serce kogoś boli - ktoś bardzo czegoś żałuje; ktoś nie może się pogodzić z jakąś stratą: Czasami widzę w marzeniach, jak jesteśmy szczęśliwą rodziną, jak wychowujemy dzieci, spędzamy razem czas. Aż serce mnie boli, bo zaraz potem przypominam sobie, w jak głupi sposób cię straciłem.
być człowiekiem wielkiego serca (też: mieć wielkie serce, być złotym sercem, mieć złote serce) - być dobrym, wielkodusznym, szlachetnym człowiekiem: Michał jest człowiekiem wielkiego serca, nigdy nie przejdzie obok kogoś, kto potrzebuje pomocy. Zawsze się zatrzyma, zapyta, co może zrobić.
komuś jest ciężko na sercu - komuś jest smutno, przykro; ktoś ma zmartwienie; smucić się. troszczyć, martwić: Westchnęła, opuściła głowę. Zrobiło się jej jakoś tak ciężko na sercu. Samotność doskwierała jej bardziej niż się mogła spodziewać.
chwycić (chwytać) kogoś za serce - wzruszyć kogoś; wstrząsnąć emocjami: Koncert był piękny. Zresztą, ja wprost uwielbiam muzykę doby baroku, czuję ją całym sobą, ona mnie chwyta za serce, oczarowuje i powala.
serce się kraje - komuś robi się bardzo przykro; komuś jest bardzo czegoś żal: Nie lubię jeździć do tych dzielnic nędzy. Patrzę, jak ci ludzie żyją i serce mi się kraje, bo nie mogę im pomóc.
coś komuś leży na sercu - przejmować się czymś; mieć jakiś problem, który nie daje spokoju: Najbardziej na sercu leży mi dobro mojej ojczyzny. Tak, jestem patriotą i krew mnie zalewa, kiedy widzę, jak szarpią Polskę różni kombinatorzy i cwaniaczki.
mieć gołębie serce (też: mieć miękkie serce) - być człowiekiem łagodnym, dobrym, czułym; mieć skłonność do litowania się nad innymi, do roztkliwiania się, użalania: Jeżeli masz problem, idź do Tadeusza. To człowiek o gołębim sercu, z pewnością cię wysłucha i, jeżeli tylko będzie mógł, pomoże.
mieć serce na dłoni - ufać ludziom; być prostodusznym, szczerym, otwartym na innych: Taka już jestem, szczera, otwarta, prostoduszna. Ludzie mówią, że mam serce na dłoni. Niestety, są tacy, którzy bezwzględnie to wykorzystują.
mieć serce z kamienia - być nieludzkim; bezwzględnym; nie mieć ludzkich uczuć; być nieczułym: Ty chyba masz serce z kamienia! Widziałeś tę biedną dziewczynę moknącą w deszczu na poboczu autostrady i nie zatrzymałeś samochodu?
mieć złamane serce - być nieszczęśliwie zakochanym; przeżyć miłosny zawód; zawieść się na kimś bliskim: Odeszła w siną dal, a ja zostałem sam, z moim skrwawionym, złamanym sercem. Nic już nie będzie takie jak dawniej.
otwierać (otworzyć) przed kimś serce - zwierzać się komuś ze swych uczuć; powierzać komuś swoje najskrytsze sekrety; być z kimś całkowicie szczerym: To ja przed tobą otworzyłem serce, a ty opublikowałaś moje zwierzenia w internecie? Nigdy nie spotkałem tak wyrachowanej, złej kobiety!
podbić czyjeś serce - zdobyć czyjeś uczucia; pozyskać czyjąś sympatię, przyjaźń, miłość: Debiut udał się znakomicie. Serca publiczności podbiły szczególnie dwie ballady, zaśpiewane a cappella, wyłącznie z pomocą żeńskiego chóru.
serce podchodzi (podskakuje, podskoczyło, skacze, skoczyło) komuś do gardła (też: mieć serce w gardle) - ktoś jest bardzo wzruszony, przestraszony, znajduje się pod wpływem niezwykle silnych emocji: Więc weszliśmy na cmentarz o północy i wtedy poczułem, jak serce podchodzi mi do gardła.
kamień spadł komuś z serca KAMIEŃ
serce się komuś ściska - ktoś cierpi; ktoś bardzo przeżywa jakieś zdarzenie; komuś robi się bardzo przykro: Patrzę na te dzieci, umorusane, głodne i serce mi się ściska. Wysupłałbym dla nich ostatni grosz, ale wiem, że to nie wystarczy.
włożyć w coś serce - robić coś bardzo rzetelnie, z zaangażowaniem: Owszem, namalowałeś obraz, ale nie włożyłeś w niego serca. Przyznaj się, chodziło ci o to, żeby jak najprędzej go skończyć?
wziąć (brać) sobie coś do serca - potraktować poważnie, przejąć się: Nie bierz sobie do serca jej złośliwości, ona po prostu nie umie inaczej rozmawiać.
zdjąć komuś kamień z serca KAMIEŃ
◊ Całym sercem, z całego serca «szczerze, serdecznie, całkowicie, bez zastrzeżeń» ◊ Brać (wziąć) coś do serca «przejmować (przejąć) się czymś, silnie odczuwać (odczuć) coś» ◊ Coś chwyciło (chwyta) kogoś za serce «ktoś się wzruszył (wzrusza), rozczulił (rozczula) czymś» ◊ Coś leży komuś na sercu «komuś zależy na czymś, kogoś coś żywo obchodzi, ktoś myśli o czymś» ◊ Czytać w czyimś sercu «odgadywać, wyczuwać czyjeś myśli, uczucia» ◊ Kłaść coś komuś na serce a. na sercu «polecać coś komuś, zobowiązywać kogoś do czegoś» ◊ Kamień spadł komuś z serca; zdjąć komuś kamień, ciężar z serca «ktoś doznał wielkiej ulgi; doznać wielkiej ulgi, pociechy; sprawić komuś ulgę, pocieszyć kogoś» ◊ Mieć serce na dłoni «być uczynnym, otwartym, szczerym, serdecznym» ◊ Nosić, chować coś w sercu «odczuwać coś głęboko; zachowywać coś w pamięci» ◊ Otworzyć serce komuś, przed kimś «zwierzyć się komuś» ◊ Przypaść sobie, komuś do serca; coś przypadło komuś do serca «polubić się wzajemnie, polubić kogoś; coś spodobało się komuś» ◊ Sercem być przy kimś, z kimś «ciągle myśleć o kimś, o czymś» ◊ Mówić itp. jak (a. co) serce dyktuje «mówić itp. zgodnie z wewnętrznym przekonaniem, kierując się uczuciem, intuicją» ◊ Przyjaciel, przyjaciółka od serca «najserdeczniejszy przyjaciel, najserdeczniejsza przyjaciółka» ◊ Trafić, przemówić do czyjegoś serca «trafić do przekonania, wzruszyć, rozczulić kogoś» ◊ Ująć kogoś za serce (czymś) «wzruszyć kogoś (czymś), zyskać (czymś) czyjąś sympatię» ◊ Zdjąć, zrzucić pychę z serca «przezwyciężyć pychę, przełamać się, nagiąć się do czegoś» ◊ Serce się kraje, boli, pęka itp. «ktoś doznaje uczucia smutku, żalu itp.» ◊ Z ciężkim sercem, z bólem serca «z przykrością, z żalem» ◊ Z lekkim sercem «beztrosko, nie przejmując się» ◊ Z głębi serca, do głębi serca «całą duszą, bardzo silnie, szczerze» ◊ W głębi serca «w skrytości ducha» ◊ Serce się komuś wyrywa do czegoś, do kogoś «ktoś gorąco czegoś pragnie, bardzo za kimś tęskni» &#!0,127; Co w sercu, to na języku. ◊ Ktoś bez serca «ktoś niezdolny do wzruszeń, zimny, obojętny, bezwzględny, okrutny» ◊ Mieć serce dla (a. do) kogoś, czegoś «żywić sympatię do kogoś, lubić kogoś, coś» ◊ Przyjąć kogoś, odnosić się do kogoś z otwartym sercem «przyjąć kogoś, odnosić się do kogoś szczerze, życzliwie, serdecznie» ◊ Wkładać (włożyć) w coś serce, dużo serca «przykładać (przyłożyć) się do czegoś, dokładać (dołożyć) wszelkich starań, robić coś z zapałem» ◊ książk. poet. Drogi, bliski, miły sercu «kochany, ulubiony» ◊ przestarz. Nie mieć Boga w sercu «być bezwzględnym, bezlitosnym ◊ Dama, pani, wybranka czyjegoś serca «ukochana» ◊ Zdobywca, pogromca serc «ten, kto łatwo zdobywa względy kobiet» ◊ Nosić kogoś w sercu «kochać kogoś» ◊ Oddać komuś serce «zakochać się w kimś, skierować swoją miłość ku komuś» ◊ Podbić (podbijać) czyjeś serce «wzbudzić (wzbudzać) w kimś uczucie sympatii, zdobyć (zdobywać) czyjąś miłość» ◊ Pójść, iść za głosem serca «pokierować się, kierować się uczuciami; wyjść za mąż, ożenić się z miłości» ◊ Wyrzucić kogoś z serca «przestać kogoś kochać, zapomnieć o kimś» ◊ Złamać komuś serce «zawieść kogoś w uczuciach, unieszczęśliwić kogoś»
Czuć błogość w sercu
Żyć w rozterce
Być oczarowaniem
Ogarnęło kogoś przygnębienie
Szukać ukojenia
Okazywać zadowolenie
Bezpieczna przystań
Doznać uczucia błogości
Popaść w rozterkę
Oczarować kogoś
Być rozgoryczonym
Otrząsnąć się z przygnębienia
Przynosić ukojenie
Niekłamane zadowolenie
serce kogoś boli - ktoś bardzo czegoś żałuje; ktoś nie może się pogodzić z jakąś stratą: Czasami widzę w marzeniach, jak jesteśmy szczęśliwą rodziną, jak wychowujemy dzieci, spędzamy razem czas. Aż serce mnie boli, bo zaraz potem przypominam sobie, w jak głupi sposób cię straciłem.
być człowiekiem wielkiego serca (też: mieć wielkie serce, być złotym sercem, mieć złote serce) - być dobrym, wielkodusznym, szlachetnym człowiekiem: Michał jest człowiekiem wielkiego serca, nigdy nie przejdzie obok kogoś, kto potrzebuje pomocy. Zawsze się zatrzyma, zapyta, co może zrobić.
komuś jest ciężko na sercu - komuś jest smutno, przykro; ktoś ma zmartwienie; smucić się. troszczyć, martwić: Westchnęła, opuściła głowę. Zrobiło się jej jakoś tak ciężko na sercu. Samotność doskwierała jej bardziej niż się mogła spodziewać.
chwycić (chwytać) kogoś za serce - wzruszyć kogoś; wstrząsnąć emocjami: Koncert był piękny. Zresztą, ja wprost uwielbiam muzykę doby baroku, czuję ją całym sobą, ona mnie chwyta za serce, oczarowuje i powala.
serce się kraje - komuś robi się bardzo przykro; komuś jest bardzo czegoś żal: Nie lubię jeździć do tych dzielnic nędzy. Patrzę, jak ci ludzie żyją i serce mi się kraje, bo nie mogę im pomóc.
coś komuś leży na sercu - przejmować się czymś; mieć jakiś problem, który nie daje spokoju: Najbardziej na sercu leży mi dobro mojej ojczyzny. Tak, jestem patriotą i krew mnie zalewa, kiedy widzę, jak szarpią Polskę różni kombinatorzy i cwaniaczki.
mieć gołębie serce (też: mieć miękkie serce) - być człowiekiem łagodnym, dobrym, czułym; mieć skłonność do litowania się nad innymi, do roztkliwiania się, użalania: Jeżeli masz problem, idź do Tadeusza. To człowiek o gołębim sercu, z pewnością cię wysłucha i, jeżeli tylko będzie mógł, pomoże.
mieć serce na dłoni - ufać ludziom; być prostodusznym, szczerym, otwartym na innych: Taka już jestem, szczera, otwarta, prostoduszna. Ludzie mówią, że mam serce na dłoni. Niestety, są tacy, którzy bezwzględnie to wykorzystują.
mieć serce z kamienia - być nieludzkim; bezwzględnym; nie mieć ludzkich uczuć; być nieczułym: Ty chyba masz serce z kamienia! Widziałeś tę biedną dziewczynę moknącą w deszczu na poboczu autostrady i nie zatrzymałeś samochodu?
mieć złamane serce - być nieszczęśliwie zakochanym; przeżyć miłosny zawód; zawieść się na kimś bliskim: Odeszła w siną dal, a ja zostałem sam, z moim skrwawionym, złamanym sercem. Nic już nie będzie takie jak dawniej.
otwierać (otworzyć) przed kimś serce - zwierzać się komuś ze swych uczuć; powierzać komuś swoje najskrytsze sekrety; być z kimś całkowicie szczerym: To ja przed tobą otworzyłem serce, a ty opublikowałaś moje zwierzenia w internecie? Nigdy nie spotkałem tak wyrachowanej, złej kobiety!
podbić czyjeś serce - zdobyć czyjeś uczucia; pozyskać czyjąś sympatię, przyjaźń, miłość: Debiut udał się znakomicie. Serca publiczności podbiły szczególnie dwie ballady, zaśpiewane a cappella, wyłącznie z pomocą żeńskiego chóru.
serce podchodzi (podskakuje, podskoczyło, skacze, skoczyło) komuś do gardła (też: mieć serce w gardle) - ktoś jest bardzo wzruszony, przestraszony, znajduje się pod wpływem niezwykle silnych emocji: Więc weszliśmy na cmentarz o północy i wtedy poczułem, jak serce podchodzi mi do gardła.
kamień spadł komuś z serca KAMIEŃ
serce się komuś ściska - ktoś cierpi; ktoś bardzo przeżywa jakieś zdarzenie; komuś robi się bardzo przykro: Patrzę na te dzieci, umorusane, głodne i serce mi się ściska. Wysupłałbym dla nich ostatni grosz, ale wiem, że to nie wystarczy.
włożyć w coś serce - robić coś bardzo rzetelnie, z zaangażowaniem: Owszem, namalowałeś obraz, ale nie włożyłeś w niego serca. Przyznaj się, chodziło ci o to, żeby jak najprędzej go skończyć?
wziąć (brać) sobie coś do serca - potraktować poważnie, przejąć się: Nie bierz sobie do serca jej złośliwości, ona po prostu nie umie inaczej rozmawiać.
zdjąć komuś kamień z serca KAMIEŃ
◊ Całym sercem, z całego serca «szczerze, serdecznie, całkowicie, bez zastrzeżeń»
◊ Brać (wziąć) coś do serca «przejmować (przejąć) się czymś, silnie odczuwać (odczuć) coś»
◊ Coś chwyciło (chwyta) kogoś za serce «ktoś się wzruszył (wzrusza), rozczulił (rozczula) czymś»
◊ Coś leży komuś na sercu «komuś zależy na czymś, kogoś coś żywo obchodzi, ktoś myśli o czymś»
◊ Czytać w czyimś sercu «odgadywać, wyczuwać czyjeś myśli, uczucia»
◊ Kłaść coś komuś na serce a. na sercu «polecać coś komuś, zobowiązywać kogoś do czegoś»
◊ Kamień spadł komuś z serca; zdjąć komuś kamień, ciężar z serca «ktoś doznał wielkiej ulgi; doznać wielkiej ulgi, pociechy; sprawić komuś ulgę, pocieszyć kogoś»
◊ Mieć serce na dłoni «być uczynnym, otwartym, szczerym, serdecznym»
◊ Nosić, chować coś w sercu «odczuwać coś głęboko; zachowywać coś w pamięci»
◊ Otworzyć serce komuś, przed kimś «zwierzyć się komuś»
◊ Przypaść sobie, komuś do serca; coś przypadło komuś do serca «polubić się wzajemnie, polubić kogoś; coś spodobało się komuś»
◊ Sercem być przy kimś, z kimś «ciągle myśleć o kimś, o czymś»
◊ Mówić itp. jak (a. co) serce dyktuje «mówić itp. zgodnie z wewnętrznym przekonaniem, kierując się uczuciem, intuicją»
◊ Przyjaciel, przyjaciółka od serca «najserdeczniejszy przyjaciel, najserdeczniejsza przyjaciółka»
◊ Trafić, przemówić do czyjegoś serca «trafić do przekonania, wzruszyć, rozczulić kogoś»
◊ Ująć kogoś za serce (czymś) «wzruszyć kogoś (czymś), zyskać (czymś) czyjąś sympatię»
◊ Zdjąć, zrzucić pychę z serca «przezwyciężyć pychę, przełamać się, nagiąć się do czegoś»
◊ Serce się kraje, boli, pęka itp. «ktoś doznaje uczucia smutku, żalu itp.»
◊ Z ciężkim sercem, z bólem serca «z przykrością, z żalem»
◊ Z lekkim sercem «beztrosko, nie przejmując się»
◊ Z głębi serca, do głębi serca «całą duszą, bardzo silnie, szczerze»
◊ W głębi serca «w skrytości ducha»
◊ Serce się komuś wyrywa do czegoś, do kogoś «ktoś gorąco czegoś pragnie, bardzo za kimś tęskni»
&#!0,127; Co w sercu, to na języku.
◊ Ktoś bez serca «ktoś niezdolny do wzruszeń, zimny, obojętny, bezwzględny, okrutny»
◊ Mieć serce dla (a. do) kogoś, czegoś «żywić sympatię do kogoś, lubić kogoś, coś»
◊ Przyjąć kogoś, odnosić się do kogoś z otwartym sercem «przyjąć kogoś, odnosić się do kogoś szczerze, życzliwie, serdecznie»
◊ Wkładać (włożyć) w coś serce, dużo serca «przykładać (przyłożyć) się do czegoś, dokładać (dołożyć) wszelkich starań, robić coś z zapałem»
◊ książk. poet. Drogi, bliski, miły sercu «kochany, ulubiony»
◊ przestarz. Nie mieć Boga w sercu «być bezwzględnym, bezlitosnym
◊ Dama, pani, wybranka czyjegoś serca «ukochana»
◊ Zdobywca, pogromca serc «ten, kto łatwo zdobywa względy kobiet»
◊ Nosić kogoś w sercu «kochać kogoś»
◊ Oddać komuś serce «zakochać się w kimś, skierować swoją miłość ku komuś»
◊ Podbić (podbijać) czyjeś serce «wzbudzić (wzbudzać) w kimś uczucie sympatii, zdobyć (zdobywać) czyjąś miłość»
◊ Pójść, iść za głosem serca «pokierować się, kierować się uczuciami; wyjść za mąż, ożenić się z miłości»
◊ Wyrzucić kogoś z serca «przestać kogoś kochać, zapomnieć o kimś»
◊ Złamać komuś serce «zawieść kogoś w uczuciach, unieszczęśliwić kogoś»