Byt każdej istoty żywej jest zależny od innych organizmów. Większość zwierząt i roślin przystosowała się do życia w określonych typach środowisk, które są ogólnie nazywane ekosystemami. Pomiędzy żyjącymi tam organizmami istnieją skomplikowane zależności. Pojęcie ekosystemu może służyć do określenia środowisk wielkich i małych. Całą naszą planetę możemy traktować jako jeden wielki ekosystem. Ekosystem to układ ekologiczny obejmujący żywe organizmy i środowisko nieożywione, w którym bytują organizmy oraz wzajemne między nimi powiązania. W środowisku naturalnym, gdzie nie ma ingerencji człowieka, ekosystem zawsze występuje w równowadze. Stabilność środowiska jest tym trwalsza, im bogatszy jest skład gatunkowy danego ekosystemu. Zjawisko to jest powszechne w przyrodzie, a jego zaburzenia powoduje jedynie człowiek przez swoją działalność gospodarczą. Działania destrukcyjne prowadzone przez ludzi nabierają z dnia na dzień coraz większego znaczenia. W odróżnieniu od innych istot żyjących na naszym globie człowiek może całkowicie lub częściowo zmieniać środowisko naturalne, w którym żyje i wpływać na wszystko, co jego dotyczy. Związki i procesy ekologiczne, jakie zachodzą powszechnie w przyrodzie, realizują się w różnych układach. Koncepcję układu ekologicznego opracował Tansley (1935). Badacz ten stwierdził, że zjawiska ekologiczne zachodzą 2 reguły w układach złożonych, w których występuje jeden lub więcej komponentów biologicznych oraz środowisko. Istotą układu ekologicznego, nazwanego przez Tansleya ekosystemem jest zachodzenie w jego obrębie zjawisk i zależności decydujących o funkcjonowaniu tego układu jako całości. Szczegółową klasyfikację układów ekologicznych zaproponował Schwerdtfeger (1963) na podstawie definicji Tansleya (1935) oraz wyników rozważań teoretycznych innych badaczy, którzy zajmowali się charakterystyką układów ekologicznych. Najbardziej typowymi układami ekologicznymi są democen i pleocen. Obejmują one jedno lub wielogatunkowe zbiorowości organizmów oraz ich środowisko. Udział ekologii w badaniu monocenu jest mały i dotyczy jedynie wąskiego wycinka zjawisk biologicznych, takich jak wybiórczość środowiskowa organizmów, bilanse kosztów ich życia, jak również wpływ czynników środowiskowych na przeżywanie i rozrodczość organizmów. Badania ekologiczne nad democenem, obejmujące problematykę struktury ekologicznej, dynamiki liczebności oraz przepływu energii stanowią znaczną część badań prowadzonych dla poznania zjawisk zachodzących w populacjach organizmów. Badania nad pleocenem są wyłączną domeną ekologii. Wszystkie procesy zachodzące między komponentami pełnego układu mają charakter ekologiczny i tylko ekologia bada funkcjonowanie układu jako całości. Jeden z typów związków, zachodzących w obrębie biocenozy — pasożytnictwo, jest przedmiotem badań parazytologii, która stanowi oddzielną dyscyplinę biologiczną. Poszczególnymi elementami biotopu zajmują się oddzielne dyscypliny, takie jak mikroklimatologia, gleboznawstwo na lądzie, czy hydrologia w środowiskach wodnych. Stanowią one dla ekologii ważne dyscypliny pomocnicze.
Ekosystem jako układ ekologiczny
Byt każdej istoty żywej jest zależny od innych organizmów. Większość zwierząt i roślin przystosowała się do życia w określonych typach środowisk, które są ogólnie nazywane ekosystemami. Pomiędzy żyjącymi tam organizmami istnieją skomplikowane zależności. Pojęcie ekosystemu może służyć do określenia środowisk wielkich i małych. Całą naszą planetę możemy traktować jako jeden wielki ekosystem. Ekosystem to układ ekologiczny obejmujący żywe organizmy i środowisko nieożywione, w którym bytują organizmy oraz wzajemne między nimi powiązania. W środowisku naturalnym, gdzie nie ma ingerencji człowieka, ekosystem zawsze występuje w równowadze. Stabilność środowiska jest tym trwalsza, im bogatszy jest skład gatunkowy danego ekosystemu. Zjawisko to jest powszechne w przyrodzie, a jego zaburzenia powoduje jedynie człowiek przez swoją działalność gospodarczą. Działania destrukcyjne prowadzone przez ludzi nabierają z dnia na dzień coraz większego znaczenia. W odróżnieniu od innych istot żyjących na naszym globie człowiek może całkowicie lub częściowo zmieniać środowisko naturalne, w którym żyje i wpływać na wszystko, co jego dotyczy.
Związki i procesy ekologiczne, jakie zachodzą powszechnie w przyrodzie, realizują się w różnych układach. Koncepcję układu ekologicznego opracował Tansley (1935). Badacz ten stwierdził, że zjawiska ekologiczne zachodzą 2 reguły w układach złożonych, w których występuje jeden lub więcej komponentów biologicznych oraz środowisko. Istotą układu ekologicznego, nazwanego przez Tansleya ekosystemem jest zachodzenie w jego obrębie zjawisk i zależności decydujących o funkcjonowaniu tego układu jako całości. Szczegółową klasyfikację układów ekologicznych zaproponował Schwerdtfeger (1963) na podstawie definicji Tansleya (1935) oraz wyników rozważań teoretycznych innych badaczy, którzy zajmowali się charakterystyką układów ekologicznych.
Najbardziej typowymi układami ekologicznymi są democen i pleocen. Obejmują one jedno lub wielogatunkowe zbiorowości organizmów oraz ich środowisko. Udział ekologii w badaniu monocenu jest mały i dotyczy jedynie wąskiego wycinka zjawisk biologicznych, takich jak wybiórczość środowiskowa organizmów, bilanse kosztów ich życia, jak również wpływ czynników środowiskowych na przeżywanie i rozrodczość organizmów. Badania ekologiczne nad democenem, obejmujące problematykę struktury ekologicznej, dynamiki liczebności oraz przepływu energii stanowią znaczną część badań prowadzonych dla poznania zjawisk zachodzących w populacjach organizmów. Badania nad pleocenem są wyłączną domeną ekologii. Wszystkie procesy zachodzące między komponentami pełnego układu mają charakter ekologiczny i tylko ekologia bada funkcjonowanie układu jako całości. Jeden z typów związków, zachodzących w obrębie biocenozy — pasożytnictwo, jest przedmiotem badań parazytologii, która stanowi oddzielną dyscyplinę biologiczną. Poszczególnymi elementami biotopu zajmują się oddzielne dyscypliny, takie jak mikroklimatologia, gleboznawstwo na lądzie, czy hydrologia w środowiskach wodnych. Stanowią one dla ekologii ważne dyscypliny pomocnicze.