- 6 sierpnia 1914 – przemarsz przez granicę zaboru rosyjskiego i wkroczenie do Kielc, Piłsudskiego i jego armii. - wycofanie oddziałów do Galicji: * dołączenie strzelców do Legionów Polskich - 1915 – królestwo pod władzą państw centralnych i rozczarowanie or. proaustriackiej - rozczarowanie or prorosyjskiej – Rosja nie zgodziła się na utworzenie polskich oddziałów wojskowych - wojna pogarsza sytuację w Niemczech (brak rekrutów) i chęć do wzięcia armii polskiej. Armia chce gwarancji, że będzie walczyć o niepodległość. - 5 listopada 1916 – wydanie manifestu przez cesarza Niemiec i Austrii (Akt 5 listopada lub manifest dwóch cesarzy): * nie wspominał o przyszłych granicach * mówił o utworzeniu polskiego wojska - nacisk aliantów na Rosję, by zaproponowała Polakom lepsze warunki niż państwa centralne
2. Klęska trzech zaborców (polskie ośrodki władzy państwowej)
- czerwiec 1917 – tworzenie we Francji armii polskiej, której przywódcą w 1918r został Józef Haller -utworzenie w 1917r Komitetu Narodowego Polski w Paryżu ( zwierzchnictwo nad armią polską, powstał z inicjatywy Dmowskiego i uznany za oficjalne przedstawicielstwo polskie) - W lipcu 1917 Piłsudski zrywa współpracę z orientacją proaustriacką (nakazał legionistom by nie składali przysięgi i za to, został osadzony w twierdzy w Magdeburgu) - wrzesień 1917 – powołanie 3-osobowej polskiej Rady Regencyjnej: * miała sprawować władzę w utworzonym na mocy aktu 5 listopada Królestwie Polskim - styczeń 1918 – prezydent Stanów – Wilson wygłosił 14-punktowe orędzie o sprawiedliwym pokoju. - Jesienią 1918 następuje rozpad Austro-Węgier (Niemcy ‘klęska na froncie zachodnim’, ‘w Rosji trwała wojna domowa po rewolucji październikowej’)
3. Odrodzenia państwa.
-1918 październik – Polacy opanowują Kraków i Galicję Wschodnią - z 6/7 listopada powstaje w Lublinie Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej (premier – Ignacy Daszyński – ogłosiłpowstanie państwa polskiego i zapowiedział reformy społeczne i polityczne) - 10 listopada do Warszawy przybywa Piłsudski + rozbrajanie żołnierzy niemieckich - wieczorem zawiera porozumienie z żołnierzami w sprawie ich rozbrojenia i powrotu do domów. - 11 listopada – Warszawa wolna, lubelski rząd podporządkowany Piłsudskiemu, a Rada Regencyjna powierzyła mu komendę nad wojskiem + 3 dni później rozwiązanie Rady i cała władza należała do Piłsudskiego
4. Jak osiągnąć jedność ?
- 18 listopada – Piłsudski powołuje rząd Jędrzeja Oraczewskiego - 4 dni później podpisuje dekret rządowy, a Polska stała się republiką, a Piłsudski otrzymał uprawnienia dyktatorskie - rząd Moraczewskiego ogłosił: * powszechne prawo wyborcze * ustanowił 8 godzinny dzień pracy * zagwarantował legalność związków zawodowych * prawo do strajku * inspekcję pracy i ubezpieczenia chorobowe - w styczniu 1919r Piłsudski powołuje bezpartyjny, fachowy rząd Ignacego Paderewskiego (pianisty i politykazwiązanego z endecją) - 10 lutego 1919 zebrał się Sejm Ustawodawczy - Sejm ogłasza tymczasowe zasady ustroju Polski tzw. Małą Konstytucję: * sejm naczelnym organem władzy, podlegały mu władze wykonawcze: rząd oraz Naczelnik państwa – Piłsudski.
Narodowe Święto Niepodległości – polskie święto, obchodzone co roku 11 listopada,dla upamiętnienia rocznicy odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego w 1918 roku po 123 latach od rozbiorów dokonanych przez Rosję,Prusy i Austrię.Ustanowione w ostatnich latach II RP, przywrócone w roku 1989. Jest dniem wolnym od pracy.
1.Przełom roku 1916
- 6 sierpnia 1914 – przemarsz przez granicę zaboru rosyjskiego i wkroczenie do Kielc, Piłsudskiego i jego armii.
- wycofanie oddziałów do Galicji:
* dołączenie strzelców do Legionów Polskich
- 1915 – królestwo pod władzą państw centralnych i rozczarowanie or. proaustriackiej
- rozczarowanie or prorosyjskiej – Rosja nie zgodziła się na utworzenie polskich oddziałów wojskowych
- wojna pogarsza sytuację w Niemczech (brak rekrutów) i chęć do wzięcia armii polskiej. Armia chce gwarancji, że będzie walczyć o niepodległość.
- 5 listopada 1916 – wydanie manifestu przez cesarza Niemiec i Austrii (Akt 5 listopada lub manifest dwóch cesarzy):
* nie wspominał o przyszłych granicach
* mówił o utworzeniu polskiego wojska
- nacisk aliantów na Rosję, by zaproponowała Polakom lepsze warunki niż państwa centralne
2. Klęska trzech zaborców (polskie ośrodki władzy państwowej)
- czerwiec 1917 – tworzenie we Francji armii polskiej, której przywódcą w 1918r został Józef Haller
-utworzenie w 1917r Komitetu Narodowego Polski w Paryżu ( zwierzchnictwo nad armią polską, powstał z inicjatywy Dmowskiego i uznany za oficjalne przedstawicielstwo polskie)
- W lipcu 1917 Piłsudski zrywa współpracę z orientacją proaustriacką (nakazał legionistom by nie składali przysięgi i za to, został osadzony w twierdzy w Magdeburgu)
- wrzesień 1917 – powołanie 3-osobowej polskiej Rady Regencyjnej:
* miała sprawować władzę w utworzonym na mocy aktu 5 listopada Królestwie Polskim
- styczeń 1918 – prezydent Stanów – Wilson wygłosił 14-punktowe orędzie o sprawiedliwym pokoju.
- Jesienią 1918 następuje rozpad Austro-Węgier (Niemcy ‘klęska na froncie zachodnim’, ‘w Rosji trwała wojna domowa po rewolucji październikowej’)
3. Odrodzenia państwa.
-1918 październik – Polacy opanowują Kraków i Galicję Wschodnią
- z 6/7 listopada powstaje w Lublinie Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej (premier – Ignacy Daszyński – ogłosiłpowstanie państwa polskiego i zapowiedział reformy społeczne i polityczne)
- 10 listopada do Warszawy przybywa Piłsudski + rozbrajanie żołnierzy niemieckich
- wieczorem zawiera porozumienie z żołnierzami w sprawie ich rozbrojenia i powrotu do domów.
- 11 listopada – Warszawa wolna, lubelski rząd podporządkowany Piłsudskiemu, a Rada Regencyjna powierzyła mu komendę nad wojskiem + 3 dni później rozwiązanie Rady i cała władza należała do Piłsudskiego
4. Jak osiągnąć jedność ?
- 18 listopada – Piłsudski powołuje rząd Jędrzeja Oraczewskiego
- 4 dni później podpisuje dekret rządowy, a Polska stała się republiką, a Piłsudski otrzymał uprawnienia dyktatorskie
- rząd Moraczewskiego ogłosił:
* powszechne prawo wyborcze
* ustanowił 8 godzinny dzień pracy
* zagwarantował legalność związków zawodowych
* prawo do strajku
* inspekcję pracy i ubezpieczenia chorobowe
- w styczniu 1919r Piłsudski powołuje bezpartyjny, fachowy rząd Ignacego Paderewskiego (pianisty i politykazwiązanego z endecją)
- 10 lutego 1919 zebrał się Sejm Ustawodawczy
- Sejm ogłasza tymczasowe zasady ustroju Polski tzw. Małą Konstytucję:
* sejm naczelnym organem władzy, podlegały mu władze wykonawcze: rząd oraz Naczelnik państwa – Piłsudski.
Narodowe Święto Niepodległości – polskie święto, obchodzone co roku 11 listopada,dla upamiętnienia rocznicy odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego w 1918 roku po 123 latach od rozbiorów dokonanych przez Rosję,Prusy i Austrię.Ustanowione w ostatnich latach II RP, przywrócone w roku 1989. Jest dniem wolnym od pracy.