Nazwa „orkiestra” pojawiła się już w starożytnej Grecji, gdzie oznaczała scenę, na której chór śpiewał i tańczył. W czasach rzymskich było to miejsce na widowni przeznaczone dla patrycjuszy. W XVII wieku początkowo tym terminem określano miejsce zajmowane przez zespół akompaniujący za sceną, a potem przed nią. Natomiast w II połowie XVII wieku zaczęto mówić o orkiestrze w odniesieniu do zespołu instrumentalnego.
Obecnie orkiestra to współbrzmiące jednolicie ze sobą instrumenty. Ich gra jest podporządkowana dyrygentowi.
Historia orkiestr zaczęła się w baroku. Wtedy to powstały nawiązujące do renesansu zespoły, które obejmowały jednorodne instrumenty, np. zespół fletów (sopranowy, altowy, tenorowy, basowy) czy zespół instrumentów szarpanych ( lutnie, teorbany ). Drugim, nowym typem orkiestry był zespół instrumentów smyczkowych, w którego skład wchodziły wiole i skrzypce. W późniejszym okresie znaczenie zyskała grupa instrumentów dętych: fletów, obojów, fagotów, kornetów.
W epoce klasycznej wzorcowym przykładem orkiestry stała się orkiestra mannheimska, z nowoczesną instrumentacją. W jej skład wchodził kwintet smyczkowy ( pierwsze i drugie skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas ), oraz oboje, rogi flety, klarnety i kotły ( później trąbki i puzony ).
Ulepszenie systemów klapowych i wentylowych w instrumentach dętych w okresie romantyzmu znacznie poszerzyło ich możliwości. Monumentalne dzieła kompozytorów romantycznych ( R. Wagner,G.Mahler,R. Strauss, H. Berlioz ) wymagały wielkiej obsady orkiestry symfonicznej ( kilkaset osób ).
W okresie impresjonizmu twórczość kompozytorów zwróciła się w kierunku poszukiwania brzmień barwy, zmienił się też kształt orkiestry. Zespół został podzielony na mniejsze grupy, a instrumentom nadano nowe role brzmieniowe: np. smyczki imitowały perkusję, trąbki grały z tłumikami.
Awangardowi kompozytorzy XX wieku w swoich barwowo – brzmieniowych poszukiwaniach odbiegali odzwyczajowo przyjętych składów orkiestrowych: np. powiększono instrumentarium perkusyjne, wprowadzono nowe instrumenty.
Na typowe instrumentarium orkiestrowe składają się instrumenty strunowe, dęte i perkusyjne.
Instrumenty dęte –aerofony należą do jednych z najstarszych instrumentów na świecie. Już w starożytności znane były instrumenty dęte, których udoskonalone formy przetrwały aż do dziś. Źródłem dźwięku w tych instrumentach jest pobudzany do drgań słup powietrza w piszczałce ( każdy instrument dęty jest piszczałką ). Piszczałki dzielą się na wargowe i stroikowe. Ten podział został spowodowany sposobem zadęcia. Wysokość dźwięku w piszczałce zależy od jej długości i od tego, czy jest otwarta, czy zamknięta. Zmianę długości piszczałki można osiągnąć, wprowadzając system wentyli, klap i suwaków ( w zależności od typu instrumentu ). Różnica barwy poszczególnych instrumentów dętych wynika z materiału, jakiego użyto do ich wyrobu.
Instrumenty dęte dzieli się na drewniane i blaszane. O podziale decyduje ustnik. Flet, obój, fagot, klarnet, saksofon zalicza się do grupy drewnianej,
NSTRUMENTY DĘTE BLASZANE
Trąbka należy do instrumentów dętych blaszanych, gdyż posiada metalowy ustnik w kształcie lejka. Istniała już w starożytności, pełniąc funkcję instrumentu fanfarowo – sygnałowego. Dzisiejsze instrumenty w zależności od typu posiadają skalę prawie trzech oktaw ( od e do c3 ). Skalę chromatyczną wprowadzono w XIX wieku dzięki wynalazkowi trzech wentyli, które grający naciska palcami, zmieniając w ten sposób wysokości dźwięków. Brzmienie można ściszyć poprzez zastosowanie tłumika. Jest najruchliwszym instrumentem w grupie instrumentów dętych blaszanych.
Róg ( waltornia ) pochodzi z naturalnego rogu zwierzęcego. Przez zastosowanie szeregu udoskonaleń powstał dzisiejszy instrument powstał w XIX wieku. Współczesny instrument to długa rura trzykrotnie zwinięta, wyposażona w trzy lub cztery wentyle o skali ponad trzech oktaw ( od H1 do es 2 ). Dziś używane są prawie wyłącznie waltornie w stroju F ( transponują o kwintę w dół ). Barwę rogu można zmienić przez częściowe zamknięcie czary głosowej lub zastosowanie tłumika.
Puzon nie posiada wentyli, lecz suwak, który umożliwia granie np. glissando ( polega na płynnym przejściu przez kolejne dźwięki skali ). Udogodnienie to wprowadzono w XV wieku. Obecnie instrument tworzą dwie metalowe rury w kształcie litery „U”, połączone ze sobą równolegle. Wysokość dźwięku osiąga się poruszając suwakiem. Posiada skalę od B1 do d2. Istnieją także puzony z wentylami ( bez suwaka ), zbudowane ok. 1830 r. Mają gorsze brzmienie i ograniczone możliwości ( np. brak glissanda ). Puzony występują w różnego typu orkiestrach: od wojskowych, poprzez jazzowe po orkiestrę symfoniczną.
Tuba w orkiestrze symfonicznej jest najniżej brzmiącym instrumentem z grupy dętych blaszanych. Skonstruowana została w I połowie XIX wieku Ma kształt długiej rury kilkakrotnie zwiniętej. Skala instrumentu to dźwięki od E1 do d1.
Nazwa „orkiestra” pojawiła się już w starożytnej Grecji, gdzie oznaczała scenę, na której chór śpiewał i tańczył. W czasach rzymskich było to miejsce na widowni przeznaczone dla patrycjuszy. W XVII wieku początkowo tym terminem określano miejsce zajmowane przez zespół akompaniujący za sceną, a potem przed nią. Natomiast w II połowie XVII wieku zaczęto mówić o orkiestrze w odniesieniu do zespołu instrumentalnego.
Obecnie orkiestra to współbrzmiące jednolicie ze sobą instrumenty. Ich gra jest podporządkowana dyrygentowi.
Historia orkiestr zaczęła się w baroku. Wtedy to powstały nawiązujące do renesansu zespoły, które obejmowały jednorodne instrumenty, np. zespół fletów (sopranowy, altowy, tenorowy, basowy) czy zespół instrumentów szarpanych ( lutnie, teorbany ). Drugim, nowym typem orkiestry był zespół instrumentów smyczkowych, w którego skład wchodziły wiole i skrzypce. W późniejszym okresie znaczenie zyskała grupa instrumentów dętych: fletów, obojów, fagotów, kornetów.
W epoce klasycznej wzorcowym przykładem orkiestry stała się orkiestra mannheimska, z nowoczesną instrumentacją. W jej skład wchodził kwintet smyczkowy ( pierwsze i drugie skrzypce, altówka, wiolonczela i kontrabas ), oraz oboje, rogi flety, klarnety i kotły ( później trąbki i puzony ).
Ulepszenie systemów klapowych i wentylowych w instrumentach dętych w okresie romantyzmu znacznie poszerzyło ich możliwości. Monumentalne dzieła kompozytorów romantycznych ( R. Wagner,G. Mahler,R. Strauss, H. Berlioz ) wymagały wielkiej obsady orkiestry symfonicznej ( kilkaset osób ).
W okresie impresjonizmu twórczość kompozytorów zwróciła się w kierunku poszukiwania brzmień barwy, zmienił się też kształt orkiestry. Zespół został podzielony na mniejsze grupy, a instrumentom nadano nowe role brzmieniowe: np. smyczki imitowały perkusję, trąbki grały z tłumikami.
Awangardowi kompozytorzy XX wieku w swoich barwowo – brzmieniowych poszukiwaniach odbiegali od zwyczajowo przyjętych składów orkiestrowych: np. powiększono instrumentarium perkusyjne, wprowadzono nowe instrumenty.
Na typowe instrumentarium orkiestrowe składają się instrumenty strunowe, dęte i perkusyjne.
Instrumenty dęte –aerofony należą do jednych z najstarszych instrumentów na świecie. Już w starożytności znane były instrumenty dęte, których udoskonalone formy przetrwały aż do dziś. Źródłem dźwięku w tych instrumentach jest pobudzany do drgań słup powietrza w piszczałce ( każdy instrument dęty jest piszczałką ). Piszczałki dzielą się na wargowe i stroikowe. Ten podział został spowodowany sposobem zadęcia. Wysokość dźwięku w piszczałce zależy od jej długości i od tego, czy jest otwarta, czy zamknięta. Zmianę długości piszczałki można osiągnąć, wprowadzając system wentyli, klap i suwaków ( w zależności od typu instrumentu ). Różnica barwy poszczególnych instrumentów dętych wynika z materiału, jakiego użyto do ich wyrobu.
Instrumenty dęte dzieli się na drewniane i blaszane. O podziale decyduje ustnik. Flet, obój, fagot, klarnet, saksofon zalicza się do grupy drewnianej,
NSTRUMENTY DĘTE BLASZANE
Trąbka należy do instrumentów dętych blaszanych, gdyż posiada metalowy ustnik w kształcie lejka. Istniała już w starożytności, pełniąc funkcję instrumentu fanfarowo – sygnałowego. Dzisiejsze instrumenty w zależności od typu posiadają skalę prawie trzech oktaw ( od e do c3 ). Skalę chromatyczną wprowadzono w XIX wieku dzięki wynalazkowi trzech wentyli, które grający naciska palcami, zmieniając w ten sposób wysokości dźwięków. Brzmienie można ściszyć poprzez zastosowanie tłumika. Jest najruchliwszym instrumentem w grupie instrumentów dętych blaszanych.
Róg ( waltornia ) pochodzi z naturalnego rogu zwierzęcego. Przez zastosowanie szeregu udoskonaleń powstał dzisiejszy instrument powstał w XIX wieku. Współczesny instrument to długa rura trzykrotnie zwinięta, wyposażona w trzy lub cztery wentyle o skali ponad trzech oktaw ( od H1 do es 2 ). Dziś używane są prawie wyłącznie waltornie w stroju F ( transponują o kwintę w dół ). Barwę rogu można zmienić przez częściowe zamknięcie czary głosowej lub zastosowanie tłumika.
Puzon nie posiada wentyli, lecz suwak, który umożliwia granie np. glissando ( polega na płynnym przejściu przez kolejne dźwięki skali ). Udogodnienie to wprowadzono w XV wieku. Obecnie instrument tworzą dwie metalowe rury w kształcie litery „U”, połączone ze sobą równolegle. Wysokość dźwięku osiąga się poruszając suwakiem. Posiada skalę od B1 do d2. Istnieją także puzony z wentylami ( bez suwaka ), zbudowane ok. 1830 r. Mają gorsze brzmienie i ograniczone możliwości ( np. brak glissanda ). Puzony występują w różnego typu orkiestrach: od wojskowych, poprzez jazzowe po orkiestrę symfoniczną.
Tuba w orkiestrze symfonicznej jest najniżej brzmiącym instrumentem z grupy dętych blaszanych. Skonstruowana została w I połowie XIX wieku Ma kształt długiej rury kilkakrotnie zwiniętej. Skala instrumentu to dźwięki od E1 do d1.
Pozdrawiam.