Okrągłe lub kuliste, o barwie szarej, jasnej lub ciemnej (w zależności od wieku ziemniaków), z nadzieniem lub bez. Smak słonawy, zapach ziemniaków. Bardzo popularne danie obiadowe, głównie ze względu na łatwą dostępność podstawowych składników (ziemniaki i słonina). Kacapoły jedzono na ciepło, okraszone tłuszczem ze skwarkami i smażoną cebulą, najczęściej popijane mlekiem. Czasem gotowano je na mleku i podawano w postaci zupy.
Kapusta ziemniaczana
Gęsta potrawa o kwaśnym smaku, charakterystyczna dla rejonu Kolbuszowej. Pokrojone ziemniaki zalewano gorącą wodą i wkładano do ciepłego jeszcze pieca chlebowego, aby zakisły. Następnego dnia gotowano je w żeliwnym garnku, dodając ugotowaną osobno fasolę. Pod koniec gotowania maszczono potrawę łojem, słoniną ze skwarkami i cebulą.
Krupiak
Wypiekany z kaszy gryczanej, ziemniaków, jaj, sera i tłuszczu. Przed włożeniem do pieca masę umieszczano w blaszanych brytfankach. W zależności od ich rodzaju, krupiaki mogły mieć różny kształt i wielkość. Kolor natomiast – na zewnątrz jasnobrązowy, w przekroju – od złotego do ciemnobrązowego. Tradycyjna receptura pochodzi z Krzeszowa.
Pierogi pilźnieńskie – z mięsem, z kapustą i grzybami, ruskie, z borówkami
Pierożki o półkolistym kształcie, ze specyficzną falbanką w miejscach zlepienia. Smak i zapach charakterystyczny dla gotowanego ciasta pierogowego oraz odpowiedniego nadzienia.
Proziaki
Placki przyrządzane z mąki pszennej (najlepiej razowej), jajek, kwaśnego mleka i śmietany, z dodatkiem niewielkiej ilości sody, soli i cukru. Pieczone bez tłuszczu bezpośrednio na płycie kuchennej. Często zastępowały chleb wiejski – ze względu na podobny smak oraz łatwe i szybkie przygotowanie.
Serowiec sędziszowski
Prostokątny placek, ozdobiony z wierzchu polewą czekoladową lub polukrowany. Spód stanowi warstwa kruchego ciasta, lekko przypieczonego, o barwie słomkowo-żółtej. Pokrywa go kremowo-żółta masa serowa z widocznymi, równomiernie rozmieszczonymi bakaliami (rodzynkami, skórką pomarańczową). Warto pamiętać, żeby po upieczeniu pozostawić sernik na blaszce do ostygnięcia; w przeciwnym wypadku może się rozpaść.
Żur rzeszowski
Jasnoszara, kremowa zupa o konsystencji gęstszej lub rzadszej, mniej lub bardziej kwaśna (w zależności od ilości dodanej wody i zakwasu). Tradycyjnie jedzona z dodatkiem wędliny i jaj oraz, zgodnie z upodobaniami, grzybów, sera lub suszonego bobu.
Na kuchnię Podkarpacia duży wpływ miały tradycje grup etnicznych zamieszkujących te rejony: Łemków i Bojków oraz Żydów.
Bardzo istotnym elementem jadłospisu Łemków i Bojków były ziemniaki (kompery, bandury, kartofle). Regularnie kiszono kapustę i ogórki, na kwasie kapuścianym gotowano zupy, często warzono żur; nie jedzono natomiast zbyt dużo mięsa. Pito za to mnóstwo alkoholu, najczęściej palinkę (palunkę), którą następnie wyparła wódka, robiona ze zboża lub z ziemniaków.
Ziemniaki pieczone
1 kg ziemniaków, 100 g masła, pół łyżki soli, pół litra mleka
Umyte, ale nieobrane ziemniaki ułożyć na liściu, posypać solą, włożyć do piekarnika (tradycyjnie – do pieca na rozżarzone węgle). Upieczone wyłożyć na płótno, zrobić kilka ruchów płótnem, żeby je oczyścić i na kilka minut odłożyć z powrotem, aby odparowały. Podawać z masłem, solą i mlekiem.
Jeśli chodzi o Żydów, to ich kuchnię cechowało używanie w dużej ilości niektórych przypraw (gałki muszkatołowej, goździków, szafranu, kminku), cebuli i czosnku, dodawanie cukru i miodu nawet do potraw mięsnych i rybnych oraz rozdrabnianie (mielenie lub ucieranie) składników dań.
Karpia oprawić, opłukać i pokroić na kawałki. Na spodzie wanienki ułożyć pokrojoną cebulę, na niej kawałki ryby i kostki cukru; zalać zimną wodą, posolić, popieprzyć i gotować 30 – 40 minut. W czasie gotowania dolewać ¼ szklanki wody. Wyjąć rybę, zdjąć skórę, ułożyć na półmisku i zalać przetartym sosem.
U nas jak zawsze tradycyjnie, a mianowicie:
Kacapoły (klęgle)
Okrągłe lub kuliste, o barwie szarej, jasnej lub ciemnej (w zależności od wieku ziemniaków), z nadzieniem lub bez. Smak słonawy, zapach ziemniaków. Bardzo popularne danie obiadowe, głównie ze względu na łatwą dostępność podstawowych składników (ziemniaki i słonina). Kacapoły jedzono na ciepło, okraszone tłuszczem ze skwarkami i smażoną cebulą, najczęściej popijane mlekiem. Czasem gotowano je na mleku i podawano w postaci zupy.
Kapusta ziemniaczana
Gęsta potrawa o kwaśnym smaku, charakterystyczna dla rejonu Kolbuszowej. Pokrojone ziemniaki zalewano gorącą wodą i wkładano do ciepłego jeszcze pieca chlebowego, aby zakisły. Następnego dnia gotowano je w żeliwnym garnku, dodając ugotowaną osobno fasolę. Pod koniec gotowania maszczono potrawę łojem, słoniną ze skwarkami i cebulą.
Krupiak
Wypiekany z kaszy gryczanej, ziemniaków, jaj, sera i tłuszczu. Przed włożeniem do pieca masę umieszczano w blaszanych brytfankach. W zależności od ich rodzaju, krupiaki mogły mieć różny kształt i wielkość. Kolor natomiast – na zewnątrz jasnobrązowy, w przekroju – od złotego do ciemnobrązowego. Tradycyjna receptura pochodzi z Krzeszowa.
Pierogi pilźnieńskie – z mięsem, z kapustą i grzybami, ruskie, z borówkami
Pierożki o półkolistym kształcie, ze specyficzną falbanką w miejscach zlepienia. Smak i zapach charakterystyczny dla gotowanego ciasta pierogowego oraz odpowiedniego nadzienia.
Proziaki
Placki przyrządzane z mąki pszennej (najlepiej razowej), jajek, kwaśnego mleka i śmietany, z dodatkiem niewielkiej ilości sody, soli i cukru. Pieczone bez tłuszczu bezpośrednio na płycie kuchennej. Często zastępowały chleb wiejski – ze względu na podobny smak oraz łatwe i szybkie przygotowanie.
Serowiec sędziszowski
Prostokątny placek, ozdobiony z wierzchu polewą czekoladową lub polukrowany. Spód stanowi warstwa kruchego ciasta, lekko przypieczonego, o barwie słomkowo-żółtej. Pokrywa go kremowo-żółta masa serowa z widocznymi, równomiernie rozmieszczonymi bakaliami (rodzynkami, skórką pomarańczową). Warto pamiętać, żeby po upieczeniu pozostawić sernik na blaszce do ostygnięcia; w przeciwnym wypadku może się rozpaść.
Żur rzeszowski
Jasnoszara, kremowa zupa o konsystencji gęstszej lub rzadszej, mniej lub bardziej kwaśna (w zależności od ilości dodanej wody i zakwasu). Tradycyjnie jedzona z dodatkiem wędliny i jaj oraz, zgodnie z upodobaniami, grzybów, sera lub suszonego bobu.
Na kuchnię Podkarpacia duży wpływ miały tradycje grup etnicznych zamieszkujących te rejony: Łemków i Bojków oraz Żydów.
Bardzo istotnym elementem jadłospisu Łemków i Bojków były ziemniaki (kompery, bandury, kartofle). Regularnie kiszono kapustę i ogórki, na kwasie kapuścianym gotowano zupy, często warzono żur; nie jedzono natomiast zbyt dużo mięsa. Pito za to mnóstwo alkoholu, najczęściej palinkę (palunkę), którą następnie wyparła wódka, robiona ze zboża lub z ziemniaków.
Ziemniaki pieczone
1 kg ziemniaków, 100 g masła, pół łyżki soli, pół litra mleka
Umyte, ale nieobrane ziemniaki ułożyć na liściu, posypać solą, włożyć do piekarnika (tradycyjnie – do pieca na rozżarzone węgle). Upieczone wyłożyć na płótno, zrobić kilka ruchów płótnem, żeby je oczyścić i na kilka minut odłożyć z powrotem, aby odparowały. Podawać z masłem, solą i mlekiem.
Jeśli chodzi o Żydów, to ich kuchnię cechowało używanie w dużej ilości niektórych przypraw (gałki muszkatołowej, goździków, szafranu, kminku), cebuli i czosnku, dodawanie cukru i miodu nawet do potraw mięsnych i rybnych oraz rozdrabnianie (mielenie lub ucieranie) składników dań.
Karp po żydowsku
1 kg karpia, 5 – 6 cebul, 4 kostki cukru, sól, pieprz
Karpia oprawić, opłukać i pokroić na kawałki. Na spodzie wanienki ułożyć pokrojoną cebulę, na niej kawałki ryby i kostki cukru; zalać zimną wodą, posolić, popieprzyć i gotować 30 – 40 minut. W czasie gotowania dolewać ¼ szklanki wody. Wyjąć rybę, zdjąć skórę, ułożyć na półmisku i zalać przetartym sosem.
To tradycje kulinarne rodziny :)
Informacja na podstawie przepisów pani Barbary B.