Początkowo uczył się muzyki u ojca i u znajomych muzyków: nie tylko na instrumentach klawiszowych, ale także na skrzypcach. Od roku 1784 był muzykiem dworskim. Dał się jednak poznać jako znakomity pianista i improwizator. W roku 1796 wyjeżdżał do Norymbergii, Pragi, Drezna, Berlina, gdzie koncertował. Już w wieku 24 lat miał kłopoty ze słuchem. Mimo chwil załamania kompozytor intensywnie pracował. Lata 1804 – 1810 to najwspanialszy okres w twórczości Beethovena. Stan zdrowia kompozytora pogarszał się, zaczęły się także kłopoty finansowe. W roku 1815 musiał już porozumiewać się z otoczeniem pisemnie, za pomocą zeszytów do notowania pytań i odpowiedzi.
TWÓRCZOŚĆ 9 symfonii m.in. :
III zwana „Eroiką”
VI „Pastoralna” – 5 częściowa
IX utwór wokalno-instrumentalny z kantatą do tekstu „Ody do radości”
kameralna :
32 sonaty na fortepian
10 sonat na skrzypce
5 sonat na wiolonczelę i fortepian
16 kwartetów smyczkowych
2 kwintety smyczkowe
4 tria smyczkowe
6 triów fortepianowych
utwory na instrumenty dęte
koncerty :
5 koncertów fortepianowych
koncert skrzypcowy
koncert potrójny na fortepian, skrzypce i wiolonczelę
pieśni (liryczne i arie)
opera „Fidelio”
muzyka religijna – m.in. „Missa solemnis”
Charakterystyka:
Gdy patrzymy na portrety Beethovena, jawi nam się postać człowieka zmęczonego, pozbawionego radości życia, napiętnowanego chorobą. Spogląda posępnym nieufnym wzrokiem, a jego zaciśnięte usta zdradzają zaciętość i dumę. W testamencie heiligenstadzkim spotykamy słowa:
„O ludzie co macie mnie lub ogłaszacie za nieprzyjaznego, zaciętego czy też mizantropa, jakże mnie krzywdzicie, nie znacie tajemnej przyczyny tego, co się wam takim wydaje…”.
Beethoven zdawał sobie sprawę, że takim go postrzegano. W rzeczywistości był jednak człowiekiem wrażliwym i szlachetnym. Żywo reagował na przejawy ludzkiej krzywdy. Miał wielkie poczucie sprawiedliwości, dlatego tak bliskie mu były tematy wolnościowe i bohaterskie.
Powodem, dla którego się izolował od otoczenia nie była ani pycha, ani tym bardziej zaciętość, lecz kalectwo – głuchota, którą ukrywał dokąd tylko mógł. Gdy wyszła na jaw, nie poddawał się, żyjąc w nadziei odzyskania zdrowia. Był człowiekiem o niezłomnej woli. Miał poczucie własnej wielkości. Do jednego z przyjaciół napisał w liście:
„Odwagi ! Mimo wszelkich niedomagań ciała mój geniusz zatriumfuje”.
Wiara w Boga, w jego sprawiedliwość i dobroć pozwalała mu przetrwać chwile załamania. Żył skromnie, powściągliwie, kierując się surowymi zasadami.
Nie miał łatwego charakteru. Gwałtowny, wybuchowy, drażliwy, okazywał się jednak wielkoduszny i skłonny do wybaczania. W kontaktach z ludźmi bywał niezrównoważony, popadając w skrajne uczucia; od nienawiści, niechęci po uwielbienie.
Był wiele razy zakochany. Marzył o szczęściu, lecz nie potrafił go zbudować. Często doznawał cierpienia i zawodu. Umiał skrywać swoje uczucia. Wiele faktów z jego życia pozostaje niewyjaśnionych, między innymi list bez daty i adresu skierowany „Do nieśmiertelnej ukochanej”.
Mimo kalectwa, chorób, nękających go kłopotów materialnych i osobistych potrafił zachować pogodę ducha. Jego ostatnim dziełem była IX Symfonia z „Odą do radości”. Wyraził w niej swą naiwną, dziecięcą wiarę, że wszyscy ludzie będą braćmi. Na pewno byłby dumny, że finałowy temat z tej symfonii stał się hymnem jednoczącej się w XX wieku Europy.
G. Szarecka "Muzykologia dla dzieci i mlodzieży"
STANISŁAW MONIUSZKO to polski kompozytor, organista, dyrygent i pedagog.
S. Moniuszko jest, oprócz F. Chopina, najwybitniejszym kompozytorem polskim XIX wieku, głównym przedstawicielem stylu narodowego w Polsce, a przede wszystkim twórcą polskiej opery narodowej i pieśni.
Urodził się w 1819 r. w Ubielu, zmarł w 1872 r. w Warszawie. Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej na Białorusi. Od najmłodszych lat wykazywał wielkie zamiłowanie do muzyki. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była matka. Przejawiał też nieprzeciętne zdolności muzyczne i kiedy miał osiem lat rodzice przenieśli się do Warszawy, aby zapewnić mu edukację muzyczną. W wieku 18 lat Moniuszko wyjechał do Berlina, gdzie studiował harmonię i kontrapunkt. Z tego okresu pochodzą też pierwsze jego kompozycje. W roku 1840, po ukończeniu studiów, osiadł na stałe w Wilnie, gdzie założył rodzinę. Zajmował tam stanowisko organisty w kościele Świętego Jana. W Wilnie skomponował wiele pieśni wydanych w zeszytach ( 1- 6, 1844 – 1859 ) jako „Śpiewniki domowe” ( z .7 –12 zostały wydane pośmiertnie w latach 1876 – 1910 ). Z ponad 300 pieśni solowych, pisanych przez całe życie, najpopularniejsze to : „Dziad i baba”, „Pieśń wieczorna”, „O, matko moja”, „ Prząśniczka”.
W roku 1846 Moniuszko przyjechał na krótko do Warszawy i powziął pomysł stworzenia opery, której akcja rozgrywałaby się w Polsce, a muzyka nawiązywałaby do muzycznych tradycji narodowych. Tak narodziła się „Halka” - z librettem Włodzimierza Wolskiego, najpierw jako utwór dwuaktowy ( Wilno 1848 ), a następnie czteroaktowy, wystawiony w Teatrze Wielkim w Warszawie ( 1858 ). "Halka" napisana została pod wrażeniem krakowskiego powstania 1846 r. i tłumaczyła dlaczego podburzeni przez Austriaków chłopi nie poparli powstania zbrojnego i zwrócili się przeciwko szlachcie.
Po entuzjastycznym przyjęciu opery kompozytor wyjechał do Weimaru, gdzie poznał Franciszka Liszta. Następnie odbył podróż do Paryża – w tym mieście poznał Gioacchina Rossiniego. W roku 1858 przeniósł się na stałe do Warszawy. Tam otrzymał posadę dyrygenta opery. W latach 1864 – 1872 był profesorem Instytutu Muzycznego w Warszawie, gdzie wykładał harmonię i kontrapunkt. Zmarł na atak serca w Warszawie i pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu powązkowskim.
Stanisław Moniuszko pod wpływem budzącego się poczucia narodowej odrębności pragnął w swojej muzyce, głównie w operach i pieśniach, zaakcentować elementy rodzime. Czynnikiem inspirującym tę twórczość muzyczną stał się rodzimy folklor, w tematyce nawiązywał często do scen z historii i obyczajów narodu. W trudnych dla Polski czasach utwory wokalno-instrumentalne Moniuszki były wielką podporą dla narodu polskiego i stanowiły "pokrzepienie serc".
„Halka”, „Straszny dwór” i „Śpiewniki domowe” godne są umieszczenia w zbiorze największych światowych osiągnięć w zakresie muzyki wokalno-instrumentalnej. O narodowym charakterze muzyki Moniuszki świadczą zawarte w niej odniesienia do folkloru polskiego. Ponadto kompozytor stosował stylizacje tańców narodowych: mazurów, polonezów, krakowiaków, a także typowe zwroty melodyczno-rytmiczne, wywodzące się z ludowych źródeł.
Jego utwory przyczyniły się do ocalenia ojczystego języka i upowszechniania narodowej poezji w okresiezaborów.
LUDWIG VAN BEETHOVEN
(ur. w 1770 r. w Bonn, zm. w 1827 w Wiedniu)
Początkowo uczył się muzyki u ojca i u znajomych muzyków: nie tylko na instrumentach klawiszowych, ale także na skrzypcach. Od roku 1784 był muzykiem dworskim. Dał się jednak poznać jako znakomity pianista i improwizator. W roku 1796 wyjeżdżał do Norymbergii, Pragi, Drezna, Berlina, gdzie koncertował. Już w wieku 24 lat miał kłopoty ze słuchem. Mimo chwil załamania kompozytor intensywnie pracował. Lata 1804 – 1810 to najwspanialszy okres w twórczości Beethovena. Stan zdrowia kompozytora pogarszał się, zaczęły się także kłopoty finansowe. W roku 1815 musiał już porozumiewać się z otoczeniem pisemnie, za pomocą zeszytów do notowania pytań i odpowiedzi.
TWÓRCZOŚĆ 9 symfonii m.in. :
III zwana „Eroiką”
VI „Pastoralna” – 5 częściowa
IX utwór wokalno-instrumentalny z kantatą do tekstu „Ody do radości”
kameralna :
32 sonaty na fortepian
10 sonat na skrzypce
5 sonat na wiolonczelę i fortepian
16 kwartetów smyczkowych
2 kwintety smyczkowe
4 tria smyczkowe
6 triów fortepianowych
utwory na instrumenty dęte
koncerty :
5 koncertów fortepianowych
koncert skrzypcowy
koncert potrójny na fortepian, skrzypce i wiolonczelę
pieśni (liryczne i arie)
opera „Fidelio”
muzyka religijna – m.in. „Missa solemnis”
Charakterystyka:
Gdy patrzymy na portrety Beethovena, jawi nam się postać człowieka zmęczonego, pozbawionego radości życia, napiętnowanego chorobą. Spogląda posępnym nieufnym wzrokiem, a jego zaciśnięte usta zdradzają zaciętość i dumę. W testamencie heiligenstadzkim spotykamy słowa:
„O ludzie co macie mnie lub ogłaszacie za nieprzyjaznego, zaciętego czy też mizantropa, jakże mnie krzywdzicie, nie znacie tajemnej przyczyny tego, co się wam takim wydaje…”.
Beethoven zdawał sobie sprawę, że takim go postrzegano. W rzeczywistości był jednak człowiekiem wrażliwym i szlachetnym. Żywo reagował na przejawy ludzkiej krzywdy. Miał wielkie poczucie sprawiedliwości, dlatego tak bliskie mu były tematy wolnościowe i bohaterskie.
Powodem, dla którego się izolował od otoczenia nie była ani pycha, ani tym bardziej zaciętość, lecz kalectwo – głuchota, którą ukrywał dokąd tylko mógł. Gdy wyszła na jaw, nie poddawał się, żyjąc w nadziei odzyskania zdrowia. Był człowiekiem o niezłomnej woli. Miał poczucie własnej wielkości. Do jednego z przyjaciół napisał w liście:
„Odwagi ! Mimo wszelkich niedomagań ciała mój geniusz zatriumfuje”.
Wiara w Boga, w jego sprawiedliwość i dobroć pozwalała mu przetrwać chwile załamania. Żył skromnie, powściągliwie, kierując się surowymi zasadami.
Nie miał łatwego charakteru. Gwałtowny, wybuchowy, drażliwy, okazywał się jednak wielkoduszny i skłonny do wybaczania. W kontaktach z ludźmi bywał niezrównoważony, popadając w skrajne uczucia; od nienawiści, niechęci po uwielbienie.
Był wiele razy zakochany. Marzył o szczęściu, lecz nie potrafił go zbudować. Często doznawał cierpienia i zawodu. Umiał skrywać swoje uczucia. Wiele faktów z jego życia pozostaje niewyjaśnionych, między innymi list bez daty i adresu skierowany „Do nieśmiertelnej ukochanej”.
Mimo kalectwa, chorób, nękających go kłopotów materialnych i osobistych potrafił zachować pogodę ducha. Jego ostatnim dziełem była IX Symfonia z „Odą do radości”. Wyraził w niej swą naiwną, dziecięcą wiarę, że wszyscy ludzie będą braćmi. Na pewno byłby dumny, że finałowy temat z tej symfonii stał się hymnem jednoczącej się w XX wieku Europy.
G. Szarecka "Muzykologia dla dzieci i mlodzieży"
STANISŁAW MONIUSZKO to polski kompozytor, organista, dyrygent i pedagog.
S. Moniuszko jest, oprócz F. Chopina, najwybitniejszym kompozytorem polskim XIX wieku, głównym przedstawicielem stylu narodowego w Polsce, a przede wszystkim twórcą polskiej opery narodowej i pieśni.
Urodził się w 1819 r. w Ubielu, zmarł w 1872 r. w Warszawie. Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej na Białorusi. Od najmłodszych lat wykazywał wielkie zamiłowanie do muzyki. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była matka. Przejawiał też nieprzeciętne zdolności muzyczne i kiedy miał osiem lat rodzice przenieśli się do Warszawy, aby zapewnić mu edukację muzyczną. W wieku 18 lat Moniuszko wyjechał do Berlina, gdzie studiował harmonię i kontrapunkt. Z tego okresu pochodzą też pierwsze jego kompozycje. W roku 1840, po ukończeniu studiów, osiadł na stałe w Wilnie, gdzie założył rodzinę. Zajmował tam stanowisko organisty w kościele Świętego Jana. W Wilnie skomponował wiele pieśni wydanych w zeszytach ( 1- 6, 1844 – 1859 ) jako „Śpiewniki domowe” ( z .7 –12 zostały wydane pośmiertnie w latach 1876 – 1910 ). Z ponad 300 pieśni solowych, pisanych przez całe życie, najpopularniejsze to : „Dziad i baba”, „Pieśń wieczorna”, „O, matko moja”, „ Prząśniczka”.
W roku 1846 Moniuszko przyjechał na krótko do Warszawy i powziął pomysł stworzenia opery, której akcja rozgrywałaby się w Polsce, a muzyka nawiązywałaby do muzycznych tradycji narodowych. Tak narodziła się „Halka” - z librettem Włodzimierza Wolskiego, najpierw jako utwór dwuaktowy ( Wilno 1848 ), a następnie czteroaktowy, wystawiony w Teatrze Wielkim w Warszawie ( 1858 ). "Halka" napisana została pod wrażeniem krakowskiego powstania 1846 r. i tłumaczyła dlaczego podburzeni przez Austriaków chłopi nie poparli powstania zbrojnego i zwrócili się przeciwko szlachcie.
Po entuzjastycznym przyjęciu opery kompozytor wyjechał do Weimaru, gdzie poznał Franciszka Liszta. Następnie odbył podróż do Paryża – w tym mieście poznał Gioacchina Rossiniego. W roku 1858 przeniósł się na stałe do Warszawy. Tam otrzymał posadę dyrygenta opery. W latach 1864 – 1872 był profesorem Instytutu Muzycznego w Warszawie, gdzie wykładał harmonię i kontrapunkt. Zmarł na atak serca w Warszawie i pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu powązkowskim.
Ważniejsze kompozycje S. Moniuszki:
opery – „Halka”; „ Hrabina”; „Verbum nobile”; „ Straszny dwór”; „ Paria”; „ Flis”
operetki – „ Nocleg w Apeninach”; „ Nowy Don Kichot”; „ Loteria”; „ Jawnuta”
balety – „ Monte Christo”; „ Na kwaterunku”; „ Figle szatana’ ponad 300
pieśni – zebranych w 6 zeszytach „Śpiewnikach domowych” – wydanych za życia Moniuszki, oraz dalszych 6 zeszytów – wydanych po śmierci.
kantatymuzyka instrumentalna – uwertura fantastyczna „Bajka”; 2 kwartety smyczkowe; uwertury i tańce.
utwory fortepianowemuzyka religijna – 6 mszy.
Stanisław Moniuszko pod wpływem budzącego się poczucia narodowej odrębności pragnął w swojej muzyce, głównie w operach i pieśniach, zaakcentować elementy rodzime. Czynnikiem inspirującym tę twórczość muzyczną stał się rodzimy folklor, w tematyce nawiązywał często do scen z historii i obyczajów narodu. W trudnych dla Polski czasach utwory wokalno-instrumentalne Moniuszki były wielką podporą dla narodu polskiego i stanowiły "pokrzepienie serc".
„Halka”, „Straszny dwór” i „Śpiewniki domowe” godne są umieszczenia w zbiorze największych światowych osiągnięć w zakresie muzyki wokalno-instrumentalnej. O narodowym charakterze muzyki Moniuszki świadczą zawarte w niej odniesienia do folkloru polskiego. Ponadto kompozytor stosował stylizacje tańców narodowych: mazurów, polonezów, krakowiaków, a także typowe zwroty melodyczno-rytmiczne, wywodzące się z ludowych źródeł.
Jego utwory przyczyniły się do ocalenia ojczystego języka i upowszechniania narodowej poezji w okresiezaborów.
B. Muchenberg "Pogadanki o muzyce" t. II
Pozdrawiam.