Question

Napisz w skrócie historię baletu.

Answer 1

Historia baletu jest zaledwie fragmentem historii tańca, obejmującym czasy nowożytne; odnosi się głównie do kultury europejskiej. Przyjęto dość umownie, że za początek nowego okresu tańca widowiskowego uważać należy wystawienie w Paryżu 1 września 1581 r. baletu dworskiego pod tytułem „Corce – Ballet Comique de la Reine” (Balet komiczny królowej). Przymiotnik „komiczny” oznaczał wówczas element dramatyczny, rozwijający jeden temat. Reżyserem widowiska był Włoch Baldassarino do Belgiojoso, który później przyjął nazwisko Balthasara de Beaujoyeulx.Balet powstał z renesansowych maskarad karnawałowych i z triumfów, popularnych we Włoszech, które przerodziły się w widowiska dworskie, złożone z recytacji, śpiewu, muzyki, pantomimy i tańca. Od początku XV w. krystalizuje się specyficzny styl włoski, a jego najwybitniejszymi przedstawicielem jest Domenico da Piacenza i jego dwaj uczniowie: Antonio Cornazzano i Guglielmo Ebreo. Ten ostatni wydał Rozprawę o sztuce tańca. W 1489 roku w Tortonie odbył się ślub księcia Mediolanu, Galeazzo Viscontiego z Izabellą Aragońską. Z tej okazji Bergonzio di Botta przygotował dla dworu uroczyste interludium oparte na temacie wyprawy Jazona i Argonautów po złote runo. Można uznać to przedstawienie za pierwsze widowisko baletowe. Na temat tańca w średniowieczu zobacz: taniec w średniowieczu.Na temat tańca w renesansie zobacz: taniec w renesansie.Na dwór francuski balet zawitał dzięki Katarzynie Medycejskiej. Mylnie za pierwsze widowisko baletowe uznaje się wystawione przez nią w 1581 roku Le Ballet Comique de la Reyne (Komiczny Balet Królowej). Między XVI a XVII w. balet przybrał formę widowiska o treści mitologicznej, wykonywanego przez dworzan. W XVIII w. powstała opera baletowa, w której przeważały nad partiami śpiewanymi partie tańczone, wykonywane przez zawodowych tancerzy (Marie Camargo, A i G. Vestris). Przełomową datą w kształtowaniu się baletu zawodowego był rok 1661, kiedy to Ludwik XIV założył Narodową Akademię Muzyki i Tańca. Oderwanie się baletu od opery nastąpiło głównie dzięki działalności J.G. Noverre’a, który w 2 połowie XVIII w. stworzył balet d’action (dramat baletowy). Inni reformatorzy działający we Włoszech (S. Vigano, C. Blasis) ukształtowali podstawy stylu romantycznego.W 1832 choreograf Filippo Taglioni stworzył pierwszy balet romantyczny Sylfida. Głównym dziełem epoki stał się inny balet,Giselle. Dominował wtedy głównie taniec kobiecy. Za największe primabaleriny epoki uznano: Marię Taglioni, Carlottę Grisi i Fanny Elssler, a za największego tancerza i choreografa J. Perrota.W drugiej połowie XIX wieku nowym centrum sztuki baletowej stała się Rosja. Marius Petipa stworzył tam balet-divertissement, klasyczny dziś typ baletu o ustalonej budowie, do jakich należą schoreografowane przez niego Jezioro łabędzie (częściowo, gdyż akty romantyczne, tj. II i IV, są autorstwa Lwa Iwanowa) i Śpiąca królewna Piotra Czajkowskiego.Przeciw zrutynizowaniu tańca baletowego wystąpiła na początku XX w. Isadora Duncan. Skostniałe schematy tradycyjnego baletu zreformował Michaił Fokin w swych choreografiach Ognistego ptaka i Pietruszki do muzyki I. Strawińskiego, wystawionych przez zespół Ballets Russes. Najwybitniejszymi tancerzami epoki byli: Anna Pawłowa, Wacław Niżyński, Matylda Krzesińska i Tamara Karsawina. W drugiej połowie XX w. duże znaczenie dla rozwoju baletu współczesnego miała działalność M. Béjarta i R. Petit.