Question

Następne zagadnienia na egzamin ustny. pomóżcie je opracować krótko, zwięzłe i na temat. Proszę :)

11. Gospodarka II Rzeczypospolitej.
12. Kultura i zmiany społeczne w II Rzeczypospolitej.
13. Demokracja parlamentarna w Polsce (1021-1926).
14. Przewód majowy ( przyczyny, przebieg, następstwa).
15. Rządy sanacji w Polsce.
16. Porównanie konstytucji marcowej i kwietniowej w II Rzeczypospolitej.
17. Wybuch II wojny i kampania wrześniowa.
18. Podział terytorialny i polityczny ziem polskich po klęsce kampanii wrześniowej.
19. Okupacja niemiecka na ziemiach polskich. Terror okupacyjny.
20. Okupacja radziecka i losy Polaków na ziemiach okupowanych.

Answer 1

16.
Konstytucja marcowa.

Właściwie konstytucję uchwalono 17 marca 1921r. Zgodnie z nią Polska stała się republiką o ustroju parlamentarno-gabinetowym. Prezydent posiadał władzę reprezentacyjną. Miał być wybierany na forum Zgromadzenia Narodowego (sejm połączony z senatem). Zagwarantowano powszechne prawo wyborcze i wolności obywatelskie. Uznano nienaruszalność własności prywatnej (system kapitalistyczny w gospodarce). Mniejszościom narodowym nadano pełne prawa obywatelskie. Państwo miało świecki charakter, choć religia katolicka otrzymała status wyznania dominującego.

Konstytucja kwietniowa.

W kwietniu 1935r. ogłoszono nową konstytucję. Została ona przyjęta przez sejm z pogwałceniem obowiązującej procedury ( podobnie jak niegdyś Konstytucja 3 maja). Zmieniła ona ustrój Rzeczypospolitej Polskiej z parlamentarno-gabinetowego na prezydencki. Prezydent odpowiedzialny tylko przed ,,Bogiem i historią'' powoływał rząd i mógł wydawać dekrety z mocą ustawy. Także część senatorów, członków izby wyższej parlamentu, podchodziła z jego nominacji. Wybierało go kolegium elektorów założone z kilkudziesięciu najwyższych dostojników państwowych. Gdyby ustępujący prezydent zaproponował swojego kandydata, o obsadzie urzędu prezydenckiego decydowały wybory powszechne. Ład ekonomiczny miał opierać się na poszanowaniu własności prywatnej, zagwarantowanego także prawa obywatelskie , ale do rangi najwyższych wartości wyniesiono służbę państwu.
Konstytucja kwietniowa tworzyła system polityczny, dalece wykraczający poza zasady republiki prezydenckiej (istniejący w Stanach Zjednoczonych i mieszczącej się w ramach demokracji). Polska miała być autorytarną ,,prezydencką monarchią''. Kompetencje głowy państwa odpowiadały dyktatorskiej pozycji marszałka,. Jednak Piłsudski zmarł w 3 tygodnie po wejściu nowej konstytucji w życie.


11.
GOSPODARKA .
Polska była krajem rolniczym o słabo rozwiniętym przemyśle. Dzieliła się na lepiej rozwiniętą Polskę zachodnią (Pomorze, wielkopolska, Śląsk, rejon warszawy, Łodzi , Krakowa ) i słabiej rozwiniętą środkowo- wschodnią. Stał przed Polską problem zespolenia w jedną całość gospodarczą trzech byłych zaborców.


12
KULTURA.
W byłym zaborze pruskim analfabetów nie było, za to na obszarze po austriackimi przejętym spod władzy rosyjskiej połowa ludności nie umiała czytać ani pisać. Z trudem tworzono system szkolny docierający do wszystkich dzieci. Za to szkolnictwo średnie i wyższe szło na bardzo dobrym poziomie. Kwitła nauka akademicka. Literatura i sztuka zanotowały w dwudziestoleciu międzywojennym bujny rozkwit. Nazwisk zasłużonych uczonych , pisarzy i artystów jest zbyt wiele jednak na to, by je wymienić w krótkim repetytorium.