Question

Notatka na temat średniowiecza(ramy czasowe, filozofowie i ich poglądy, artyści, style w architekturze) będę wdzięczna jeśli ktoś mi pomoże.

Answer 1

Mianem średniowiecza określa się tysiącletni okres w dziejach kultury europejskiej pomiędzy starożytnością a czasami nowożytnymi.Nazwa wieki ma zabarwienie pejoratywne zaczęto używać jej już w średniowieczu.
Ramy czasowe
Można umownie przyjąć ,że początek średniowiecza wyznacza upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 416 roku , a koniec epoki wiąże się ze zdobyciem przez Turków Konstantynopola w 1453 roku.W Polsce średniowiecze trwało między X a XV wiekiem.
Filozofia
św. Augustyn (354-430)- ojciec kościoła,wieli filozof chrześcijański.
Stworzył własny system filozoficzny augustynizm.
-pojęcie predestynacji,czyli kocpecja ,że do zbawienia niezbędna jest łaska boska
-"Niespokojne jest serce nasze dopóki nie spocznie w Panu"
-Do prawdy dochodzimy drogą wewenętzrnej iluminacji
-był uczniem Platona
-dusza uwięziona w ciele ;konflikt;sprzeczność człowieka
Św.Tomasz z Akwinu(1225-1274)
dominikanin,filozof.Uznany wielkim doktorem kościoła.
Poglądy
-poprzez intelekt do Boga
-dowodem na istnienie Boga jest ruch
-stworzył hierarchie bytów
-był uczniem Arystotelesa
Przedstawiciele literatury
*Dante Aligheri twórca poematu "Boska Komedia"opisująca wędrówkę poety po zaświatach.Jest to metaforyczny obraz drogi duchowego rozwoju człowieka.
*Gall Anonim
*Jan Długosz
*Przecław Słota
*Francois Villon
Architektura
Romańska(XI-XII w. a w niektórych regionach az do XVw.)
-sztuka sakralna związana z działalnością zakonów
-surowe,proste budowle o zwartych proporcjach
-masywne wzniesione z kamienia ciosanego
-rzeźba wykonana z kamienia,jako ozdoba głowic kolumn i fryzów
-liczne motywy zwierzęce i roślinne
Gotycka(XII-XII)
-sztuka sakralna
-strzelista ,ogromna bryła kosioła3
-delikatna dekoracja
-wysokie witraże
-sklepienie krzyżowo-żebrowe
-rozeta;smukłość
-monumentalność

Są to moje notatki z lekcji jerzyka polskiego.
Mam nadzieje ,że pomogłam ;)

Answer 2

Średniowiecze: V-XVw.
476r - upadek cesartswa zachodniorzymskiego
1492r - odkrycie Ameryki przez Kolumba
1450r - wynalezienie druku przez Gutenberga

W Średniowieczu bierze swój początek nasz kultura narodowa.

966 - przyjęcie chrztu przez Mieszka I
1000 - zjazd w Gnieźnie [Otto III], aby złożyć hołd św. Wojciechowi; Otton III namaścił Chrobrego na króla
1025 - koronacja B.Chrobrego i rok jego śmierci

Średniowiecze to czas wojen, zaraz, chorób. Nie umiano sibie radzić ze śmiercią.

Mors -> Mortis -> śmierć

Rządzi Kościół. Hegemonia kościoła, wiary. Kościół rządził wszystkim.

Memento Mori - Pamiętaj o śmierci
Ars [Beno] Moriendi - Sztuka [pięknego] umierania

FILOZOFIA:
św. Augustyn: augustynizm;
354r. - Tagasta, ojciec jego był poganinem, a matka głęboko wierząca, znał filozofię grecką, uważał, że głównym celem życia człowieka jest osiągnięcie szcześcia poprzez poznanie Boga i własnej duszy; aby poznać prawdę należy poznac siebie, Bóg był centrum myśli filozoficznej, głosił, że człowiek pragnie szcześcia, lecz nigdy go nie osiągnie; dramat człowieka polega na tym, że jest bytem, umieszczonym między niebem a ziemią, między aniołami i zwierzętami; człowieka przez całe życie miota się między tym co ludzkie a tęsknotą do Boga, człowiek zawsze musi wybierać miedzy dobrem a złem, niebem a piekłem, duszą a ciałem; powinien wybrać dobro, niebo i duszę; Augustyn pochwalał ascezę [umartwianie się nad sobą, polega na rezygnacji dórb doczesnych] i kontemplację [rozmyślanie, analizowanie o Bogu]; Augustyn stworzył wzorzec paranetyczny [godny naśladowania], doprowadził do stworzenia pewnego ideału świętego, historie świętych były spisywane w dziełach hagiograficznych [żywotopisarstwo]

Św. Augustyn:
-twierdził, że nie ma człwieka bez duszy
-traktował kobiety jak wrogów
-pustelnik czuł pożądanie do kobiety, opalił sobie palce u rąk
-człowiek kocha kobietę, ale nie mógł się od niej uwolnić, po jej śmierci odkopał szczątki i wąchał je


STYLE W ARCHITEKTURZE
- romański - XI-XII wiek; grube mury, małe, wąskie okna, raczej niskie budowle, plan koła, czasami wieże, półkoliste łuki, sklepienie kolebkowe, funkcja obronna
np. Kolegiata w Tłumie pod Łęczycą, Kościół św. Andrzeja w Krakowie
-gotyk- XII-XV wiek; wysokie, strzeliste budowle, ostrołukowe okna z witrażami, wysokie filary, wertykalizm, ołtarze wieloskrzydłowe, paln krzyża, okna okrągłe [rozety], łuki przyporowe, kategoria światła, sklepienia krzyżowe, łukowe, krzyżowo-żebrowe
np. Zamek w Malborku, Kościół Mariacki w Gdańsku i Krakowie, Katedra w Kolonii, Katedra na Wawelu

św. Tomasz z Akwinu; tomizm
żył w XIIIw. we Francji; twórca teorii harmonijnej, gdyż zakłada logiczny i rozumny ład świata; wprowadza tzw. drabinę bytów, na której każdy ma swoje określone miejsce

Św. Tomasz uznawał wyższość mężczyzny nad kobietą, ale tylko w sensie cielesnym

św. Franciszek z Asyżu ; franciszkanizm
brał udział w wojnie, założył zakon; stworzył program wiary radosnej, pochodził z bogatej rodziny kupieckiej, doznał nawrócenia [spotkał człowieka chorego na trąd i pomógł mu];
Idee głoszone przez Franciszka:
-życie ludzkie nie musi być ustawicznym, bolesnym oczekiwaniem na smierć, ale może być równiez afinuacją tego, co rodzi się z miłości i dobroci serca
-sens ludzkiego istnienia tkwi w czynnej miłości braterkiej oraz chwaleniu Boskiego Stwórcy i Ojca jako jedynego dobra
-człowiek czerpie radość z obcowania z przyrodą oraz miłości do Boga i wszelkiego stworzenia; ubóstwo jest wyrazem miłości do bliźniego, miłość zaś prowadzi do radości i doskonałości wewnętrznej, a doskonałość wewnętrzna prowadzi do świętości
-ubóstwo uczy pokory i współczucia innym
-ostatecznym szcześciem człowieka jest śmierc

Św. Franciszek był przykładem ascety, uczył innych postępowania wg przykazań, cieszył się z życia, piękna świata, był przeciwnikiem ascezy, odrzucił bogactwo, twierdził, że Bóg dał człowiekowi ciało, nie po to, żeby człowiek je niszczył

Św. Franciszek głosił ilozofię wszechogarniającej, radosnej miłości do świata, ludzi, zwierząt itp.