Question

Napisz charakterystykę Morza Bałtyckiego.

Answer 1

Morze Bałtyckie jest jednym z wewnątrz-kontynentalnych mórz Oceanu Atlantyckiego. Jest najmłodszym morzem Europy. Rozwój Morza Bałtyckiego jest związany z wytapianiem się lodowca w czasie ostatniego zlodowacenia północnopolskiego oraz z podnoszeniem się i obniżaniem się obszaru północnej Europy.
Około 12 tys. lat temu wody roztopowe , zbierające się przed czołem lądolodu utworzyły słodkowodne bałtyckie jezioro zaporowe , które w wyniku dalszego ocieplania klimatu i topnienia lądolodu uzyskało połączenie z Atlantykiem. W ten sposób około 500 lat później powstało zimne morze yoldiowe (od mięczaka o nazwie Yoldia arctica). Zanikający przez setki lat lądolód skandynawski powodował podnoszenie się Skandynawii , czego wynikiem była utrata połączenia z Atlantykiem i ponowne przeobrażenie się morza w słodkowodne jezioro zwane ancylusowym (od nazwy ślimaka Ancylus fluviata).
Równoczesne obniżanie się południowych wybrzeży jeziora ancylusowego było przyczyną powstania powtórnego połączenia się z Atlantykiem przez cieśniny duńskie.
Tak utworzyło się morze litorynowe (od nazwy ślimaka Littorina litorea) , które miało większą powierzchnie i bardziej słone wody niż obecny Bałtyk.
Jak wynika więc z przeszłości geologicznej , Bałtyk zmieniał wielokrotnie swoje kształty i powierzchnię. Złoża bursztynów pod Grudziądzem , a nawet na Kurpiach mogą świadczyć , że sięgał w głąb obecnej Polski , w górę Wisły i na południe od Mazur.
Współczesny Bałtyk ukształtowany około 2 tys. lat temu rozciąga się południkowo na odległości około 1300 km. Zajmuje powierzchnię 415,3 tys. km2 (łącznie z cieśniną Kattegat).
Od Oceanu Atlantyckiego oddziela je Półwysep Skandynawski , a z Morzem Północnym łączy się przez wąskie i płytkie Cieśniny Duńskie (Wielki i Mały Bełt , Sund , Kattegat).
Jest to płytkie morze szelfowe o średniej głębokości 52 m. Tylko 2% jego powierzchni leży poniżej 200 m. Największą głębokość – 459 m – osiąga w Głębi Landsort (na pn. zach. od Gotlandii).
Do największych zatok Morza Bałtyckiego należą: Botnicka , Ryska , Fińska. Mniejszymi zatokami są Pomorska i Gdańska.
Do większych wysp Morza Bałtyckiego należą: Gotlandia , Sarema , Olandia , Hiuma , Rugia , Bornholm , Wyspy Atlanckie. Mniejszych i całkiem maleńkich wysepek (szkierów) jest tysiące , tworzą one całe archipelagi , jak np. Sztokholmski. Do Polski należą wyspy Wolin i częściowo Uznam.
Morze Bałtyckie należy do chłodnych mórz. Najniższe temperatury notowane są w lutym i w nie zamarzniętej części środkowej wynoszą około 2,5 C , a przy brzegach około 1 C. Zlodzenie morza pojawia się nieregularnie i obejmuje zmienną powierzchnię. Zatoka Botnicka w części północnej i Zatoka Fińska w części wschodniej zlodzone są corocznie od listopada do maja. Na pozostałym obszarze zamarza zwykle tylko pas przybrzeży. Latem temperatury wód powierzchniowych najwyższe są w sierpniu i wynoszą średnio 12-13 C w Zatoce Botnickiej i około 18-20 C w części południowo-wschodniej.
Ze względu na utrudnioną wymianę wody między Bałtykiem , a Atlantykiem oraz duży dopływ wód słodkich z obszarów lądowych Morze Bałtyckie charakteryzuje się małym zasoleniem – średnio około 7‰. U polskich wybrzeży najmniejsze zasolenie ma Zatoka Pucka , które wynosi tam zaledwie 0,5‰.
Brzegi Bałtyku kształtowały się pod wpływem ruchu wody morskiej , zależnie od swojej budowy geologicznej. Brzeg polski dzieli się na dwa główne rodzaje:
Klifowy – w miejscach , gdzie morze podchodzi do wysoczyzny morenowej.
Wydmowy (niski piaszczysty) – w miejscach gdzie występują niskie obszary pradolinne , często zabagnione.
Polskie wybrzeże określa się jako mierzejowo-zalewowe.
Zlewisko Bałtyku ma około 1,7 mln km2 powierzchni i jest ponad czterokrotnie większe od powierzchni samego morza. Do Bałtyku wpada około 250 rzek. Wprowadzają one do niego w ciągu roku łącznie 470 km3 wody , spośród nich najwięcej – Newa , Wisła , Dźwina , Niemen , Odra.
Obszar zlewiska Morza Bałtyckiego zamieszkuje ponad 100 mln osób. Skupia się tutaj około 20% światowego handlu i około 15% światowej produkcji przemysłowej. Międzynarodowy rozwój stosunków handlowych wpływa również decydująco na wzrost znaczenia transportu morskiego. W żegludze regularnej i nieregularnej przeważają przewozy ładunków na trasach oceanicznych prowadzących nawet na Daleki Wschód , do Australii i Ameryki Południowej. Najwięcej statków dociera do portów Europy Zachodniej i Morza Śródziemnego.
Polska ze względu na bezpośredni do Morza Bałtyckiego i to na długości 528 km posiada warunki sprzyjające rozwojowi gospodarki morskiej. Transport morski i usługi portowe stanowią bardzo dochodową dziedzinę gospodarki. Polska posiada 4 duże porty handlowe: Gdańsk , Gdynia , Szczecin i Świnoujście oraz małe porty: Elbląg , Kołobrzeg , Darłowo i Ustka.
Port Północny który powstał przez rozszerzenie Portu Gdańskiego służy do przeładunków masowych węgla i importowanej ropy naftowej. Ma on warunki do obsługi nawet największych statków , które mogą wpływać na Morze Bałtyckie.
Nowoczesnym portem przeładunkowym towarów masowych jest też Świnoujście , stanowiące wraz ze Szczecinem jeden zespół portowy. Świnoujście spełnia ważną funkcję przeładunku towarów z wielkich statków , które nie mogą wpływać do portu Szczecińskiego ze względu na niedostateczną głębokość nawigacyjną Zalewu Szczecińskiego.
Port Gdyński mający znaczne powierzchnie magazynów i duże elewatory , specjalizuje się w przeładunku zboża , a przy tym jest największym portem drobnicowym , co stało się przyczyną budowy bazy kontenerowej. Z tego względu port ten obsługuje większość naszych linii żeglugi regularnej i morski ruch pasażerski.
Port Szczeciński dysponuje rozległą powierzchnią nabrzeży i basenów i może przyjmować duże partie towarów , m.in. rudy żelaza. Zespół portowy Szczecin-Świnoujście obsługuje import surowców do produkcji nawozów sztucznych. Gdańsk posiada urządzenia do przeładunku siarki , drewna , surowców do produkcji nawozów.
Wszystkie cztery porty handlowe uczestniczą też w ruchu pasażerskim. Szczecin spełnia główną rolę w tranzycie morskim głównie Niemiec , Czech , Słowacji , Austrii i Węgier.
Świnoujście i Gdańsk są portami promowymi w transporcie pasażerów do Szwecji , Finlandii , Danii i Niemiec. Na linii Świnoujście-Ystad promy przewożą również wagony kolejowe.
Ujemnym skutkiem wykorzystania gospodarczego wód Bałtyku są zanieczyszczenia przez ścieki przemysłowe , obsługę transportu morskiego , awarie tankowców , czyszczenie zbiorników i ładowni statków na morzu , zrzucanie ścieków komunalnych , zanieczyszczone wody rzeczne. Zagrożenia stanowią również elektrownie atomowe położone bezpośrednio nad morzem , składowiska odpadów radioaktywnych oraz okręty o napędzie atomowym. Z wodami rzecznymi dociera do morza wiele substancji organicznych i nawozów spłukiwanych z pól. Prowadzą one do nadmiernego „użyźnienia” morza pogarszającego warunki tlenowe szczególnie w głębiach. Powstają tam przydenne obszary beztlenowe często pozbawione jakiegokolwiek życia.
W związku z tym powstały liczne organizacje międzynarodowe zrzeszające kraje nadbałtyckie , jak np. Międzynarodowa Rada Badań Morza z siedzibą w Kopenhadze , Komisja Helsińska (HELCOM) czyli Bałtycka Komisja Ochrony Środowiska Morskiego , Konferencja Oceanografów Bałtyckich i Komitet Bałtyckich Biologów. Zadaniem ich jest z jednej strony prowadzenie wspólnych badań hydrologicznych i stopnia zanieczyszczenia , z drugiej - podejmowanie działań w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń w poszczególnych krajach.
Polska , która niestety w znacznym stopniu przyczynia się do zanieczyszczenia morza , jest aktywnym członkiem tych organizacji.
Przywracanie Bałtykowi stanu zbliżonego do naturalnego jest trudne i wymaga wieloletnich działań wszystkich państw nadbałtyckich.

wiem, że z neta ale może coś skombinujesz :)

Answer 2

Morze Bałtyckie, Bałtyk – płytkie morze śródlądowe na szelfie kontynentalnym w Europie północnej. Połączone z Morzem Północnym przez Cieśniny Duńskie (Sund, Mały i Wielki Bełt) oraz Kattegat i Skagerrak. Za zachodnią granicę Bałtyku właściwego przyjmuje się cieśninę Sund i próg podwodny ciągnący się na głębokości 18–20 m od przylądka Gedser (wyspa Falster) do przylądka Darßer Ort (Darß); na zachód od tej linii znajduje się akwen Bałtyku Zachodniego o powierzchni ok. 8000 km² nazywany przez Niemców także Beltsee; akwen ten obejmuje m.in. część wód cieśnin duńskich (oprócz Małego i Wielkiego Bełtu) a także mniejsze: Alsenbelt, Fehmarnbelt, Langelandsbælt.