Kla
Pierwsza od wielu lat tak obszerna synteza malarstwa polskiego XIX wieku — wyczerpujący zarys historii malarstwa polskiego w XIX w. od klasycyzmu, romantyzmu i biedermeieru z I połowy wieku, po realizm, akademizm, symbolizm i impresjonizm z II jego połowy. Początkową datą jest rok 1797, kiedy wybitny malarz Franciszek Smuglewicz objął pierwszą w Polsce Katedrę Malarstwa na Uniwersytecie Wileńskim i stworzył wokół tej uczelni pierwszy w czasach porozbiorowych ważny ośrodek artystyczny. Po stu latach inny wybitny malarz Julian Fałat doprowadził w 1895 roku do reformy krakowską Szkołę (od 1900 roku Akademię) Sztuk Pięknych, tworząc w Krakowie środowisko artystyczne europejskiej miary. Obszar, na którym rozgrywała się dziewiętnastowieczna sztuka polską, pokrywa się terytorium dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Szczególną uwagę zwrócono na równomierne opracowanie wszystkich środowisk artystycznych, w tym Lwowa i Wilna, które w powojennych badaniach — często z powodu cenzury oraz braku badań i kontaktów, sprowadzane były do drugorzędnej roli. Bogata ikonografia.