Question

Napisz o dziełach Aleksandra Macedońskiego, o miastach nazwanych na jego cześć i czy przetrwały do dziś, ich funkcjonowanie.

Answer 1

Aleksander III Wielki, zwany Macedońskim (356-323 p.n.e.), król Macedonii od 336 p.n.e. Syn Filipa II i Olimpias. Wychowanek Arystotelesa. Brał udział w wyprawach wojennych ojca, m.in. w bitwie pod Cheroneją 338 p.n.e. Po zamordowaniu Filipa II przez spiskowców Pauzaniasza, objął władzę i kontynuował jego politykę: odnowił przymierze z Grekami i jako hegemon Związku Korynckiego został naczelnym wodzem wyprawy przeciw Persji (walka o niepodległość greckich miast w Azji Mniejszej). Oficjalną przyczyną wojny było zniszczenie 480-479 p.n.e. przez Kserksesa I świątyń greckich (wojny perskie). Wiosną 334 p.n.e. armia Aleksandra Wielkiego (30 tys. piechoty i 5 tys. jazdy) wyruszyła przeciw królowi Dariuszowi III Kodomanusowi. Przeprawiwszy się przez Hellespont, Aleksander Wielki pobił Persów nad rzeką Granikiem. Następnie opanował miasta w zachodniej części Azji Mniejszej (Sardes, Efez, Milet, Halikarnas).
Podboje Aleksandra Wielkiego
Po przekroczeniu gór Taurus jesienią 333 p.n.e. stoczył zwycięską bitwę pod Issos, gdzie rozbił wojska Dariusza III. Potem ruszył na południe, zdobywając m.in. fenickie miasto Tyr (po 7-miesięcznym oblężeniu). Bez walki zajął Egipt (gdzie uważano go za wybawiciela z niewoli perskiej). 332 p.n.e. założył Aleksandrię, odwiedził sanktuarium Amona w oazie Siwa i koronował się na faraona Egiptu. Wiosną 331 p.n.e. przybył do Mezopotamii. Pod Gaugamelą pokonał ostatecznie Persów, zajął Suzę, Babilon, Persepolis. Z Ekbatany rozpuścił kontyngenty greckie, otaczając się głównie Macedończykami. Po śmierci Dariusza III (330 p.n.e.) ogłosił się jego następcą, przejmując ceremoniał i zwyczaje perskie oraz kult władcy. Następnie opanował tereny obecnego Afganistanu i północno-wschodniego Iranu (329-327 p.n.e.). Wiosną 327 p.n.e. wyruszył na podbój Indii. Udało mu się dotrzeć do rzeki Indus, jednak bunt wojsk zmusił go do odwrotu, podczas którego poniósł olbrzymie straty.
Losy imperium po śmierci Aleksandra Wielkiego
W czasie przygotowań do podboju Arabii, Kartaginy, Italii, a nawet krajów za Słupami Heraklesa, Aleksander Wielki zmarł w Babilonie. Imperium jego rozpadło się na kilka wojujących ze sobą części (diadochowie). Był wielkim talentem wojskowym, znakomitym strategiem

Answer 2

Cartledge P., Aleksander Wielki, tłum. A. Klingofer, Warszawa 2005.
Dzięcioł S., Aleksander Wielki, Londyn 1965.
Fischer-Fabian S., Aleksander Wielki, Warszawa 2000.
Green P., Aleksander Wielki, tłum. A. Konarek, Warszawa 1978 i inne.
Hammond N. G. L., Starożytna Macedonia, tłum. A.S. Chankowski, Warszawa 1999.
Hammond N. G. L., Geniusz Aleksandra Wielkiego, tłum J. Lang, Poznań 2000.
Modrzejewski J., Aleksander Macedoński, Warszawa 1958.
Nawotka K., Aleksander Wielki, Wrocław 2004, 2007.
Olbrycht J. M., Aleksander Wielki i świat irański, Rzeszów 2004.
Rzepka J., Monarchia macedońska. Zgromadzenie i obywatelstwo u schyłku epoki klasycznej i w epoce hellenistycznej, Warszawa 2006.
Steven Pressfield, ,,Aleksander Wielki"
Bogdan Żurawski, Śladami Aleksandra Macedońskiego, Warszawa 1985.
Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, Wrocław 2004.