Question

Notatka z geografii na temat ,,Formy erozyjne działalności lądolodu i wód fluwioglacjalnych,, mniej więcej na jedną stronę w zeszycie

Answer 1

Formy erozyjne:

- dolny U-kształtne,
- doliny zawieszone,
- wygłady lodowcowe (powierzchnie wygładzone przez lodowiec),
- rysy lodowcowe (podłużne wyżłobienia na powierzchni wygładów, zrobione skałami),
- cyrki lodowcowe (po stopieniu śniegu z pól firnowych otoczone z 3 stron ścianami a z jedne ryglem),
- progi/rygle (powstają w miejscach wypływania lodu z pola firnowego),
- mutony/baranice (podłużny pagórek o osi skierowane zgodnie z ruchem lodu, najczęściej na progach cyrków się znajduje),
- jeziora wytopiskowe (szybko zarastające, małe owalne jeziora powstające podczas wytapiania się lodu),

- rynna polodowcowa (wąskie, długie obniżenie powstające w podłożu lodowca wskutek erozyjnego działania płynących pod nim wód roztopowych., pospolite na obszarach polodowcowych, są często wypełnione przez jeziora zw. rynnowymi (np. jez. Gopło, Jez. Raduńskie).

 

Troszkę mało, aczkolwiek powinno być okej.

Answer 2

Do erozyjnych form działalności lądolodu i wód fluwioglacjalnych zaliczają się takie elementy rzeźby terenu jak:

- rynny subglacjalne. Podłużne, często o wrzecionowatym kształcie obniżenia dolinne powstałe w wyniku erozji podłoża pod lądolodem. Erozja ta następowała poprzez odpływ wód pochodzących z topniejącego lodu. Na terenie Polski jest bardzo wiele tego typu form. Największe ich skupiska występują na Pomorzu, Mazurach i w Wielkopolsce. Często formy te zajęte są przez jeziora np: Gopło, Jeziorak. W oparciu o zasięg rynien ostatniego zlodowacenia wyznacza się granice strefy tzw. młodoglacjalnej.

- pradoliny, wielkie obniżenia terenu o przebiegu wschód-zachód. Są to formy powstałe w wyniku gromadzenia się i odpływu wód pochodzących z czoła topniejącego lądolodu. Odpływ ten następował generalnie w kierunku zachodnim do Morza Północnego. Na terenie Polski występuje kilka pradolin, a największe z nich to Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka i Warszawsko-Berlińska.

- drumliny. Niewielkie pagórki uformowane w wyniku nasuwania się i egzaracji lądolodu. Oś morfologiczna tych form jest zazwyczaj zgodna z kierunkiem nasuwania się lądolodu. Drumliny występują rzadko, na tzw. polach drumlinowych, na przykład koło Zbójna niedaleko Torunia. 

- doliny rzeczne. Niektóre z nich (np. Dolina Drwęcy) pierwotnie zostały ukształtowane przez wody odpływające z lądolodu. 

(nie należy mylić erozji lądolodu i lodowców górskich bo to coś zupełnie innego!)