Nazwij środek językowy zastosowany przez Martę Piwińską w sformułowaniu: "W przypadkowości rysuje się konieczność, w chaosie sens". Wskaż jego funkcję w tekście.
Nazwa środka - ?
Funkcja - ?
---
Sentymentalizm uczył słuchać głosu serca. Romantycy w głosie serca słuchają przeznaczenia. Miłość kojarzą z losem. Inaczej mówiąc, miłość nie jest dla nich problemem obyczajowym, społecznym, biologicznym, psychologicznym. Jest problemem metafizycznym i egzystencjalnym. Dlaczego?
Dlatego, że dla romantyków samo życie stało się problemem. Świat - wedle słynnego zdania Słowackiego - przypomina dywan oglądany od lewej strony, po której widać tylko słupy, zerwane wątki i bezładną plątaninę, lecz wiemy, że oczy nas mylą: wszystko to układa się w sensowny i harmonijny wzór, z tamtej strony. Życie ludzkie w chaosie świata - oglądanego z ziemskiej strony - jest jednym ze splątanych nie wiadomo po co i urwanych bezsensownie wątków. Nie składa się w nic i nie znaczy nic - i taki ogląd swego losu doprowadzał romantyków do słynnej ,,choroby wieku". [...] Życie ludzkie, tak jak je rozumieli romantycy, jest właściwie jednym wielkim pytaniem stawianym nieustannie światu i zaświatom, Bogu, naturze i historii o sens wszystkiego i o to w jakim ogólnym sensie - o ile jest - ma sens, cel, przeznaczenie istnienie poszczególne - skoro już jest. [...]
W jeden tylko sposób świat może człowiekowi odpowiedzieć na jego pytanie tu i teraz ludzkim głosem: wtedy gdy ,,czuciu odpowiada drugie czucie". W tej sytuacji trudno się dziwić, że miłość musiała odpowiadać na wszystkie pytania; być kluczem do sensu istnienia i do każdego indywidualnego losu.
Przez miłość przebija na tę ziemską stronę tamten boski i kosmiczny wzór. W przypadkowości rysuje się konieczność, w chaosie sens. Niejasno, czasem tylko na chwilę, raczej jako sygnał niż jako pełny tekst przeznaczenia [...], wiąże zerwane wątki, a chaotyczną plątaninę układa w harmonię- ale tylko w echu i odbiciu, częściowo i fragmentarycznie, ponieważ nieskończoność tak się ma do ziemskiej skończoności, jak lustro do świata: chwyta jego fragment i zamyka go w swoich ramach.
Tak samo zresztą romantyczni kochankowie są dla siebie nawzajem echem i odbiciem; szukają ,,istoty bliźniaczej", żeby się w niej poznać czy też żeby się ,,rozpoznać w swoim jestestwie", mówiąc tamtym stylem. Miłość romantyczną określano często jako poszukiwanie sobowtóra innej płci.
Nazwa środka - ?
Funkcja - ?
---
Sentymentalizm uczył słuchać głosu serca. Romantycy w głosie serca słuchają przeznaczenia. Miłość kojarzą z losem. Inaczej mówiąc, miłość nie jest dla nich problemem obyczajowym, społecznym, biologicznym, psychologicznym. Jest problemem metafizycznym i egzystencjalnym. Dlaczego?
Dlatego, że dla romantyków samo życie stało się problemem. Świat - wedle słynnego zdania Słowackiego - przypomina dywan oglądany od lewej strony, po której widać tylko słupy, zerwane wątki i bezładną plątaninę, lecz wiemy, że oczy nas mylą: wszystko to układa się w sensowny i harmonijny wzór, z tamtej strony. Życie ludzkie w chaosie świata - oglądanego z ziemskiej strony - jest jednym ze splątanych nie wiadomo po co i urwanych bezsensownie wątków. Nie składa się w nic i nie znaczy nic - i taki ogląd swego losu doprowadzał romantyków do słynnej ,,choroby wieku". [...] Życie ludzkie, tak jak je rozumieli romantycy, jest właściwie jednym wielkim pytaniem stawianym nieustannie światu i zaświatom, Bogu, naturze i historii o sens wszystkiego i o to w jakim ogólnym sensie - o ile jest - ma sens, cel, przeznaczenie istnienie poszczególne - skoro już jest. [...]
W jeden tylko sposób świat może człowiekowi odpowiedzieć na jego pytanie tu i teraz ludzkim głosem: wtedy gdy ,,czuciu odpowiada drugie czucie". W tej sytuacji trudno się dziwić, że miłość musiała odpowiadać na wszystkie pytania; być kluczem do sensu istnienia i do każdego indywidualnego losu.
Przez miłość przebija na tę ziemską stronę tamten boski i kosmiczny wzór. W przypadkowości rysuje się konieczność, w chaosie sens. Niejasno, czasem tylko na chwilę, raczej jako sygnał niż jako pełny tekst przeznaczenia [...], wiąże zerwane wątki, a chaotyczną plątaninę układa w harmonię- ale tylko w echu i odbiciu, częściowo i fragmentarycznie, ponieważ nieskończoność tak się ma do ziemskiej skończoności, jak lustro do świata: chwyta jego fragment i zamyka go w swoich ramach.
Tak samo zresztą romantyczni kochankowie są dla siebie nawzajem echem i odbiciem; szukają ,,istoty bliźniaczej", żeby się w niej poznać czy też żeby się ,,rozpoznać w swoim jestestwie", mówiąc tamtym stylem. Miłość romantyczną określano często jako poszukiwanie sobowtóra innej płci.
Odpowiedź:
Nazwa środka językowego to antyteza.
Funkcją antytezy w tym fragmencie tekstu jest uwydatnienie kontrastu między przypadkowością i chaosem a koniecznością i sensownością, co pozwala na lepsze zobrazowanie romantycznej koncepcji miłości i jej roli w życiu człowieka. Poprzez zestawienie tych pojęć Marta Piwińska sugeruje, że miłość romantyczna jako metafizyczny i egzystencjalny problem pozwala na uchwycenie sensu i harmonii w chaosie świata, co jest zgodne z romantyczną filozofią życia i postrzeganiem rzeczywistości. Antyteza ta stanowi także wyraz złożoności i trudności tego problemu, co podkreśla wagę miłości romantycznej jako klucza do sensu istnienia.