Napisz 3 referaty (jeden minimum na 1 stronę A4)
1 referat o Cywilizacji Majów
2 referat o Cywilizaji Inków
3 referat o Cywilizacji Azteków
Referaty mają zawierać takie informacje jak:
- powstanie
- osiągnięcia społeczne,gospodarcze i polityczne
-upadek kultury i zagłada ludu. ( kto i kiedy zniszczył te kultury)
Odpowiadajcie, jak mi pomorzecie dam Naj i jak zrobicie to dobrze dam dodatkowo 40 ptk.. liczy się czas... szybko!!!!!!!!!!!!!!!!!!
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2025 KUDO.TIPS - All rights reserved.
MAJOWIE
*Grupa ludów indiańskich mówiących językami z rodziny maja, zamieszkujących pd.-wsch. Meksyk. Majowie byli twórcami cywilizacji, której początki sięgają okresu preklasycznego późnego (400 p.n.e.?250 n.e.)
Majowie byli sąsiadami Azteków. Zamieszkiwali tereny dzisiejszego Półwyspu Jukatan, Gwatemali, San Salwadoru i Hondurasu. W chwili odkrycia Ameryki cywilizacja Majów zbliżała się już ku schyłkowi, jednak można powiedzieć, że ich kraj był wysoko rozwinięty. Liczebność niektórych miast dochodziła nawet do 200 tysięcy mieszkańców, a łączna liczba ludności, jak szacują uczeni wynosiła ok. 15mln.
**Dziś na terenach należących do plemienia Majów żyje zaledwie nieco ponad 2mln ludzi.
Okres rozkwitu plemion Majów, tzw. renesans Majów przypada na IV ? IX wiek.
USTRÓJ: Jedną z najbardziej charakterystycznych cech zewnętrznych miast był zupełny brak ulic. Podstawą organizacji społecznej wewnątrz miasta był klan. Na czele miasta-państwa stał dziedziczny naczelnik ? halec vinic, który miał do pomocy urzędników ? batab. Miasta nie miały charakteru stałego, często mieszkańcy opuszczali je, by założyć nowe, w innym miejscu.
Majowie głównie uprawiali kukurydzę. Ziemię użyźniano przy pomocy metody wypaleniskowej. Nie znali oni koła ani zwierząt jucznych (osły, muły, wszystko co można obładować ;P) i pociągowych, jak również nie używali metali. Złota i srebra, importowanych z innych krajów Ameryki używano jedynie jako ozdób.
KULTURA: Największym osiągnięciem kultury umysłowej była znajomość zera w matematyce oraz bardzo wysoki poziom wiedzy astronomicznej. Majowie używali systemu dwudziestkowego, tzn. mieli 20 cyfr. Pochodził on zapewne od 20 palców u rąk i u nóg.
Ich kalendarz był o wiele dokładniejszy niż juliański. Rok dzielił się na 365,2420 dnia, podczas gdy rok gregoriański trwa 365,2425 dnia. ***Majowie obliczyli m.in. długość roku ziemskiego z dokładnością niewiele mniejszą niż współczesne obliczenia a także długość roku wenusjańskiego, orbity Merkurego, Marsa, Jowisza i Saturna oraz zaćmienia Słońca i Księżyca widoczne w ich czasach oraz w dalekiej przyszłości. nie tylko na obszarze Mezoameryki, ale też w innych częściach świata. Wszystkie te oraz wiele innych danych znajduje się w Kodeksie Drezdeńskim. Jednak najbardziej zadziwiające jest to, że musieli dokonać tych obserwacji gołym okiem ze szczytów piramid w miejscu, gdzie pogoda uniemożliwia oglądanie nieba przez połowę roku.
W okresie klasycznym roku ok. 900 nastąpił największy rozkwit cywilizacji Majów, powstawały najwspanialsze rzeźby i reliefy, rozwijały się ośrodki tj. Tikal, Copan, Uaxactn, Palenque, czy Chichn Itz . Okres ten można porównać do Imperium Rzymskiego za czasów pierwszych cesarzy, gdy te rozwijało się najlepiej. Zbudowane z kamienia piramidy i świątynie, grobowce i dziedzińce należą do najbardziej imponujących budowli powstałych przed czasami nowożytnymi.
INKOWIE - lud andyjski, który w okresie prekolumbijskim stworzył państwo ze stol. w Cuzco (® Tahuantinsuyu); wg tradycji pierwszym władcą Inków był Manco Capac; za panowania Pachacutiego, prawdopodobnie ok. poł. XV w., rozpoczęła się szybka ekspansja terytorialna państwa; na pocz. XVI w. imperium inkaskie sięgało od Pasto (ob. pn. Kolumbia) na pn., po rz. Maule w Chile na pd. i obejmowało góry i płaskowyże śródandyjskie między wybrzeżem O. Spokojnego a wsch. stokami Andów. Państwo Inków było wieloetniczne; na jego czele stał absolutny władca, zw. ® inką; o dziedziczeniu tronu decydowały najpotężniejsze arystokratyczne rody z Cuzco oraz kapłani. Ekspansja dokonywała się gł. przez podbój militarny, sankcjonowany ideologicznie przez kult Słońca, które powierzyło ince misję cywilizacyjną; na podbijanych terenach Inkowie zakładali garnizony wojsk. i świątynie Słońca; zazwyczaj zachowywali zastane tam tradycyjne struktury władzy i elitę polit., poddając je kontroli własnych funkcjonariuszy; w celach polit. lub ekon. często przesiedlali duże grupy ludności; kontrolę nad całym terytorium ułatwiał szczegółowy system rachunkowo-sprawozdawczy (® kipu) i rozwinięta sieć dróg. Podstawą gospodarki Inków było rolnictwo; zasadniczą część ludności stanowili wolni chłopi, żyjący w plemienno-terytorialnych wspólnotach; część ziemi pozostawała w ich indywidualnej lub kolektywnej dyspozycji, pozostała - była własnością instytucji państw. (inka, Słońce); chłopi uiszczali daninę na rzecz państwa, uprawiając tę ziemię i wytwarzając określone produkty z dostarczonego przez państwo surowca; istniały także wspólnoty wyspecjalizowane w pewnych rzemiosłach oraz grupy ludności spełniające funkcje służebne. Inkowie wykorzystywali w rolnictwie duże zróżnicowanie ekol. środowiska naturalnego, prowadzili wymianę międzyregionalną oraz stosowali równoległe cykle produkcyjne o różnych momentach maks. zapotrzebowania na pracę, okresowo przemieszczając siłę roboczą; budowali rozległe systemy nawadniające i tarasy uprawne; szczególne znaczenie miała uprawa wielu odmian kukurydzy i ziemniaków, roślin bulwiastych, komosy ryżowej, dyni, fasoli, papryki i in.; hodowali lamy (jako zwierzęta juczne oraz dostarczające wełny i mięsa), alpaki (wełna), świnki morskie (mięso). Inkowie nie znali pisma, a o ich systemie wierzeń i historii wiadomo jedynie z opartych na tradycji ustnej przekazów kolonialnych i świadectw archeol.; oprócz Słońca czcili ® Wirakoczę oraz innych bogów i przedstawienia sacrum, związane z różnymi sferami działalności człowieka lub zjawiskami naturalnymi, a także mitycznych przodków i mumie zmarłych władców. Charakterystyczne dla kultury materialnej Inków są monumentalne budowle kam., wznoszone bez zaprawy murarskiej; do czasów obecnych przetrwały ruiny pałaców król. i twierdzy Sacsahuamn k. Cuzco, zespołów arch., m.in. w Pisac, Ollantaytambo i Machu Picchu; typowa dla ich kultury jest polichromowana ceramika o motywach geom., narzędzia i broń z kamienia i brązu, drewn. polichromowane kubki qero, drobne przedmioty z kamienia, złota lub srebra, tkaniny o geom., sekwencyjnych wzorach. Państwo Inków w XVI w. zostało podbite przez Hiszpanów; 1532 F. Pizarro pojmał w Cajamarce i wkrótce stracił inkę Atahualpę (który wcześniej pokonał w walce o tron swego brata Huascara). W 1533 Hiszpanie zajęli Cuzco; koronowany przy ich poparciu Manco Inca, po nieudanej próbie rekonkwisty, schronił się 1537 w górach Vilcabamby, na pn.-zach. od Cuzco; 1572 wicekról hiszp., F. de Toledo, podbił Vilcabambę i nakazał stracić jej ostatniego władcę, Tupaca Amaru. W trakcie podboju, na skutek narzucenia Inkom wzorów eur. i katastrofalnego spadku ich populacji z kilkunastu milionów do niespełna 1 mln pod koniec XVI w. (spowodowanego epidemiami chorób eur. oraz działalnością pacyfikacyjną i gosp. Europejczyków), zostały zniszczone struktury państw. i dorobek cywilizacyjny Inków.
AZTEKOWIE - nazwa nadawana indiańskiemu ludowi, przybyłemu w XIII w. z pn. (z mitycznej praojczyzny Aztln, która dała początek nazwie Aztekowie) i osiadłemu w Dolinie Meksyku; jego pierwotna autodenominacja brzmiała Mexitin; od założenia w pocz. XIV w. m. Mxico-Tenochtitln zwali się Mexica [‘mieszkańcy m. Mxico’] lub Tenochca [‘mieszkańcy m. Tenochtitln’]; w XIV w. Aztekowie stworzyli własny organizm polit., tzw. miasto-państwo (znane gł. pod nazwą Tenochtitln), początkowo zależne od sąsiadów, ® Tepaneków z Azcapotzalco, od 1428 samodzielne; 1428-30 w sojuszu z ® Texcoco i ® Tlacopn (związek zw. Trójprzymierzem) rozpoczęli ekspansję militarną, która dała początek tzw. imperium azteckiemu, stanowiącemu rodzaj federacji domen 3 gł. miast-państw, rządzonej przez ich władców; w końcu XV w. imperium objęło niemal cały środk., wsch. i pd. Meksyk; w jego skład weszło ponad 500 miast-państw, których zróżnicowana językowo, etnicznie i kulturowo ludność była zmuszona do płacenia trybutu i/lub innych świadczeń na rzecz Trójprzymierza. Podstawą gosp. imperium było wysoko rozwinięte rolnictwo i wymiana towarów między różnymi pod względem geogr.-klimat. regionami, także położonymi poza jego granicami; czynnikiem unifikującym, prócz militarnego terroru, stawała się stopniowo ponadetniczna warstwa arystokracji, połączona więzami pokrewieństwa i powinowactwa; język nahuatl, którym mówili Mexica i część podbitych społeczności, zyskał status lingua franca; w sferze religii był upowszechniony kult boga-opiekuna ludu Mexica, zw. Huitzilopochtli, kojarzonego ze słońcem i pretendującego do roli najwyższego bóstwa; procesy unifikacyjne nasiliły się w pocz. XVI w., gdy Mexica zdominowali swych sojuszników, a władca Tenochtitln, ® Motecuhzoma Xocoyotzin, stał się faktycznym jedynowładcą imperium. W 1519-20, na skutek skomplikowanego splotu okoliczności, władzę nad imperium przechwycili, właściwie bez walki, Hiszpanie pod wodzą H. Cortsa; utracili ją w wyniku antyhiszp. powstania w Tenochtitln, po czym rozpoczęli zbrojny podbój, który spowodował rozpad imperium; kres jego istnieniu położyło zdobycie 1521 Tenochtitln i ujęcie jego władcy, ® Cuauhtemoca.
2) Nazwa Aztekowie nadawana bywa również ogółowi mieszkańców imperium, zwł. społecznościom Mexica z Tenochtitln, Acolhua z Texcoco i ® Tepaneków z Tlacopn; wykorzystując dziedzictwo wcześniejszych faz cywilizacji mezoamer. (gł. ® Tolteków) stworzyły one jej nową fazę, zw. aztecką. Charakteryzowała ją nie spotykana dotąd apoteoza wojny, uznawanej za podstawową zasadę istnienia świata, co znalazło wyraz zarówno w życiu społ.-polit. (kariera wojsk. jako podstawa awansu społ.), jak też w mitologii i religii (krwawe ofiary z ludzi, z reguły jeńców wojennych, jako zasadniczy element kultu rel.) oraz w sztuce (wszechobecny motyw śmierci). Użyta w tym sensie nazwa Aztekowie nie obejmuje jednak ani wszystkich ludów ® Nahua okresu przedhiszp., do których zaliczali się Mexica i Acolhua, ani tym bardziej współcz. Indian Nahua, żyjących gł. w Meksyku, chociaż czasem nadaje się jej błędnie taki zakres znaczeniowy.