Question

Napisz note biograficzną jednego z wielkich hetmanów Polski z XVIIw.

Answer 1

Żółkiewski Stanisław (1547-1620), hetman polny koronny od 1585, kasztelan lwowski od 1590, wojewoda kijowski od 1608, hetman wielki koronny od 1613, kanclerz wielki koronny od 1618. Walczył przeciwko zbuntowanym Gdańszczanom, dowodząc rotą husarii w bitwie pod Lubieszowem (1577). 1579-1581 odznaczył się w wyprawach rosyjskich Stefana Batorego, w bitwach pod Wieliżem i Pskowem. 1588 brał udział w bitwie pod Byczyną (po stronie J. Zamoyskiego) oraz 1595 podczas wyprawy mołdawskiej w bitwie pod Cecorą. 1596 tłumił powstanie kozackie S. Nalewajki, 1600 powtórnie wziął udział w wyprawie do Mołdawii.

Zwolennik obozu kanclerskiego, przeciwnik prohabsburskiej i antymoskiewskiej polityki Zygmunta III Wazy, 1607 wystąpił jednak w obronie władcy, przyczyniając się do zwycięstwa wojsk królewskich nad rokoszanami (rokosz sandomierski 1606-1609) pod Guzowem (6 lipca 1607). 1609 wyruszył wraz z Zygmuntem III na wyprawę moskiewską. 4 lipca 1610 w bitwie pod Kłuszynem rozgromił czterokrotnie liczniejsze wojska moskiewsko-szwedzkie, zajął Moskwę i przeprowadził elekcję królewicza Władysława na tron rosyjski. 1617, podpisując traktat pokojowy pod Buszą, zażegnał niebezpieczeństwo wybuchu wojny polsko-tureckiej. 1620 podjął wyprawę do Mołdawii, w celu powstrzymania planowanego ataku sułtana tureckiego Osmana II i udzielenia pomocy hospodarowi G. Grazzianiemu. Pokonany pod Cecorą, zginął w czasie odwrotu pod Mohylewem.

Autor pamiętników wojennych Początek i progres wojny moskiewskiej