Question

Od czego pochodzą angielskie nazwy dni tygodnia?

Answer 1

Monday: Pierwszy dzień tygodnia wziął swoją nazwę ze staroangielskiego. Słowo w obecnym brzmieniu ukształtowało się w XII wieku. Wcześniej poniedziałek był określany mōnandæg, mōndæg i monedæi. Podobnie brzmiące określenia występowały w językach fryzyjskim i niemieckim. Germański źródłosłów nawiązuje do łacińskiego lunaes dies czyli „dnia księżyca” (moon day). Tuesday: Wtorek w staroangielskim brzmiał tiwesdæg, gdzie Tiwes było odniesieniem do nordyckiego boga Tyra, boga wojny, odpowiednika rzymskiego Marsa, który był „patronem” drugiego dnia tygodnia. Co ciekawe w części języków, głównie romańskich, ten „patronat” obowiązuje nadal, stąd francuskie mardi, hiszpańskie martes, włoskie martedì, katalońskie dimarts czy rumuńskie marţi. Wendesday: Tu kolejne odwołanie do staroangielskich bogów. Niegdyś środa określana była wēdnesdæg na cześć boga Wodana, którego wyznawali do VII w n.e. anglosascy mieszkańcy wyspy. W językach romańskich ten dzień był dniem Merkurego (fr. mercredi, it. miercoles, hi. miercuri). Thursday: Patron tego dnia, Thor, był najpotężniejszym bogiem nordyckim, władcą piorunów. W staroangielskim na czwartek mówiono Þunresdæg. Słowo „piorun” w angielskim (thunder) także wywodzi się od imienia tego boga osadzonego w centrum nordyckiego panteonu. Thor był pogromcą gigantów i synem samego Odyna. Odpowiednio, w językach romańskich w czwartki oddawano cześć Jupiterowi, również władcy piorunów (fr. jeudi, hi. jueves, wł. giovedi). Friday: Piątek jest jedynym dniem tygodnia, którego angielska nazwa pochodzi od kobiety. Konkretnie bogini Frige, narzeczonej Odyna. Była ona nordycką patronką ogniska domowego. W językach rzymskiego kręgu kulturowego piątek nosi imię Wenus (fr. vendredi, wł. venerdi). Wyjątkiem jest portugalski, gdzie piątek jest „piątym dniem tygodnia liturgicznego”. Saturday: Sobota porzuca mitologię nordycką i skłania się ku rzymskiej. Nazwa pochodzi z II wieku n.e. i wzięła się od imienia rzymskiego boga rolnictwa Saturna, który miał rządzić światem przez pierwszą godzinę soboty. Jest to jedyny dzień tygodnia w języku angielskim pochodzący od boga z rzymskiego panteonu. Sunday: Poniedziałek jest dniem księżyca, niedziela zaś dniem słońca. Nazwa ukształtowała się w połowie XIII w n.e. ze słowa sunedai, które z kolei pochodzi ze staroangielskiego sunnandæg oznaczającego właśnie „dzień słońca”.