Question

Napisz streszczenie wybranej książki z serii Dominoes, najlepiej The Lost World. ;)

Answer 1

Streszczenie "Nowego wspaniałego świata" A. Huxleya

1. Czas akcji i bohaterowie.

Akcja rozpoczyna się w roku A.F 632 (632 lata po śmierci Henrego Forda, według kalendarza jest to około roku 2540).[1 Huxley Aldous, Nowy Wspaniały Świat, tłum Bogdan Baran, Kraków 1988, s. 8.]

Fabuła opiera się na trzech postaciach, które buntują się przeciw zastanemu porządkowi. Są to dwaj mieszkańcy utopii Bernard Marks i Helmholtz Watson oraz John „Dzikus”, który do Republiki Świata przybył z rezerwatu. U Bernarda uczucie separacji powstało przez defekty jego ciała, u Helmholtza jego ponadprzeciętne cechy i znudzenie łatwością egzystencji.[2 Ibidem, s. 72.]
John „Dzikus”, wychowany na pismach Shakespeare'a i w zupełnie innym, tradycyjnym środowisku nie mógł zaakceptować całkowicie odmiennych zasad panujących w utopi i do końca życia nie rozumiał zachowania Leniny uważając ją za ladacznicę, tak jak nie rozumiał dlaczego pozwolono umrzeć jego matce.[3 Ibidem, s. 261, 262.] Decyduje się na życie pustelnika, czym chce odpokutować swoje zachowanie w Nowym Wspaniałym Świecie.[4 Ibidem, s. 252.]


2. Fundament utopi - Stabilność

Najważniejsza jest stabilność społeczna. Hasłem Republiki Świata jest „Wspólność, Identyczność, Stabilność”, przy czym te dwa pierwsze hasła służą zachowaniu trzeciego.[5 Ibidem, s. 7.] Jej jest wszystko podporządkowane i z niej wynikają wszelkie reguły społeczne. Nie ma cywilizacji bez stabilności. Nie ma stabilności społecznej bez stabilności indywidualnej.[6 Ibidem, s. 47.]


2. 1. Szczęście

Najwyższą wartością wyznawaną w społeczeństwie jest szczęście, bo tylko ono gwarantuje stabilizację. Poczucie szczęścia jest wyuczone. Nie podlega prywatnej ocenie jednostki.[7 Ibidem, s. 80.] Docenienie i powodzenie w pracy ma działanie jak narkotyk. Dzięki niemu obywatel staje się pogodzony ze światem i zastanym porządkiem rzeczy.[8 Ibidem, s. 165.] Pozostałe wartości, które wchodziły w konflikt ze szczęściem zostały wyparte ze świadomości jednostki.[9 Ibidem, s. 237.]
[11 Ibidem, s. 229.]

Równość jednostek uznawana jest tylko pod względem fizykochemicznym.[10 Ibidem, s. 78.]

W imię stabilności poświęcono sztukę wyższą.11 Za piękne uważa się to, co wiąże się z postępem.[12 Ibidem, s. 106.]

Wiedza ogólna, filozoficzna przestała być ceniona. Bo aby rozumnie pracować, jakieś ogólne pojęcie rzecz jasna mieć muszą - choć możliwie najmniejsze, jeśli mają być dobrymi i szczęśliwymi członkami społeczeństwa. Wiedza o szczegółach bowiem, jak każdy wie, przydaje cnót i szczęśliwości, wiedza ogólna zaś to dla umysłu zło konieczne. Nie filozofowie, lecz pracowite mrówki i zbieracze znaczków tworzą kręgosłup społeczny.[13 Ibidem, s. 8.]

Wolność nie występuje w świadomości ludzi. Są wolni w takim sensie, że nie muszą decydować za siebie.
[14 Ibidem, s. 229.] Obywatel jest wolny, ale tylko jeśli konsumuje odpowiednią ilość dóbr. Kultura nie napędzała przemysłu więc została zakazana.[15 Ibidem, s. 54.]

O publikacji teorii naukowych decyduje jeden z zarządców świata, a głównym kryterium jest wpływ na porządek świata.[16 Ibidem, s. 185.]

Celem życia podtrzymanie dobrobytu.[17 Ibidem, s. 186.]

Bóg nie występuje w świadomości jednostek, ponieważ nie są warunkowane do wierzenia w niego. Boga nie da się pogodzić z maszynami, naukową medycyną i powszechną szczęśliwością. Trzeba wybierać.[18 Ibidem, s. 244.]


2. 2. Układ kastowy.

Republik Świata ma narzucony od góry, uznany za najlepszy spośród możliwych, podział kastowy, służący zachowaniu stabilności społecznej.[19 Testy na równych sobie jednostkach alfa plus dowiodły, że niemozliwa jest w takim społeczeństwie stabilizacja. Ibidem, s. 231, 232.] Populacyjne optimum (…) modelowane jest na proporcjach góry lodowej: osiem dziewiątych pod wodą, jedna dziewiąta ponad.[20 Ibidem, s. 232, 233.] Przynależność do kasty jest determinowana przez cechy psychofizyczne, które są wykształcane sztucznie w ośrodkach Rozrodu i Warunkowania. Istnieje pięć grup społecznych, wewnątrz których istnieje jeszcze podział na plusy i minusy ze względu na jakość płodu. Każdej grupie przypada inny kolor stroju: Alfy ubierają się na szaro, bety ubierają się w kolorze morwy, gammy na zielono, delta w khaki, a epsilony na czarno.[21 Ibidem, s. 32.] Nad wszystkimi władzę sprawuje dziesięciu Zarządców Świata. Każdemu z nich przypisany jest inny region świata.[22 Ibidem, s. 39.]


2. 3. Ektogeneza

Każda jednostka w społeczeństwie powstaje w sztucznych warunkach. Proces powstawania jest ściśle powiązany z kastą, do której przynależeć będzie obywatel. Wspólne wszystkim jest trzymanie zarodków w inkubatorach.[23 Ibidem, s. 9.] Zapładnianie odbywa się przy pomocy metod chirurgicznych. Wyodrębnione plemniki i jajeczka umieszczane są w roztworze, w którym dochodzi do zapłodnienia. Zapłodnione jaja trafiają do inkubatorów. Alfy i bety pozostają w inkubatorze do zakończenia procesu tzw. „butlacji”, a gammy, delty i epsilony wyciągane są po trzydziestu sześciu godzinach i poddawane procesowi Bokanowskiego. Proces ten jest jednym podstawowych czynników stabilizacji społecznej ponieważ zapewnia standaryzację społeczeństwa, złożonego z wielu grup klonów.[24 Ibidem, s. 9 – 13.]

Jeszcze w okresie embrionalnym przechodzi się do procesu warunkowania, w którym (…) to jest cała tajemnica szczęścia i cnoty. Lubić to co się m u s i robić. Wszelkie warunkowanie zmierza do jednej rzeczy: do sprawienia by ludzie polubili swe nieuniknione przeznaczenie społeczne.[25 Ibidem, s. 22.] Przyzwyczaja się je do warunków w jakich będą musiały w przyszłości pracować, dlatego najniższe grupy mają w trakcie rozwoju odcinany dopływ tlenu, co zapewnia u nich ograniczenie umysłowe i niższy wzrost, który jest cechą rozpoznawalną niższych grup[26 Ibidem, s. 69, 70.].[27 Ibidem, s. 20.]


3. 4. Edukacja

Po procesie „butlacji” przychodzi czas na neopawłowskie warunkowanie noworodków.[28 Ibidem, s. 24.] Dzieci warunkowane są na niechęć do książek i natury. Jednym z priorytetów warunkowania jest wyrabianie w jednostkach nawyków, które napędzać będą przemysł.[29 Ibidem, s. 28.]

Edukacja moralna odbywa się poprzez hipnopedię, czyli nauczanie określonych formuł przez sen. Jest to nauczanie bez rozumowe. Poprzez wielokrotne powtarzanie pewnych reguł warunkuje się pożądany sposób myślenia.[30 Ibidem, s. 30, 31.] Aż w końcu umysł dziecka sam jest tymi treściami, które mu są sugerowane, a suma tych treści jest umysłem dziecka. I nie tylko dziecka. Także umysłem dorosłego - na całe życie. Umysłem, który ocenia, pragnie i wybiera - cały złożony z owych treści. Jednakże wszystkie te treści są naszymi treściami! (…) Treści państwowe.[31 Ibidem, s. 33, 34.]

Każdy obywatel otrzymuje tylko te lektury, które przydadzą mu się w przyszłym zawodzie.[32 Ibidem, s. 135.]

Pełny rozwój rozumu występuje dopiero w dwudziestym roku życia, jednak w przypadku kast niższych czas ten jest krótszy i epsilony osiągają dojrzałość umysłową już w wieku 10 lat.[33 Ibidem, s. 20.] Wyrażanie własnych emocji zostało mocno ograniczone przez małą ilość literatury i tylko jeden język obowiązujący w całej Republice Świata.[34 Ibidem, s. 74.]

Rozwój emocjonalny zatrzymywany jest na okresie dziecięctwa.[35 Ibidem, s. 104.]

Od osiemnastego miesiąca życia rozpoczyna się warunkowanie tanatyczne polegające na przebywaniu w szpitalach dla umierających, gdzie uczą się uznawać śmierć jak każdy inny proces fizjologiczny.[36 Ibidem, s. 172.]


2. 5. Rodzina

Rodzina w Republice Świata nie istnieje. Usunięcie rodziny usunęło także problemy, które według Freuda z niej wynikały. Pan Nasz Ford - albo Pan Nasz Freud, bo z jakiejś niezgłębionej przyczyny nazywał tak siebie, ilekroć mówił o sprawach psychologicznych - a więc Pan Nasz Freud był pierwszym, który ujawnił przeraźliwe zagrożenia spowodowane życiem rodzinnym. Świat pełen był ojców - a stąd pełen marności; pełen był matek - a stąd pełen wszelkiego rodzaju zboczeń, od sadyzmu po czystość płciową; pełen był braci, sióstr, wujków, ciotek – pełen szaleństwa i samobójstw.[37 Ibidem, s. 43, 44.] Wszelkie zakazy i nakazy powodowały powstawanie silnych uczuć, a te szkodziło stabilności społecznej.[38 Ibidem, s. 46.] Wspólność dotyczy nazwisk, których na dwumiliardową populację przypada dziesięć tysięcy.[39 Ibidem, s. 41.]


2. 6. Seksualność

Monogamia jest zachowaniem niewłaściwym, gdyż ogranicza możliwości rozładowania popędu, który (…) zahamowany wylewa, a powódź to namiętność, powódź to nawet szaleństwo (…) W ten przedział czasu między pragnieniem a zaspokojeniem wkrada się uczucie. Trzeba ten przedział skracać, burzyć wszystkie te stare, niepotrzebne bariery.[40 Ibidem, s. 48, 49.] Uczucia z kolei godzą w stabilność.[41 Ibidem, s. 50.] Należy posiadać jak największą liczbę partnerów w imię hipnopedycznego przysłowia Każdy należy do każdego.[42 Ibidem, s. 45.] Ciało człowieka jest kolejnym produktem na rynku. Jednostki oceniają je pod względem atrakcyjności dla płci przeciwnej i jego użyteczności w kontaktach seksualnych.[43 Ibidem, s. 99.]

Już od najmłodszych lat dzieci nakłaniane są do inicjowania erotycznych zachowań.[44 Ibidem, s. 37.]

Większość społeczeństwa jest bezpłodna, a płodność uznaje się za problem.[45 Ibidem, s. 17.] Z jednego jajnika da się uzyskać do kilkunastu tysięcy osobników, dlatego tylko 30% kobiet jest płodnych.[46 Ibidem, s. 12.] Kobiety te zażywają substytut ciążowy i środki antykoncepcyjne oraz przechodzą trening maltuzjański, który uczy je zasad antykoncepcji.[47 Ibidem, s. 170.] Aborcji dokonuje się w każdym przypadku zajścia w ciążę w ośrodkach spędzania płodu.[48 Ibidem, s. 126.]


2. 7. Zdrowie

Ludzie żyją do 60 lat, a po osiągnięciu wieku adolescencji niewiele się zmieniając tak psychicznie jak i fizycznie. Młodość jest podtrzymywana sztucznie poprzez chronienie przed chorobami i ciągłe stymulowanie ciała. Są zdolni do pracy i współżycia niemalże przez cały okres dorosłości.[49 Ibidem, s. 117.] Warunkowani są tak, by wszelka wzmianka o chorobie czy ranach wzbudzały w nich lęk i obrzydzenie.[50 Ibidem, s. 144.]

Cały ich wolny czas wypełnia poszukiwanie przyjemności, a w chwilach przerwy mają narkotyk doskonały – somę.[51 Ibidem, s. 60.] Każdy obywatel ma prawo do określonej ilości somy, do brania której jest warunkowany przy każdym, najmniejszym objawie złego samopoczucia czy agresji. Wszystkie zalety chrześcijaństwa i alkoholu, żadnej z ich wad. Dzięki somie i warunkowaniu przemoc i ból zostały całkowicie wyparte ze społeczeństwa.[52 Ibidem, s. 58.] Zło przestaje istnieć, gdy się zażyje parę gramów.[53 Ibidem, s. 259.]

Ludzkość żyje w warunkach sterylnych i dążenie do nich jest wpajane wszystkim w okresie warunkowania.[54 Ibidem, s. 126.]

Cała natura została podporządkowana człowiekowi.[55 Ibidem, s. 111.]


2. 8. Śmierć

Jednostki dzięki somie żyją w teraźniejszości i nie myślą o zbliżającej się śmierci. Wszelkie myślenie o przyszłości i przeszłości skutecznie eliminuje zażywanie narkotyku. Brak lęku przed śmiercią w przyszłości i spokój względem przemijającego życia jest niezbędny dla zachowania stabilności.[56 Ibidem, s. 110.]

Gdy nie można dłużej podtrzymywać jednostkek w stanie bezwzględnego zdrowia pozwala się im umrzeć w Szpitalu Umierających.[57 Ibidem, s. 117.]
57 Zapewnia się tam im najlepsze wygody. Całe dnie otrzymują duże dawki somy, często zmieniane zapachy z organów węchowych oraz od rana do wieczora mogą oglądać czuciofilmy.[58 Ibidem, s. 207.]

Dzięki tantrycznemu warunkowaniu śmierć traktowana jest jako kolejna okazja dla jednostki do przysłużenia się społeczeństwu. Na kominach krematoriów umieszczono filtry, które odzyskiwały fosfor ze spalonych zwłok.[59 Ibidem, s. 78.]


2. 9. Prawo i obowiązki

Wszystkie prawa podporządkowane są kontrolowaniu zachowania tak, by nie było sprzeczne z warunkowaniem. Poprzez warunkowanie obywatel nie jest zdolny do decydowania o sobie w większym zakresie, niż wybór rozrywki na jaką się aktualnie zdecyduje.[60 Ibidem, s. 96.] Nietypowe zachowanie jest największym przestępstwem. Morderstwo niszczy tylko jedną jednostkę. Nietypowe zachowanie niszczy całe społeczeństwo.[61 Ibidem, s. 156.] Osoby o zbyt wielkim poczuci własnej indywidualności zsyłane są na wyspę.[62 Ibidem, s. 236.]

Porządku strzeże policja wyposażona w rozpylacze somy, pistoletami wodnymi z chloroformem i przenośne szafy z muzyką, z której nadawano różne mowy antyrozruchowe w zależności od powagi buntu.[63 Ibidem, s. 222, 224.]

Poglądy propagujące zmniejszenie konsumpcji zostały wyparte i uznano je za zbrodnię przeciwko społeczeństwu.[64 Ibidem, s. 57.] Jednostki warunkowane są do wymieniania wszystkiego na nowsze, gdy tylko pojawią się ślady użycia, a naprawianie uważa się za aspołeczne.[65 Ibidem, s. 127.]
Nawet sport został uzależniony od przemysłu. Akceptowane są tylko takie nowe sporty, które wymagają rozbudowanych przyrządów.[66 Ibidem, s. 28.]

Jednostki pracują 7 i pół godziny dziennie. Zwiększenie czasu wolnego, choć możliwe, nie jest wprowadzane, gdyż za duża ilość czasu wolnego stałaby się problematyczna dla obywateli.[67 Ibidem, s. 233.]


2. 10. Rozrywka

Rozrywki są łatwo dostępne, by całkowicie wykluczyć możliwość nudy i czas na refleksję u jednostek, bo to mogłoby doprowadzić do zachwiania stabilności.[68 Ibidem, s. 243.] Główną rozrywką są czuciofilmy, które oddziałują na wszystkie zmysły[69 Ibidem, s. 176.] i syntetyczna muzyka, a także sporty. Rozrywek w samotności unika się za wszelką cenę.[70 Ibidem, s. 172.]
W Republice Świata funkcjonują media, które są tworzone i cenzurowane w biurach propagandy emocyjnej i Instytucie Inżynierii Emocyjnej. Opisy i filmy muszą być zgodne z warunkowaniem. W Londynie funkcjonują trzy gazety: jedna dla kast alfa i beta, jedna dla gamm i jedna, złożona tylko z wyrazów jednosylabowych dla delt.[71 Ibidem, s. 70, 71.]

Jest tylko kilka rodzajów perfum i jedna woda kolońska.[72 Ibidem, s. 42.]

Co jakiś czas jednostkom nasyca się substytut mocnych wrażeń zwany surogatem gwałtownej namiętności.[73 Ibidem, s. 248, 249.]

Cenzurze poddano książki i zabytki. Wszystkie teksty napisane przed AF 150 zostały wycofane. Wszystkie zabytki historii zostały zburzone w imię hipnopedycznej sentencji Historia to bujda.[74 Ibidem, s. 57.]


2. 11. Religia

Religia zanikła, bo nie było schorowanych i nieszczęśliwych, którzy mogliby w niej szukać ukojenia.[75 Ibidem, s. 242.]
W warunkach, w których nie występują choroby, starość, zaduma nie ma czasu na refleksje, a śmierć przychodzi lekko, nie ma możliwości, by religia zaistniała czy była komukolwiek potrzebna. Nie ma nikogo, kto w niej szukałby pocieszenia.[76 Ibidem, s. 241, 242.]
Zamiast niej pojawił się została zastąpiona kultem modelu „T” autorstwa Forda kult wspólnoty. Cześć Fordowi oddawano czyniąc na wysokości żołądka znak litery „T” ku pamięci pierwszemu masowemu modelowi, który stworzył.[77 Ibidem, s. 30.]

Każda z jednostek musi co dwa tygodnie brać udział w posługach solidarnościowych, w których obywatele podzieleni na trzy grupy podają sobie z rąk do rąk puchar z rozcieńczoną somą. Przy jej piciu powtarzają Piję za Jego Przyjście. Towarzyszy temu śpiewanie pieśni: trzech hymnów solidarnościowych nawołujących Wyższy Byt do nadejścia oraz do Orgii-Porgii, orgiastycznej pieśni, która następowała po kulminacyjnym momencie całego rytuału czyli nadejściu Wyższego Bytu, jedności wspólnotowej. Posługę solidarnościową kończyła orgia seksualna.[78 Ibidem, s. 83 – 90.]