Musical (ang.) to rodzaj amerykańskiego spektaklu muzycznego, najczęściej z gatunku komedii, zwykle 2- aktowego, złożonego z dialogów, arii śpiewanych, piosenek solowych i zespołowych (duety, tercety, chóry) oraz partii tanecznych. Muzyka podporządkowana jest librettu, odznaczającemu się realizmem, pisanemu przez współczesnych pisarzy lub będącemu współczesną adaptacją pozycji światowego repertuaru dramatycznego.
Za datę narodzin musicalu przyjmuje się rok wystawienia utworu „The Black Crook” (Czarny złodziej, Nowy Jork, 1866 r.), będącego rodzajem melodramatu, według libretta Ch. Barrasa i z muzyką G. Opertiego, z piosenkami zamiast arii i chórami.
Do najpopularniejszych musicali należały : „Lady Be Good” (1924 r.) i „Of Thee I Sing” (1932 r.) G. Gershwina, “No, No Nanette” (1925 r.) Youmansa i “Show Boat” (1927) Kerna, “Pal Joey” (1941), “By Jupiter” (1942 r.) R. Rodgersa i L. Harta, “Kiss me kate” (1946 r.), “Can Can” (1953 r.) C. Portera, “West Side Story” (1957 r.) L. Bernsteina, “Tommy” (1969 r.) P. Townshenda,, rock-opera „Jesus Christ Superstar” (1971 r.) A. L. Webbera i T. Rice`a.
Musicale europejskie: np. “Opera za trzy grosze” według „Opery żebraczej” J. Gaya z muzyką K. Weilla i librettem B. Brechta (Berlin, 1928 r.), „The Match Girls” (1965 r.) T. Russela z librettem B. Owena.
Polska twórczość musicalowa nie osiągnęła poziomu amerykańskiego. Pierwsze musicale pojawiły się w latach 60-ych XX w.: „Dama od Maxima” (1967r.) R. Sielickiego z librettem A. Marianowicza wg. G. Reydeau, „Kaper królewski” (1969 r.) J. Tomaszewskiego z librettem S. Dejczera i J. Kasprowego, „Pan Zagłoba’ (1972 r.) A. Blocha z librettem W. Maciejewskiej wg. H. Sienkiewicza. W latach 70-ych powstały też pierwsze naśladownictwa rock-oper: „Mrowisko” (1971 r.) M. Ałłaszewskiego z librettem M. Skollarskiego i „Naga” (1973 r.) z muzyką siedmiu kompozytorów polskich do libretta G. Walczaka. Niestety brak jest wybitnych wykonawców tego rodzaju przedstawień. Pierwszym polskim musicalem pokazanym na Broadwayu jest „Metro” (1991 r.). W Nowym Jorku nie odniósł wprawdzie sukcesu, ale w Polsce zdobył powodzenie. Prapremiera jednego z ostatnich polskich musicali „Ziemia obiecana” P. Marczewskiego i R. Chubaczyńskiego (na motywach powieści Reymonta) odbyła się w 1993 r.
Operetka – to sceniczny utwór wokalno – instrumentalny współdziałający z akcją dramatyczną. Jest to więc synteza: muzyki, dramatu, tańca, sztuki teatralnej (gra aktorska), sztuki plastycznej (scenografia, kostiumy). Operetka należy do kategorii muzyki rozrywkowej i jest w zasadzie rodzajem dzieła komicznego, często o charakterze satyrycznym. Podstawowymi częściami są: partie wokalne – solowe, zespołowe i chóralne, partie instrumentalne, wstawki baletowe, w niektórych gatunkach partie mówione. Recytatywy, arie, duety, sceny zbiorowe i chóry występują na przemian, w zależności od akcji dramatycznej.
Musical (ang.) to rodzaj amerykańskiego spektaklu muzycznego, najczęściej z gatunku komedii, zwykle 2- aktowego, złożonego z dialogów, arii śpiewanych, piosenek solowych i zespołowych (duety, tercety, chóry) oraz partii tanecznych. Muzyka podporządkowana jest librettu, odznaczającemu się realizmem, pisanemu przez współczesnych pisarzy lub będącemu współczesną adaptacją pozycji światowego repertuaru dramatycznego.
Za datę narodzin musicalu przyjmuje się rok wystawienia utworu „The Black Crook” (Czarny złodziej, Nowy Jork, 1866 r.), będącego rodzajem melodramatu, według libretta Ch. Barrasa i z muzyką G. Opertiego, z piosenkami zamiast arii i chórami.
Do najpopularniejszych musicali należały : „Lady Be Good” (1924 r.) i „Of Thee I Sing” (1932 r.) G. Gershwina, “No, No Nanette” (1925 r.) Youmansa i “Show Boat” (1927) Kerna, “Pal Joey” (1941), “By Jupiter” (1942 r.) R. Rodgersa i L. Harta, “Kiss me kate” (1946 r.), “Can Can” (1953 r.) C. Portera, “West Side Story” (1957 r.) L. Bernsteina, “Tommy” (1969 r.) P. Townshenda,, rock-opera „Jesus Christ Superstar” (1971 r.) A. L. Webbera i T. Rice`a.
Musicale europejskie: np. “Opera za trzy grosze” według „Opery żebraczej” J. Gaya z muzyką K. Weilla i librettem B. Brechta (Berlin, 1928 r.), „The Match Girls” (1965 r.) T. Russela z librettem B. Owena.
Polska twórczość musicalowa nie osiągnęła poziomu amerykańskiego. Pierwsze musicale pojawiły się w latach 60-ych XX w.: „Dama od Maxima” (1967r.) R. Sielickiego z librettem A. Marianowicza wg. G. Reydeau, „Kaper królewski” (1969 r.) J. Tomaszewskiego z librettem S. Dejczera i J. Kasprowego, „Pan Zagłoba’ (1972 r.) A. Blocha z librettem W. Maciejewskiej wg. H. Sienkiewicza. W latach 70-ych powstały też pierwsze naśladownictwa rock-oper: „Mrowisko” (1971 r.) M. Ałłaszewskiego z librettem M. Skollarskiego i „Naga” (1973 r.) z muzyką siedmiu kompozytorów polskich do libretta G. Walczaka. Niestety brak jest wybitnych wykonawców tego rodzaju przedstawień. Pierwszym polskim musicalem pokazanym na Broadwayu jest „Metro” (1991 r.). W Nowym Jorku nie odniósł wprawdzie sukcesu, ale w Polsce zdobył powodzenie. Prapremiera jednego z ostatnich polskich musicali „Ziemia obiecana” P. Marczewskiego i R. Chubaczyńskiego (na motywach powieści Reymonta) odbyła się w 1993 r.
Operetka – to sceniczny utwór wokalno – instrumentalny współdziałający z akcją dramatyczną. Jest to więc synteza: muzyki, dramatu, tańca, sztuki teatralnej (gra aktorska), sztuki plastycznej (scenografia, kostiumy). Operetka należy do kategorii muzyki rozrywkowej i jest w zasadzie rodzajem dzieła komicznego, często o charakterze satyrycznym. Podstawowymi częściami są: partie wokalne – solowe, zespołowe i chóralne, partie instrumentalne, wstawki baletowe, w niektórych gatunkach partie mówione. Recytatywy, arie, duety, sceny zbiorowe i chóry występują na przemian, w zależności od akcji dramatycznej.
W razie pytań proszę o kontakt.
Pozdrawiam.