Temat: miłość prawdziwa i fałszywa, konsekwencje zdrady Miejsce akcji: brak dokładnej lokalizacji topograficznej- bór nad jeziorem Świteź, miejsce spotkań strzelca i dziewczyny (pod modrzewiem) Czas akcji: nieokreślony- późny wieczór, koniec lata (czas baśniowy) Plan wydarzeń: 1. Miłosne schadzki strzelca i dziewczyny. 2. Chęć bliższego poznania dziewczyny wyrażona przez młodzieńca. 3. Dziwne zachowanie nieznajomej i wymuszenie na chłopcu przysięgi wierności. 4. Ucieczka i zniknięcie dziewczyny. 5. Pojawienie się Świtezianki. 6. Zauroczenie myśliwego piękną zjawą. 7. Zwabienie strzelca nad brzeg jeziora. 8. Rozpoznanie w Świteziance znajomej
z boru. 9. Ukaranie strzelca za niewierność.
Bohaterowie: Chłopak-strzelec (myśliwy) w lesie. Młody, lekkomyślny, beztroski, szybko i pochopnie podejmujący decyzję; rzucający słowa na wiatr, niewierny; Dziewczyna- nieznana, dziwna, tajemnicza; nic nie wiadomo ani o niej, ani o jej pochodzeniu, rodzinie;
Narracja: Narrator 1. os. l. poj.; rozpoczyna balladę od opisu schadzek, na które umawia się zakochana para. Zna czas i miejsce randek, a nawet przebieg rozmów między młodymi. Wie dużo o chłopcu, ale przyznaje się do niewiedzy na temat dziewczyny. Narrator- mieszkaniec okolic jeziora Świteź. Postać realistyczna
Geneza: -opowieści ludowe związane z jeziorem Świteź
Elementy fantastyczne: Dziewczyna przemieniająca się w rusałkę.
Nastój: Nocna pora wzmaga atmosferę tajemniczości, niezwykłości i strachu. Dwukrotnie wypowiedziana mądrość ludowa: ?kto przysięgę naruszy, Ach, biada jemu, za życia biada! I biada jego złej duszy!? Za złamanie przysięgi, zdradę chłopak został ukarany śmiercią, a jego dusza nie zazna spokoju (jak dusze czyśćcowe w II cz. ?Dziadów?)
Elementy liryczne: -środki artystyczne (epitety, porównania), -forma wiersza; Elementy epickie: -narrator, -ciąg zdarzeń powiązanych związkami przyczynowo-skutkowymi;
Elementy dramatyczne: -dialog, strofy złożone tylko z wypowiedzi bohaterów
Budowa: -wiersz stroficzny (4- wersowe zwrotki), -10- i 8- zgłoskowe wersy występujące na przemian, -średniówka p 5 sylabie
Środki artystyczne: epitety: (określają kolorystykę i tworzą nastrój tajemniczości i grozy) piękna, luba (dziewczyna) sinej (wody) nocny (ogniu);
porównania: dziewczyna jak mokry jaskier? chłopka zdrowy jak rybka
onomatopeje- tworzą nastrój tajemniczości: (szeleszcze, zaszumiał, świsnął, cisza)
anafory: Pewnie koochankiej? Pewnie to jego?
rymy: przeplatane (krzyżowe)
Budowa: 38 czterowersowych strof o rymach krzyżowych. Wersy liczą po 8 lub 10 sylab.
Ballada Świtezianka powstała w latach 1819-1822. Znajduje się w zbiorze "Ballad i Romansów", który ukazał się w Wilnie w 1822r. W młodości Adam Mickiewicz przebywał nad jeziorem Świteź. Jezioro Świteź znajduje się niedaleko Nowogródka. Poeta słyszał wiele opowieści związanych z tym miejscem, dlatego tworzy swoją historię.
Temat:
miłość prawdziwa i fałszywa, konsekwencje zdrady
Miejsce akcji:
brak dokładnej lokalizacji topograficznej- bór nad jeziorem Świteź, miejsce spotkań strzelca i dziewczyny (pod modrzewiem)
Czas akcji:
nieokreślony- późny wieczór, koniec lata (czas baśniowy)
Plan wydarzeń:
1. Miłosne schadzki strzelca i dziewczyny.
2. Chęć bliższego poznania dziewczyny wyrażona przez młodzieńca.
3. Dziwne zachowanie nieznajomej i wymuszenie na chłopcu przysięgi wierności.
4. Ucieczka i zniknięcie dziewczyny.
5. Pojawienie się Świtezianki.
6. Zauroczenie myśliwego piękną zjawą.
7. Zwabienie strzelca nad brzeg jeziora.
8. Rozpoznanie w Świteziance znajomej
z boru.
9. Ukaranie strzelca za niewierność.
Bohaterowie:
Chłopak-strzelec (myśliwy) w lesie. Młody, lekkomyślny, beztroski, szybko i pochopnie podejmujący decyzję; rzucający słowa na wiatr, niewierny;
Dziewczyna- nieznana, dziwna, tajemnicza; nic nie wiadomo ani o niej, ani o jej pochodzeniu, rodzinie;
Narracja:
Narrator 1. os. l. poj.; rozpoczyna balladę od opisu schadzek, na które umawia się zakochana para. Zna czas i miejsce randek, a nawet przebieg rozmów między młodymi. Wie dużo o chłopcu, ale przyznaje się do niewiedzy na temat dziewczyny.
Narrator- mieszkaniec okolic jeziora Świteź. Postać realistyczna
Geneza:
-opowieści ludowe związane z jeziorem Świteź
Elementy fantastyczne:
Dziewczyna przemieniająca się w rusałkę.
Nastój:
Nocna pora wzmaga atmosferę tajemniczości, niezwykłości i strachu. Dwukrotnie wypowiedziana mądrość ludowa:
?kto przysięgę naruszy,
Ach, biada jemu, za życia biada!
I biada jego złej duszy!?
Za złamanie przysięgi, zdradę chłopak został ukarany śmiercią, a jego dusza nie zazna spokoju (jak dusze czyśćcowe w II cz. ?Dziadów?)
Elementy liryczne:
-środki artystyczne (epitety, porównania),
-forma wiersza;
Elementy epickie:
-narrator,
-ciąg zdarzeń powiązanych związkami przyczynowo-skutkowymi;
Elementy dramatyczne:
-dialog, strofy złożone tylko z wypowiedzi bohaterów
Budowa:
-wiersz stroficzny (4- wersowe zwrotki),
-10- i 8- zgłoskowe wersy występujące na przemian,
-średniówka p 5 sylabie
Środki artystyczne:
epitety: (określają kolorystykę i tworzą nastrój tajemniczości i grozy)
piękna, luba (dziewczyna)
sinej (wody)
nocny (ogniu);
porównania: dziewczyna jak mokry jaskier?
chłopka zdrowy jak rybka
onomatopeje- tworzą nastrój tajemniczości: (szeleszcze, zaszumiał, świsnął, cisza)
anafory: Pewnie koochankiej?
Pewnie to jego?
rymy: przeplatane (krzyżowe)
Budowa:
38 czterowersowych strof o rymach krzyżowych. Wersy liczą po 8 lub 10 sylab.
Ballada Świtezianka powstała w latach 1819-1822. Znajduje się w zbiorze "Ballad i Romansów", który ukazał się w Wilnie w 1822r. W młodości Adam Mickiewicz przebywał nad jeziorem Świteź. Jezioro Świteź znajduje się niedaleko Nowogródka. Poeta słyszał wiele opowieści związanych z tym miejscem, dlatego tworzy swoją historię.