Dla rycerza najważniejszy był honor, Bóg i wierność. Zawsze odważny i bohaterski nigdy nie zhańbił się ucieczką z pola walki. Przysięgę cenił bardziej niż własne życie. Chlubą dla rycerza było zginać chwalebnie za wiarę, ojczyznę lub w obronie słabszych.
1.Epika rycerska: W Polsce nie powstają teksty związane z życiem rycerzy. Na Zachodzie pozycja kultury rycerskiej jest inna. We Francji powstaje słynna „Pieśń o Rolandzie”, a w Hiszpanii „Pieśń o Cydzie”. Roland i Cyd stają się wzorami rycerskich cnót. W Polsce najbardziej znanym rycerzem jest Zawisza Czarny.
Etos rycerski – to zbiór zasad określających postępowanie średniowiecznego rycerza. Te zasady i normy związane były z obyczajowością danego społeczeństwa. Teksty utrwalające wizerunek średniowiecznego rycerza posługują się celowo mitologizacją (tworzenie legend), a więc idealizują jego postać i sakralizują jego czyny.
2.Chretien de Troyes: „Percewal na zamku Graala”:
Alegoria - wyrażenie (w mowie, piśmie a. sztuce) prawd a. uogólnień o ludzkim postępowaniu a. doświadczeniu za pomocą symbolicznych, fikcyjnych postaci, działań, a także całej fabuły (zwł. bajek, przypowieści); plast. obrazowe przedstawienie pojęć oderwanych, gł. za pomocą personifikacji. Etym. - gr. allēgoría 'alegoria' z allēgoreín 'mówić w przenośni a. obrazowo'. (Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego)
Rycerz nie powinien: za dużo mówić, zadawać pytań, być dociekliwy.
Symbole: a) przedmioty: Miecz – s. władzy i doskonałości ( „(...)Widzi także, że miecz jest z tak tęgiej stali, iż nie można by go skruszyć, chyba w jednym przypadku, wiadomym tylko temu, który miecz ten kuł i hartował(...), (...)Nigdyście nie widzieli miecza tak lekkiego, a takiej mocy(...)” ),
Święty Graal – s. tajemnicy, świętości, relikwia, apokryf, kielich w którym była krew Chrystusa, przedmiot pożądania, niewinność ofiary ( „(...)widzi, jak niosą przed nim odkrytego Grala, a ciągle jeszcze nie wie, co i komu w nim podają(...)” ),
Włócznia – s. miłości, ofiary Chrystusa ( „(...)trzymając w połowie drzewca włócznię lśniącą srebrzyście. Kropla krwi perliła się na żeleźcu włóczni(...)” )
Hebanowe kozły – heban – s. trwałości, niewzruszoności ( „(...)heban to taki, że daremno próbowany by go spalić albo wydać na pastwę zgnilizny: z tych niebezpieczeństw żadne mu nie grozi(...)” )
Czerwień – s. miłości, władzy ( „(...)przybrane purpurą; szata jego podobna(...)” )
Biały obrus – s. niewinności, czystości, szacunku ( „(...)Cóż rzecz o tym obrusie? Ani legat, ani kardynał, ani nawet papież nie będą nigdy jeść na bielszym(...)” )
Świecznik – s. człowieka, który to, co najbogatsze ma skryte w środku, a z zewnątrz ma grzeszne ciało ( „(...)każdy trzyma w dłoni świecznik złocisty, wykładany czarną emalią(...)” ),
Taca ze srebra – s. wartościowego przedmiotu, bogactwa,
Płyta z kości słoniowej – wartościowy i drogocenny przedmiot, s. bogactwa i rangi człowieka posiadającego ją.
B) wydarzenia:
Światłość towarzysząca wniesieniu świętego Graala – podkreślenie „wielkości”, znaczenia i dobroci Graala ( „(...)Kiedy weszła panna z gralem, tak wielka jasność spłynęła na komnatę, że świece pobladły, jak gwiazdy i księżyc bledną przed wschodzącym słońcem(...)” )
Dlaczego rycerze szukali Graala?Święty Graal jest symbolem chrześcijaństwa. Rycerze, słynący ze swej głębokiej religijności pragnęli zdobyć ów przedmiot, aby osiągnąć poprzez odnalezienie i posiadanie go doskonałość duchową,
3.Współczesny rycerz: Opowieści o rycerzach inspirowały od zawsze pisarzy i poetów. Ideał rycerski ulegał przeobrażeniom, co było związane ze zmiennością realiów historycznych. Współcześnie miano rycerza może uzyskać osoba walcząca o realizację pewnych ideałów, odrzucająca łatwe kompromisy, odnajdująca w sobie siłę i chęć do zmiany świata.
4. Zbigniew Herbert: „Przesłanie pana Cogito”: Utwór zawiera imperatyw moralny, tzn. nakaz związany z określonym modelem postępowania. Wiersz polemizuje z chrześcijańskim dekalogiem, odrzuca niektóre przykazania. W utworze dostrzegamy topos rycerza – wędrowca (homo viatara), zatem życie jest nieustannym pielgrzymowaniem. Stylistyka tekstu jest ściśle związana ze stylistyką biblijną. Zauważamy aluzje do wydarzeń opisanych w Piśmie Świętym (wędrówka do ziemi obiecanej), parafrazę słów Jezusa Chrystusa (zwroty Chrystusa do uzdrowionych). Ponadto leksyka (słownictwo) i konstrukcje składniowe mają fragmentarycznie etymologię biblijną. Podmiot liryczny daje rady człowiekowi, który zostanie wyposażony w nowe prawa, nowy dekalog. Model rycerski ulega metamorfozom. „Złote runo”- cel trudno osiągalny. Podmiot liryczny każe człowiekowi przyjąć wyprostowaną postawę wśród klęczących, czyli aktywną, dumną, niezłomną, nie wchodzić w kompromisy, być indywidualistą. Klęczący to ludzie szybko zmieniający poglądy, dostosowujący się łatwo do sytuacji, nie mający stałych wartości i własnego zdania. Aluzja literacka do „Ocalonego” Tadeusza Różewicza. Człowiek ma dać świadectwo prawdzie. Jego życie ma czemuś służyć, ma być przykładem, świadectwem. Powinien umieć dostrzec piękno przyrody, pielęgnować tradycję, religię, patriotyzm, męstwo. Odwaga cywilna –człowiek zawsze powinien mówić prawdę. Może sobie pozwolić na gniew, jeżeli usprawiedliwia go bunt wobec zła. Człowiek powinien być odważny i nie przebaczać innym. Należy pogardzać ludźmi, którzy nie zasługują na szacunek, niszczą humanitaryzm, postępują niegodnie z zasadami moralności. To przykazanie Herberta nie jest zgodne z dekalogiem chrześcijańskim. Wiersz Zbigniewa Herberta jest świadomym przesłaniem poety, który pragnie, aby człowiek nie był uległy, a w życiu kierował się niektórymi wskazówkami Pisma Świętego. Zauważalny motyw biblijny – motyw wędrówki – spaja cały utwór. Jeżeli będziesz żył według przedstawionego dekalogu osiągniesz pewien cel, jednak nie gwarantuje ci on zasłużonej chwały czy nagrody......
Rycerz średniowieczny to człowiek stworzony do walki w imię Boga,władcy i ojczyzny,cechuje go odwaga,honor,niezłomność,walka w obronie wiary chrześcijańskiej,oddanie swego życia bez wachania w służbę Boga i Królowi.Rycerz średniowieczny to-odważny , odpowiedzialny, dobrze urodzony,dbający o honor , sławę,ojczyznę.Posiadający niewiastę damę serca,opiekuńczy i adoracyjny.
Dla rycerza najważniejszy był honor, Bóg i wierność. Zawsze odważny i bohaterski nigdy nie zhańbił się ucieczką z pola walki. Przysięgę cenił bardziej niż własne życie. Chlubą dla rycerza było zginać chwalebnie za wiarę, ojczyznę lub w obronie słabszych.
1.Epika rycerska:
W Polsce nie powstają teksty związane z życiem rycerzy. Na Zachodzie pozycja kultury rycerskiej jest inna. We Francji powstaje słynna „Pieśń o Rolandzie”, a w Hiszpanii „Pieśń o Cydzie”. Roland i Cyd stają się wzorami rycerskich cnót. W Polsce najbardziej znanym rycerzem jest Zawisza Czarny.
Etos rycerski – to zbiór zasad określających postępowanie średniowiecznego rycerza. Te zasady i normy związane były z obyczajowością danego społeczeństwa. Teksty utrwalające wizerunek średniowiecznego rycerza posługują się celowo mitologizacją (tworzenie legend), a więc idealizują jego postać i sakralizują jego czyny.
2.Chretien de Troyes: „Percewal na zamku Graala”:
Alegoria - wyrażenie (w mowie, piśmie a. sztuce) prawd a. uogólnień o ludzkim postępowaniu a. doświadczeniu za pomocą symbolicznych, fikcyjnych postaci, działań, a także całej fabuły (zwł. bajek, przypowieści); plast. obrazowe przedstawienie pojęć oderwanych, gł. za pomocą personifikacji.
Etym. - gr. allēgoría 'alegoria' z allēgoreín 'mówić w przenośni a. obrazowo'. (Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego)
Rycerz nie powinien: za dużo mówić, zadawać pytań, być dociekliwy.
Symbole:
a) przedmioty:
Miecz – s. władzy i doskonałości ( „(...)Widzi także, że miecz jest z tak tęgiej stali, iż nie można by go skruszyć, chyba w jednym przypadku, wiadomym tylko temu, który miecz ten kuł i hartował(...), (...)Nigdyście nie widzieli miecza tak lekkiego, a takiej mocy(...)” ),
Święty Graal – s. tajemnicy, świętości, relikwia, apokryf, kielich w którym była krew Chrystusa, przedmiot pożądania, niewinność ofiary ( „(...)widzi, jak niosą przed nim odkrytego Grala, a ciągle jeszcze nie wie, co i komu w nim podają(...)” ),
Włócznia – s. miłości, ofiary Chrystusa ( „(...)trzymając w połowie drzewca włócznię lśniącą srebrzyście. Kropla krwi perliła się na żeleźcu włóczni(...)” )
Hebanowe kozły – heban – s. trwałości, niewzruszoności ( „(...)heban to taki, że daremno próbowany by go spalić albo wydać na pastwę zgnilizny: z tych niebezpieczeństw żadne mu nie grozi(...)” )
Czerwień – s. miłości, władzy ( „(...)przybrane purpurą; szata jego podobna(...)” )
Biały obrus – s. niewinności, czystości, szacunku ( „(...)Cóż rzecz o tym obrusie? Ani legat, ani kardynał, ani nawet papież nie będą nigdy jeść na bielszym(...)” )
Świecznik – s. człowieka, który to, co najbogatsze ma skryte w środku, a z zewnątrz ma grzeszne ciało ( „(...)każdy trzyma w dłoni świecznik złocisty, wykładany czarną emalią(...)” ),
Taca ze srebra – s. wartościowego przedmiotu, bogactwa,
Płyta z kości słoniowej – wartościowy i drogocenny przedmiot, s. bogactwa i rangi człowieka posiadającego ją.
B) wydarzenia:
Światłość towarzysząca wniesieniu świętego Graala – podkreślenie „wielkości”, znaczenia i dobroci Graala ( „(...)Kiedy weszła panna z gralem, tak wielka jasność spłynęła na komnatę, że świece pobladły, jak gwiazdy i księżyc bledną przed wschodzącym słońcem(...)” )
Dlaczego rycerze szukali Graala?Święty Graal jest symbolem chrześcijaństwa. Rycerze, słynący ze swej głębokiej religijności pragnęli zdobyć ów przedmiot, aby osiągnąć poprzez odnalezienie i posiadanie go doskonałość duchową,
3.Współczesny rycerz:
Opowieści o rycerzach inspirowały od zawsze pisarzy i poetów. Ideał rycerski ulegał przeobrażeniom, co było związane ze zmiennością realiów historycznych. Współcześnie miano rycerza może uzyskać osoba walcząca o realizację pewnych ideałów, odrzucająca łatwe kompromisy, odnajdująca w sobie siłę i chęć do zmiany świata.
4. Zbigniew Herbert: „Przesłanie pana Cogito”:
Utwór zawiera imperatyw moralny, tzn. nakaz związany z określonym modelem postępowania. Wiersz polemizuje z chrześcijańskim dekalogiem, odrzuca niektóre przykazania.
W utworze dostrzegamy topos rycerza – wędrowca (homo viatara), zatem życie jest nieustannym pielgrzymowaniem.
Stylistyka tekstu jest ściśle związana ze stylistyką biblijną. Zauważamy aluzje do wydarzeń opisanych w Piśmie Świętym (wędrówka do ziemi obiecanej), parafrazę słów Jezusa Chrystusa (zwroty Chrystusa do uzdrowionych). Ponadto leksyka (słownictwo) i konstrukcje składniowe mają fragmentarycznie etymologię biblijną.
Podmiot liryczny daje rady człowiekowi, który zostanie wyposażony w nowe prawa, nowy dekalog.
Model rycerski ulega metamorfozom. „Złote runo”- cel trudno osiągalny. Podmiot liryczny każe człowiekowi przyjąć wyprostowaną postawę wśród klęczących, czyli aktywną, dumną, niezłomną, nie wchodzić w kompromisy, być indywidualistą. Klęczący to ludzie szybko zmieniający poglądy, dostosowujący się łatwo do sytuacji, nie mający stałych wartości i własnego zdania.
Aluzja literacka do „Ocalonego” Tadeusza Różewicza.
Człowiek ma dać świadectwo prawdzie. Jego życie ma czemuś służyć, ma być przykładem, świadectwem. Powinien umieć dostrzec piękno przyrody, pielęgnować tradycję, religię, patriotyzm, męstwo. Odwaga cywilna –człowiek zawsze powinien mówić prawdę. Może sobie pozwolić na gniew, jeżeli usprawiedliwia go bunt wobec zła.
Człowiek powinien być odważny i nie przebaczać innym. Należy pogardzać ludźmi, którzy nie zasługują na szacunek, niszczą humanitaryzm, postępują niegodnie z zasadami moralności. To przykazanie Herberta nie jest zgodne z dekalogiem chrześcijańskim.
Wiersz Zbigniewa Herberta jest świadomym przesłaniem poety, który pragnie, aby człowiek nie był uległy, a w życiu kierował się niektórymi wskazówkami Pisma Świętego. Zauważalny motyw biblijny – motyw wędrówki – spaja cały utwór. Jeżeli będziesz żył według przedstawionego dekalogu osiągniesz pewien cel, jednak nie gwarantuje ci on zasłużonej chwały czy nagrody......
Rycerz średniowieczny to człowiek stworzony do walki w imię Boga,władcy i ojczyzny,cechuje go odwaga,honor,niezłomność,walka w obronie wiary chrześcijańskiej,oddanie swego życia bez wachania w służbę Boga i Królowi.Rycerz średniowieczny to-odważny , odpowiedzialny, dobrze urodzony,dbający o honor , sławę,ojczyznę.Posiadający niewiastę damę serca,opiekuńczy i adoracyjny.