Question

Napisz co to jest Bilbia, jak i kiedy powstała, przekłady Bilbli, tłumaczenia. Ogólnie proszę w formie wypracowania najważniejsze rzeczy.

Bardzo pilne! Proszę o pomoc!

Answer 1

Najstarsze przekłady:
Septuaginta - to najstarszy przekład Starego Testamentu na język grecki, powstały w III i II w.p.n.e. na użytek Żydów w Egipcie. Według legendy dokładnie takiego samego tłumaczenia dokonało niezależnie od siebie siedemdziesięciu lub siedemdziesięciu dwóch żydowskich uczonych. Stąd nazwa - Septuaginta - znaczy dosłownie: siedemdziesiąt. Chrześcijaństwo starożytne używało Starego Testamentu przede wszystkim w wersji Septuaginty. Była ona także podstawą dalszych przekładów, między innymi Wulgaty.
Wulgata - to przekład Biblii na łacinę, dokonany pod koniec IV wieku, głównie przez świętego Hieronima. W części to oryginalny przekład ksiąg biblijnych z języka hebrajskiego, w części poprawiona wersja wcześniejszych przekładów. Od VII do VIII wieku Wulgata była najczęściej używaną wersją Biblii w liturgii Kościoła zachodniego. W 1546 roku sobór trydencki uznał ją za przekład obowiązujący w Kościele rzymskokatolickim. Była podstawą tłumaczenia Biblii na języki narodowe. Od 1979 roku w liturgii łacińskiej Kościoła rzymskokatolickiego powszechnie używa się poprawionej wersji Wulgaty, zwanej Neowulgatą. Nazwa pochodzi od łacińskiego: editio vulgata - wydanie popularne, ludowe.

Wybrane przekłady na język polski:
Psałterz floriański - to najstarszzy polski przekład psalmów. Zawiera teksty psalmów po łacinie, z przekładem niemieckim i polskim. Napisany przez trzech autorów, pochodzi z przełomu XIV i XV wieku. Przekładu polskiego doknonano z łaciny, posiłkując się tłumaczeniem czeskim. Jego nazwa pochodzi od opactwa Sankt-Florian w Austrii, gdzie w XIX wieku został znaleziony.
Psałterz puławski - zawiera drugie staropolskie tłumaczenie psalmów. Rękopis, będący odpisem z nieznanego dziś oryginału, pochodzi prawdopodobnie z początku XVI wieku; oryginał powstał co najmniej pół wieku wcześniej. Nazwa pochodzi od Puław, gdzie rękopis był przechowywany w wieku XIX.
Biblia królowej Zofii albo szaroszpatacka - to zachowana część pełnego staropolskiego przekładu Biblii, którego dokonano z łaciny w I połowie XV wieku. Dziś znany jest niecały tom pierwszy, zawierający znaczną część Starego Testamenu. Tom drugi, z wyjątkiem kilku kart, zaginął. Nazwy przekładu nawiązują bądź do imienia ostatniej żony Władysława Jagiełły, dla której prawdopodobnie Biblię przetłumaczono, bądź do miejscowości na Węgrzech, gdzie w wieku XIX została odnaleziona.
Biblia Leopolity (Kraków 1561) - to pierwsze pełne wydanie przekładu Biblii przeznaczone dla katolików. Tłumacz bądź tłumacze nie są znani, nazwa zaś pochodzi od głównego redaktora przekładu - Jana Leopolity, profesora Akademii Krakowskiej. Ponieważ wkrótce po wydrukowaniu tej wersji Biblii sobór trydencki nakazał przy tłumaczeniu Pisma Świętego na języki narodowe trzymać się ściśle łacińskiego tekstu Wulgaty, dość wolny przekład Biblii Leopolity nie uzyskał aprobaty kościelnej i został zapomniany.
Biblia Jakuba Wujka - to katolicki przekład całej Biblii na język polski, opublikowany w 1599 roku. Najpopularniejszy przez wieki - aż do tzw. Biblii Tysiąclecia.
Przekłady dysydentów całego Pisma Świętego w dawnej Polsce to: Biblia brzeska lub Radziwiłłowska (Brześć 1563); Biblia Szymona Budnego lub nieświeska (Nieśwież 1572); Biblia Gdańska (Gdańsk 1632), która stała się tekstem kanonicznym dla polskich protestantów.
Biblia Tysiąclecia - wydana w roku 1965, to pełny przekład Pisma Świętego, dokonany pod redakcją benedyktynów tynieckich.
Biblia poznańska - wydana przez Księgarnię Św. Wojciecha w latach 1974 - 75.
Przekłady psałterza - wyprzedzały zazwyczaj tłumaczenia całości Biblii na języki narodowe. Od 1539 roku ukazują się przekłady dokonane przez autorów, których nazwiska znamy. Pierwszy z nich, pióra Walentego Wróbla, Żołtarz Dawidów na rzecz polską wyłożony (1539). Kolejny to prozatorski przekład Mikołaja Reja - Psałterz Dawidów (1546). Pierwszym wierszowanym tłumaczeniem całego psałterza był Psałterz Dawida Jana Lubelczyka (1558). Arcydziełem jest przekład pióra Jana Kochanowskiego - Psałterz Dawidów (1579). Parafrazy niektórych psalmów dokonał Mikołaj Sęp-Szarzyński. W dwudziestoleciu międzywojennym przełożył Księgę psalmów między innymi Leopold Staff (1937). Po wojnie - Roman Brandstaetter (Psałterz, 1968) oraz Czesław Miłosz (Księga psalmów, 1979).
Czesław Miłosz jest tłumaczem Księgi Rut, Księgi Estery, Księgi Hioba, Księgi Psalmów, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Lamentacji, Ewangelii św. Marka i Apokalipsy św. Jana.