Question

Notatka z Historii prosze o pomoc. Z tematu Cesarstwo rzymsie i jego rozkwid. I tzreba opisać Rycypad i Dominad

Answer 1

Imperium Rzymskie, rozwijające się od III w. p.n.e. do V w. n.e. było jednym z niewielu w dziejach starożytnych, które objęło swym panowaniem tak ogromny obszar. Jest też czasem z tego powodu nazywane państwem światowym. Rzymianie władali w I i II w. n.e. ogromnymi obszarami położonymi wokół Morza Śródziemnego. To olbrzymie państwo da się porównać tylko z państwem chińskim za czasów dynastii Han (202 p.n.e.- 220 n.e.) i wcześniejszym państwem cesarza Szy-Huang-Ti. 

Archeolodzy i historycy prowadzący badania nad Cesarstwem Rzymskim doszli do wielu ciekawych wniosków na temat jego rozwoju, organizacji, gospodarki, zagadnień społecznych i aspektów życia codziennego w tym wielkim państwie starożytności. Z wyników ich prac wyłania się intrygujący obraz cywilizacji, który chcę tu przedstawić. Ważne jest również rozważenie roli Rzymu w kontekście istniejących w dobie jego największego rozwoju kultur i cywilizacji na całym globie.

 

Krótkie wprowadzenie- rozwój Imperium Romanum

 

Rzym, będący na początku swych dziejów małą osadą rolniczą Latynów, położoną w dolinie Tybru. W toku historycznego rozwoju mieszkańcy Rzymu przeszli od ustroju monarchii do republiki arystokratycznej (509 p.n.e.). Już w okresie monarchii Rzymianie uzyskali dominującą pozycję w Związku Latyńskim. Rzymianie po zrzuceni władzy królów pokonali Etrusków pod Aricją w 504 r. p.n.e. W 496 p.n.e. zwyciężyli siły Związku Latyńskiego i zdobyli dominację w tej organizacji. Ważnym wydarzeniem we wczesnej historii Rzymu był najazd plemion celtyckich na Italię w 386 r. p.n.e. Rzym został zdobyty przez celtyckiego wodza Brennusa, a Rzymianie musieli zapłacić najeźdźcom haracz. Wydarzenie to przyczyniło się jednak do wewnętrznej konsolidacji Rzymu. W 338 r. p.n.e. Rzymianie pokonali powtórnie Latynów i włączyli ich ziemie do swego państwa. W czasie trzech ciężkich wojen samnickich (343 p.n.e.- 291 p.n.e.) rzymskie wojska pokonały Samnitów oraz ich sprzymierzeńców: Etrusków, Umbrów, Sabinów i Celtów włączając ich ziemie w skład swego władztwa. Stopniowo kolonie greckie na wybrzeżach południowej Italii dostały się pod panowanie Rzymu. W 272 r. p.n.e. podbito Tarent, a w 264 p.n.e. etruskie miasto Volsinii, co zakończyło podbój Italii przez Rzym. 
W toku zmagań z państwem kartagińskim w czasie I (264-246 p.n.e.) i II (218- 201 p.n.e.) wojny punickiej Republika Rzymska stała się pierwszym mocarstwem w basenie Morza Śródziemnego. W skład Rzymu weszły jako prowincje: Sycylia, Sardynia, Korsyka, Baleary, większość Półwyspu Iberyjskiego. Po III wojnie punickiej (149- 146 p.n.e.) Rzymianie zajęli dawne terytorium Kartaginy w Afryce. W II w. p.n.e. Rzymianie podbili Galię Przedalpejską, Macedonię, Grecję (zamienione na jedną prowincję), zachodnią Azję Mniejszą (prowincja Azja), wybrzeże Iliryjskie, Galię Narbońską i Cylicję (południowo- wschodnie wybrzeże Azji Mniejszej). 
Przemiany wewnętrzne w Rzymie doprowadziły do upadku ustroju republikańskiego i ustanowienia pryncypatu w 27 roku p.n.e. Do tego czasu ambitni rzymscy wodzowie (Pompejusz, Sulla, Cezar, Oktawian) zdołali pobić wiele terytoriów i zamienić je na prowincję. Do 14 r. n.e. Rzym zajął w ten sposób: Numidię, Cyrenajkę, Pont, Galację, Ilirię, Mezję, Panonię, Alpy, Galię Celtycką, resztę Półwyspu Iberyjskiego, Egipt, Syrię i Palestynę, Cypr i Kretę. 
W okresie Cesarstwa legiony dodały nieco nowych prowincji, a państwo zostało zunifikowane. Do 117 roku n.e. zdołano podbić: Brytanię, obszar Agri Decumates (między górnym Renem i Dunajem), Mauretanię, Trację, Dację, Licję i Pamfilię, Kapadocję, Arabię i część północnej Mezopotamii. W tych granicach Imperium utrzymało się do swego upadku w V w. n.e.