Question

notatka na temat zamku na Wawelu w Krakowie ( kto był fundatorem, na którym brzegu wisły sią tan zamek znajduje itp .. )

Answer 1

Zamek był na przestrzeni wieków wielokrotnie rozbudowywany i odnawiany. Liczne pożary, grabieże i przemarsze obcych wojsk, połączone z niszczeniem rezydencji, powodowały, iż obiekt wielokrotnie odbudowywano w nowych stylach architektonicznych, oraz remontowano jego szatę zewnętrzną, a także przekształcano i zmieniano wygląd, i wyposażenie wNa terenie zamku stwierdzono podczas wykopalisk archeologicznych istnienie już w XI wieku dużej liczby obiektów murowanych, także o charakterze rezydencjonalnym. Taką funkcję mogła pełnić tzw. sala o 24 słupach, którą określa się jako palatium. Większy zamek obronny zbudowano na przełomie XI i XII wieku w północno-wschodnim narożniku wzgórza. Było to skutkiem przeniesienia stolicy Polski do Krakowa. Rezydencja, wzniesiona w stylu romańskim, składała się co najmniej z czworokątnej wieży obronnej przy Kurzej Stopie i budynku mieszkalnego. Oprócz tego znajdowały się w pobliżu liczne budynki sakralne. Na wschód od wąwozu, dzielącego wówczas wzgórze, Wawel okrążono pierścieniem murów i dobudowano kolejne obiekty. Zespół ten nazwano zamkiem wyższym. Na zachód od wąwozu wznosił się tzw. zamek niższy, będący osadą przygrodową, w wale której wzniesiono od wschodu okrągłą romańską wieżę koło bramy wychodzącej w kierunku rzeki.W XIV wieku, za panowania Władysława I Łokietka, zamek został rozbudowany o tzw. Wieżę Łokietkową i inne, mniejsze budynki. Prócz tego nadal istniały jeszcze drewniane, co się zmieniło za czasów Kazimierza III Wielkiego, który rozbudował rezydencje monarszą, aby przeznaczyć je dla pomieszczenia aparatu państwowego, znacznie przez króla powiększonego. Przyczyną było również naśladownictwo stylu europejskiego, którego wzorem byli inni władcy tego kontynentu. Zamek składał się wówczas z kaplicy św. Marii Egipcjanki, piętrowego skrzydła z krużgankami od strony dziedzińca (przeznaczone na mieszkania królewskie), gruntownie odnowionej Wieży Łokietkowej oraz innych, luźnie usytuowanych obiektów, tworzących pośrodku nieregularny dziedziniec zamknięty. Sklepione w stylu gotyckim wnętrza były pokryte malowidłami. Całością prac budowlanych kierował Wacław z Tenczyna (?). Z panowaniem Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława II Jagiełły wiąże się z dobudowaniem tzw. wieży Duńskiej i Kurzej Stopki (która odgrywała rolę sięgającego poza mury danskera, czyli średniowiecznej toalety zamkowej[2] ), a także pokrycie ścian polichromią, wykonaną przez malarzy ruskich, sprowadzonych z Przemyśla. Zamek przetrwał w takim stanie do roku 1499, kiedy strawił go pożar.

W roku 1606 król Zygmunt III Waza przeniósł się (wraz ze swoim dworem) na stałe do Zamku Królewskiego w Warszawie. Stan rezydencji pogorszył się w czasie potopu szwedzkiego, w latach 1655–1657, zamek okupowały wrogie wojska, rabując i niszcząc go przy tym. Restauracja obiektu odbyła się za czasów króla Jana III Sobieskiego (w latach 1689–1692), który przeznaczył na ten cel odpowiednie fundusze. Mianował również konserwatora obrazów wawelskich – malarza Jana Trycjusza. Kolejna tragedia nastąpiła w 1702 r., kiedy pijani szwedzcy żołnierze (którzy opanowali budynek wraz z całym wzgórzem), zapalili w jednej z komnat ognisko, powodując pożar budowli, trwający tydzień. Zniszczył on wszystkie pomieszczenia w skrzydle północnym i część w południowym, a także dachy.

Pozbawiony opieki zamek niszczał. Inicjatorem uporządkowania wnętrz i założenia nowych dachów okazał się biskup krakowski Konstanty Felicjan Szaniawski. Do tych działań konserwatorskich przystąpiono w latach 1726–1730, według planów architekta Kacpra Bażanki. Kolejne prace zabezpieczające wykonano przed koronacją króla Augusta III Sasa w 1733 r. W okresie konfederacji barskiej obiekt uległ dewastacji. Konserwację przeprowadzono przed przyjazdem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1787 r. według planów królewskiego architekta – Dominika Merliniego w modnym wówczas stylu klasycystycznym. Z tego okresu pochodzą trzy sale pierwszego piętra.