedia"
e)zabytki języka polskiego:
-XIIIw.: polskie zdanie umieszczone w "Księdze Henrykowskiej" 1270r."daj, ać ja pobrusze, a ty poczywaj"
-XIVw.: "Kazania świętokrzyskie", "Psałterz floriański"
-XVw.: "Kazania gnieźnieńskie", "Psałterz puławski", "Biblia Królowej Zofii" 1455r., "O zachowaniu się przy stole", "Satyra dla leniwych chłopów", "Legenda o św Aleksym" 1454., "Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego" 1461r., "Posłuchajcie bracia miła...", "Jakuba, syna Parkoszowego traktat o ortografii polskiej",
f) początki polskiego dziejopisarstwa:
-"Kronika Polska" Galla Anonima XIIw.
-"Kronika Vincentego Kadłubka" XII/XIIIw.
-"Kronika" Janka z Czarnkowa XIVw.
-"Historia Polski" Jan Długosz XVw.
-"Kronika Dzierzwy(Mierzwy)" XIIIw.
-"Kronika Wielkopolska" XIII/XIVw.

2. RENESANS:
a)granice czasowe: początek renesansu XIV/XVw. do XVII / lat 30.XVIIw,
b)pojęcia:
-mecenat
-humanizm
-poeta doctus
-antropocentryzm
-reformacja
-dramat elżbietański, jego cechy
-dramat szekspirowski, jego cechy
-sonet
-fraszka
-tren
-pieśń
c) ważne postacie i ich dzieła:
-William Szekspir "Makbet", teatr elżbietański
-Francesco Petrarka "Sonety do Laury"
- Mikołaj Rej "Żywot człowieka poczciwego"
-Jan Kochanowski
*fraszki: "Na swoje księgi", "Na łakome", "Za pijanicami", "Na nabożną", "Na młodość", "O mądrości", "O żywocie ludzkim", "Człowiek boże igrzysko"
*pieśni: "Pieśń o spustoszeniu Podola", "Pieśń IX(ks.II)- "Nie porzucaj nadzieje...", "Pieśń II.(ks.I)- "Serce roście", "Pieśń Świętojańska o Sobótce"- "Panna XII", "Czego chcesz od nas, Panie...", "Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony"
* treny: treny V-XIX
-Piotr Skarga "Kazania sejmowe"
-Andrzej Frycz Modrzewski "O poprawie Rzeczypospolitej"

3. BAROK:
a) ramy czasowe: w Europie: połowa XVIw. do końca VIIw.
w Polsce: lata 80. XVIw. do XVIIIw.
b)pojęcia:
-kontrreformacja
-komedia
-komizm
-humor
-komedia intrygi
-intryga
-konceptyzm
-metafizyka, poezja metafizyczna
-sarmatyzm
-nurt ziemiański
-marinizm
c)pisarze
-Molier "Świętoszek"
-Jan Andrzej Morsztyn "Do trupa", "Niestatek"
-Daniel Naborowski "Krótkość żywota"
-Mikołaj Sęp Szarzyński "Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem"
- Wacław Potocki "Zbytki polskie", "Nierządem Polska stoi", "Transakcja wojny chocimskiej"
- Jan Chryzostom Pasek " Pamiętniki"

4. OŚWIECENIE
a) ramy czasowe:
-pierwsze przejawy wystąpiły w Anglii u schyłku XVIIw., we Francji w pocz. XVIIIw.
- w Polsce:
*faza wczesna 1730-1764
*faza dojrzała 1764-1795
*faza schyłkowa 1795- 1822
b)pojęcia
-bajka,
-satyra
-hymn
-oksymoron
-klasycyzm
-sentymentalizm
-rokoko
-sielanka
-ideologia,
-dydaktyzm
-wiedza
-przebudzenie
-myślenie
-rozum
c)ważne wydarzenia w tle epoki
-1764 St.A.Poniatowski królem Polski
-1768-1772- konfederacja barska
-1773- Komisja Edukacji Narodowej
-1788-1792- obrady Sejmu Wielkiego
-1791- konstytucja 3 maja
-1792- Targowica
-1793- II rozbiór Polski
-1795- III rozbiór Polski
-1797- legiony Dąbrowskiego we Włoszech
-1807- utworzenie Księstwa Warszawskiego
-1815- kongres wiedeński
d) filozofowie i ich motta
-Wolter "Nie zgadzam się z tym, co mówisz, ale oddam życie, abyś miał prawo to powiedzieć"
-Jean-Jacques Rousseau
-Monteskiusz
-Kartezjusz "Cogito ergo sum"
-Immanuel Kant " Miej odwagę posługiwać się własnym rozumem"
- John Lock "Szczęście i nieszczęście człowieka jest po największej części jego własnym dziełem"
e) pisarze
-Ignacy Krasicki- bajki np. "Dewotka", satyry: "Do króla", "Żona modna", "Pijaństwo", hymny "Hymn do miłości ojczyzny"
- Franciszek Karpiński "Laura i Filon"

5. ROMANTYZM
a)ramy czasowe: na zachodzie Europy 1789(rewolucja francuska|)-1848("Wiosna Ludów")
b)pojęcia
-preromantyzm
-orientalizm
-historyzm
-irracjonalizm
-mistycyzm
-egzotyka
-powieść epistolarna
-bohater egotyczny
-werteryzm
-ballada
-apoteoza
-epopeja
c) pisarze i ich dzieła
-Johann Wolfgang Goethe "Cierpienia młodego Wertera"
- A. Mickiewicz
*ballady : "Romantyczność", "Świteź", "Pani Twardowska",
*ody: "Oda do młodości"
"Dziady cz.III", "Pan Tadeusz", "Sonety krymskie"
-Juliusz Słowacki "Kordian"


i narazie tyle epok umie, bo jestem w trakcie przerabiania "Kordiana"...