Question

Najważniejsze informacje z mitologii części greckiej.

Answer 1

- Tyfon - olbrzymi potwór, syn Gai, Zeus przywalił go Sycylia Epimeteusz - "wstecz myślący " brat Prometeusza, poślubił Pandorę
- Deukalion - syn Prometeusza, przeżył potop
- Pyrra - córka Epimeteusza, przeżyła potop
- Parnas - góra, na której stanęło czółno staruszków po potopie
- Okeanos - bóg rzeki opływającej Ziemie, jego córki to okeanidy

OLIMP
- Hory - boginie por roku, córki Zeusa i Temidy, strzegły wrót Olimpu:
* Eunomia - Praworządność
* Dike - Sprawiedliwość
* Eirene –Pokój - była szczególnie czczona w Atenach

- Hebe - bogini młodości, córka Hery, roznosiła bogom ambrozje, została żoną Heraklesa
- Ganimedes - śliczny chłopczyk, ulubieniec Zeusa, porwany przez Orla z ziemi i uczyniony przez Zeusa nieśmiertelnym
- Pajeon - lekarz niebiański

BOGOWIE OLIMPIJSCY

ZEUS
- Zeus - syn Kronosa i Rei, władca Olimpu, pan świata
- Briareus - stu-ręki olbrzym, sprowadzony przez Tetyde uwolnił skrępowanego Zeusa
- Horkios - przydomek Zeusa - opiekun praw
- Ksenios - przydomek Zeusa - patron przybyszów
- Herkejos - przydomek Zeusa - patron zagrody
- Hellenios - przydomek Zeusa - bóstwo narodowe
- Filemon i Baucis - dwoje gościnnych staruszków, przyjęli do domu Zeusa i Hermesa
- Dodona i Olimpia - miejsca największego kultu Zeusa

HERA
- Hera - córka Kronosa i Rei, żona Zeusa, najpotężniejsza bogini Olimpu, opiekunka małżeństw i macierzyństwa
- Projtos - król, którego córki uważały się za piękniejsze od Hery i ta zesłała na nie szaleństwo

ATENA
- Atena - bogini mądrości i wojny, wyskoczyła z obolałej głowy Zeusa
- Panatenaje - święta żniw poświęcone Atenie
- Ergane - przydomek Ateny - pracownica
- Polias - przydomek Ateny - patronka miast
- Promachos - przydomek Ateny - pani Zastępów
- Pallas - przydomek Ateny - panna
- Partenos - przydomek Ateny - dziewica

APOLLO
- Apollo - syn Zeusa i Latony, bóg wyroczni, patron nauki i sztuki, pan życia i śmierci, bóg słońca
- Delos - wyspa, na której urodził się Apollo i Artemida
- Admet z Tesalii - król, u którego Apollo służył przy wypasie bydła
- Marsjas - rywalizował z Apollinem w graniu, został przez niego obdarty żywcem ze skóry, jeden z sylenów

- Midas - król, któremu Apollo dał ośle uszy za to, że podobało mu się granie Marsjasa, za odprowadzenie Sylena Dionizos spełnił jego życzenie: chciał, aby wszystko, czego dotknie zamieniało się w złoto, aby zmyć czar wykąpał się w rzece Paktolos

- Dafne - nimfa, której serce ugodził Eros strzałą nienawiści, zakochał się w niej Apollo, bogowie zamienili ją w drzewo laurowe
- Hiakintos - przyjaciel Apollina, zabity dyskiem skierowanym nań przez zazdrosnego Zefira

- Muzy - córki Zeusa i Mnemosyne, towarzyszki Apollina
* Kaliope - muza pieśni bohaterskiej
* Klio - muza historii
* Euterpe - muza liryki
* Taleja - muza komedii
* Melpomene - muza tragedii
* Terpsychora - muza tańca
* Erato - muza pieśni miłosnej
* Polihymnia - muza pieśni religijnej
* Urania - muza astronomii

ARTEMIDA
- Artemida - córka Zeusa i Latony, bliźnia siostra Apollina, bogini dzikiej przyrody i łowów, księżyca

- Akteon - wnuk Kadmosa, myśliwy, który podpatrzył Artemidę w kąpieli i został przez nią zamieniony w jelenia i rozszarpany przez własne psy

- Akontios - zakochał się w Kydippe w świątyni Artemidy w Delos
- Hekate - przydomek Artemidy - "w dal godzącą"

HERMES
- Hermes - syn Zeusa i Mai, sprytny posłaniec bogów, opiekun handlu i złodziei
- Maja - córka tytana Atlasa
- góra Kyllene w Arkadii - miejsce urodzenia Hermesa
- Krioforos - przydomek Hermesa - "dobry pasterz"
- kaduceusz - laska Hermesa
- petasos - kapelusz Hermesa

HEFAJSTOS
- Hefajstos - syn Zeusa i Hery, bóg ognia i sztuki kowalskiej
- wyspa Lemnos i krater Etny - miejsca pracy Hefajstosa
- Chalkeje - październikowe święto kowali w Atenach
- lampadoforie - bieg z pochodniami obchodzony na cześć Hefajstosa

AFRODYTA
- Afrodyta - bogini miłości i piękności, wyłoniła się z piany morskiej niedaleko Cypru
- Anadiomene - przydomek Afrodyty - "wychodząca z morza"
- Adonis - piękny myśliwy, wybraniec serca Afrodyty, został poszarpany przez dzika pod cedrami na szczytach Libanu
- Pigmalion - król Cypru, wyrzeźbił sobie cudna kobietę, którą ożywiła Afrodyta, dał jej na imię Galatea, miał z nią syna, Pafosa 

EROS
- Eros - bóg miłości
- Psyche - królewna, w której zakochał się Eros, przyjęta przez Zeusa na Olimp

CHARYTY
- Charyty - boginie pogodnego wdzięku i radosnych uroków: Eufrozyne, Taleja, Aglaja
- Charitezje - święto ku czci charyt

ARES
- Ares - syn Zeusa i Hery, bóg wojny
- Ares Ludovisi - "Ares odpoczywający"
- Bojaźń, Strach, Niezgoda, Mord - bóstwa ujeżdżające rydwan Aresa

BOGOWIE ŚWIATŁA I POWIETRZA

HELIOS
- Helios - bóg słońca, woźnica słonecznego rydwanu
- Faeton - syn Heliosa i Klymeny
- Erydan - rzeka, do której spadł Faeton
- Heliopolis - miasto słońca w Egipcie
- Feniks - "ptak słoneczny", żył ponad 500 lat

EOS
- Eos - różanopalca bogini jutrzenki
- Titonos - urodziwy królewicz, w którym zakochała się Eos, przemieniony przez Zeusa w świerszcza
- Memnon - syn Eos i Titonosa, poległ z reki Achillesa

SELENE
- Selene - bogini księżyca, zsyła rosę

- Endymion - piękny pasterz, Zeus zesłał na niego wieczna młodość i sen, Selene zakochała się w nim i za każdym razem zatrzymywała się nad grotą góry Latmos, gdzie spał

IRIS
- Iris - pokojówka Hery, bogini tęczy, posłanka bogów

DZIWY NIEBIESKIE

- gwiazdy - potomstwo tytana Astrajosa

* Wielka Niedźwiedzica - królewna Kalisto z Arkadii, była w orszaku Artemidy, potajemnie spotykała się z Zeusem, Artemida zamieniła ją w niedźwiedzicę, Zeus przeniósł ją do nieba

* Mała Niedźwiedzica (Kynosura) - jedna z piastunek Zeusa

* Smok - pilnował ogrodu Hesperyd, zabity przez Heraklesa, jest ciągle duszony przez olbrzyma
* Wieniec - wieniec Ariadny, został zdjęty i zawieszony na niebie przez Dionizosa w dniu ślubu
* Panna - dziewica niebiańska, nazywana Sprawiedliwością, z nastaniem wieku żelaznego weszła na niebo, aby już nigdy nie powrócić

* Bliźnięta - Dioskurowie - Kastor i Polideukes - chcieli być razem nawet po śmierci
* Kasjopea - skrzyżowała ręce w rozpaczy o córkę, Andromedę
* Andromeda - jest przykuta do skały i czeka na smoka, który ma ja pożreć

* Perseusz - biegnie na ratunek Andromedy
* Pegaz - skrzydlaty koń, przelatuje nad głową Andromedy
* Orion - wielki myśliwy, po jego ujrzeniu Artemida myślała nawet o małżeństwie, zabity przez ukąszenie Skorpiona

* Zając - goni go Orion
* Pies - wierny towarzysz Oriona, w jego pysku świeci Syriusz
* Plejady - siedem córek tytana Atlasa

* Lutnia - Hermes sporządził ja ze skorupy żółwia
* Strzała - wypuścił ja z luku malutki Apollo
* Orzeł - porwał Ganimedesa

* Delfin - namówił Amfitrytę, aby została żoną Posejdona
* Osły - przeraziły swoim krzykiem gigantów
* Argo - okręt, który wiózł Jazona na wyprawę po złote runo

WIATRY
- Wiatry - synowie Astrajosa i Eos
- Boreasz - bóg wiatru północnego
- Notos - bóg wiatru południowego
- Zefir - bóg wiatru wschodniego
- Euros - bóg wiatru zachodniego

- Harpie - wichury, potwory o głowie kobiecej i ciele drapieżnego ptaka, dzieci Taumasa i Elektry nawałnice, cyklony, traby powietrzne potomstwo Tyfona

- Tracja - ojczyzna wiatrów
- Eolia - kraina Eola, króla wiatrów (z "Odysei" Homera)

BOGOWIE ZIEMSCY

HESTIA
- Hestia - najstarsza córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa i Hery, bogini ogniska domowego
- megaron - główna świetlica, miejsce, gdzie było ognisko domowe

DEMETER
- Demeter - córka Kronosa i Rei, bogini pól i urodzaju
- Kiane - rusałka wodna, próbowała zagrodzić drogę Hadesowi porywającemu Persefonę

- Eleuzis - miasto nad Zatoka Salaminską, do którego przybyła Demeter, udał się tam Herakles po radę, kiedy miał sprowadzić z piekla Cerbera

- Keleos - król Eleuzis
- Metanira - królowa, żona Keleosa
- Tryptolemos - królewicz, syn Keleosa i Metaniry
- telesterion - wielka sala, otoczona z trzech stron rzędami, przedstawiano tam dramat święty ukazujący mękę Demeter po stracie córki

DIONIZOS
- Dionizos - syn Zeusa i Semele, bóg winnej latorośli, wina i płodnych sił natury
- Nysa - góra leząca w Arabii Szczęśliwej, nimfom z tej góry Zeus oddał pod opiekę Dionizosa
- Sylen - mądry bożek leśny, mistrz Dionizosa
- Minyas - król Orchomenos, który miał trzy ślicznie haftujące córki, nie świętowały one świat Bachusa i zostały zamienione w nietoperze

- Ojno, Spermo, Elais - trzy tajemnicze panny pochodzące od Dionizosa, posiadają cudowny dar przemieniania wszelkich rzeczy na wino, ziarno i oliwę

- Male (wiejskie) Dionizje - ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się w porze jesiennej - święto winobrania
- Lenaje - ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się w styczniu - święto wytłaczania wina

- Antesterie - ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się pod koniec lutego - święto otwierania beczek z młodym winem, które wówczas próbowano

- Wielkie (miejskie) Dionizje - ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się w końcu marca i z początkiem kwietnia
- dytyramb - uroczysta pieśń na cześć Dionizosa śpiewana w pierwszy dzień Wielkich Dionizji, po złożeniu ofiary
- Euoe - święty okrzyk powitania podczas Wielkich Dionizji (i nie tylko)

- Lenajon - mała świątynia Dionizosa na południowym stoku Akropolis, ruszała stamtąd procesja podczas drugiego dnia Wielkich Dionizji, znajdował się tam posąg boga, który niesiono

- bassara - powłóczysty stroj Dionizosa (stad Dionizos Bassareus)
- kantaros - dwuuszny puchar trzymany przez Dionizosa

PAN
- Pan - syn Hermesa, bóg lasów, był w pochodzie Dionizosa, urodził się w Arkadii
- Syrinks - piękna córka boga rzecznego Ladona, zakochał się w niej bez wzajemnosci Pan, bogowie zamienili ją w trzcinę
- syringa - ulubiona fujarka pastusza, którą zrobił Pan i na niej wygrywał żale za piękną nimfą

- Pitys - nimfa, w której zakochał się Pan, zazdrosny Boreasz strącił ją ze skały, z jej ciała wyrosła sosna, drzewo poświęcone odtąd Panowi

- Tammuz - sternik statku płynącego z Grecji do Italii, dostał od tajemniczego głosu informacje, że Pan umarł

SYLENY
- syleny - bóstwa rzek i źródeł
- de Beumanoir - marszałek, który znalazł podobno Sylena w 1599r.

SATYROWIE
- satyrowie - krnąbrni bogowie leśni, przyjaciele Dionizosa
- Sulla - dyktator rzymski, który podobno znalazł śpiącego satyra niedaleko miasta Apolonii w Epirze

NIMFY
- nimfy (dziewczyny) - istoty pośrednie między bogiem, a człowiekiem, żyły bardzo długo i nie starzały się
* najady - nimfy wodne
* oready - nimfy mieszkające w górach
* lejmoniady - nimfy mieszkające na wilgotnych lakach
* driady - nimfy mieszkające wśród lasów
* hamadriady - nimfy mieszkające w drzewach, nimfy drzewne

- Narcyz - piękny młodzieniec, w którym kochały się wszystkie nimfy, zakochał się sam w sobie

ASKLEPIOS
- Asklepios - syn Apollina i nimfy Koronis, która umarła przy jego narodzeniu, bóg - lekarz, Zeus zabił go piorunem za to, że naruszył porządek świata wskrzeszając zmarłych

- Chejron - centaur, mistrz Asklepiosa
- Higieja - córka Asklepiosa, bogini zdrowia

KRÓLESTWO MORZA

- Posejdon - syn Kronosa i Rei, władca morza i wód

- Laomedon - król trojański, u którego pracował Posejdon przez dziesięć lat jako murarz przy budowie murów obronnych po wygnaniu z Olimpu przez obrażonego Zeusa, nie chciał zapłacić Posejdonowi i Apollinowi za pracę, Apollo zesłał na miasto zarazę, a Posejdon smoka, którego zabił Herakles, a nie otrzymawszy umówionej zapłaty przysiągł mu zemstę

- Naksos - wyspa, na której odbywało się przyjęcie wydawane przez starego boga wodnego Okeanosa
- Amfitryta - najpiękniejsza córka Okeanosa, zakochał się w niej Posejdon
- okeanidy - córki Okeanosa, było ich trzy tysiące
- nereidy - wesołe boginki morskie, córki Nereusa, było ich pięćdziesiąt, służyły Amfitrycie
- trytony - niesforne łobuzy morskie o rybich ogonach
- Amymone - poszła po wodę, ugodziła strzała śpiącego satyra, pomógł jej Posejdon
- hippokampy - dwunożne konie morskie ciągnące wóz Posejdona
- omfalos - obły kamień znajdujący się w delfickiej świątyni Apollina, "pepek ziemi"
- Proteusz - sprytny czarownik ,pod jego okiem chowały się trzody fok Posejdona, nie pomaga nikomu z własnej woli

- Glaukos - był niegdyś prostym rybakiem ale stał się bożkiem morskim po skosztowaniu trawy mającej cudowne właściwości, zakochał się w Skylli

- Skylla - nimfa, nie chciała wyjść za Glaukosa

- Kirke - czarownica, która zakochała się w Glaukosie, dotknięta obojętnością młodzieńca dała mu napój, który miał spowodować, że Skylla zakocha się w nim, w rzeczywistości napój zamienił Skylle w szkaradnego morskiego potwora

KRÓLESTWO PIEKIEŁ

- Kimeryjczycy - za ich miastem rozpoczyna się królestwo piekieł, nie dociera do nich słońce
- Tajnaros - miasto, w którym było wejście do podziemia

- Smutek, Troski, Blade Choroby, Starość, Trwoga, Nędza, Praca, Śmierć, Wojna, Niezgoda, Sny, Marzenia - dziwne i straszne postacie, które tłoczą się w przedsionku piekielnego państwa

- Acheront - rzeka boleści
- Styks - największa z rzek piekielnych, opływa dziewięć razy podziemie, jej wody są czarne i nieruchome, przysięgają na nie Olimpijczycy
- Kokytos - rzeka lamentu
- Lete - rzeka zapomnienia, po napiciu się jej wody traci się pamięć o życiu na ziemi
- Charon - gburowaty dziad, syn Nocy, przewozi dusze na drugą stronę rzek, bierze za to obola
- Kerberos (Cerber) - potworne psisko o trzech paszczach, pilnuje dusz piekielnych, potomek Tyfona, wierny towarzysz Hadesa
- Minos, Ajakos, Radamantys - sędziowie podziemia
- Hades - syn Kronosa i Rei, bóg podziemi, inaczej Pluton
- Tartar - miejsce najsroższych kaźni dla zbrodniarzy
- kery - istoty piekielne wiecznie pragnące krwi
- Eurynomos - demon, który pożera ciała umarłych póki nie zostaną z nich nagie szkielety
- Wyspa Błogosławionych - kraina wiecznej szczęśliwości, idą tam dusze ludzi sprawiedliwych
- Pole Elizejskie - miejsce biesiad na Wyspie Błogosławionych
- Orfeusz - król-śpiewak Tracji, wyjątkowo pięknie grał i śpiewał
- Eurydyka - piękna hamadriada, żona Orfeusza

- Aristajos - syn Apollina i nimfy Kyreny, ujrzał Eurydykę w pięknej dolinie Tempe i nie wiedząc, że jest ona żoną Orfeusza zakochał się w niej i zaczął ją gonić powodując ukąszenie jej przez żmije i śmierć, dobroczyńca ludzkości, miał dar uciekania ze swojego ciała, jest jednym z dwunastu znaków zodiaku jako Wodnik

BÓSTWA DOLI I SPRAW LUDZKICH
- Plutos - bożek bogactwa

HYMEN
- Hymen - uratował kilka ateńskich panien młodych z rąk korsarzy, został po śmierci bożkiem zaślubin

HYPNOS
- Hypnos - syn Nocy, bliźni brat boga śmierci, pan snu

MOJRY
- Mojry - córki Nocy, boginie Przeznaczenia
- Kloto, Lachezis - przędą nić żywota ludzkiego
- Atropos - najstarsza Mojra, przecina nić w godzinę śmierci

NEMEZIS
- Nemezis - Dola, siła boska, która udziela człowiekowi jego doli
- nemein - udzielać
- Polikrates, Krezus - po dniach szczęścia i dobrobytu skończyli nędzną śmiercią
- Ramnus - mała miejscowość na wybrzeżu Attyki niedaleko Maratonu, w której stała najsławniejsza świątynia Nemezis

NIKE
- Nike - córka tytana Pallasa i bogini rzeki Styks, bogini zwycięstwa

TANATOS
- Tanatos - syn Nocy, bóg śmierci

- Alkestis - żona króla Admeta, zgodziła się oddać swoje życie za męża, uratowana przez Heraklesa, który zmusił Tanatosa do wrócenia jej życia

TEMIDA
- Temida (Temis) - jedno z najstarszych bóstw, córka Nieba i Ziemi, była żona Zeusa, bogini sprawiedliwości i prawa, od niej pochodzą hory

TYCHE
- Tyche - najprawdopodobniej córka Zeusa, bogini szcześcia

BOHATEROWIE

HERAKLES
- Herakles - ulubiony bohater grecki, syn Zeusa i królowej Alkmeny, miał syna Hylasa
- Amfitrion - mąż Alkmeny, wypędził Heraklesa z domu, gdy ten zabił swojego nauczyciela
- Ifikles - drugi syn Alkmeny, brat Heraklesa
- Pitia - kapłanka w świątyni delfickiej
- Eurysteus - tchórzliwy król Myken, u którego służył Herakles po zabiciu żony i dzieci, zlecił Heraklesowi 12 ciężkich prac

Prace Heraklesa:
1. Przynieść lwa z Nemei
2. Zabić hydre lernejska [Jolaos - woźnica Heraklesa]
3. Sprowadzić łanie ceryntyjska - była to ulubienica Artemidy
4. Zabić dzika z Erymantu
5. Oczyścić stajnię króla Elidy, Augiasza [Penejos - rzeka płynąca niedaleko stajni Augiasza]
6. Wytępić ptaki ze Stymfalosu - miasta w Arkadii
7. Przynieść byka z Krety
8. Przyprowadzić klacze króla Diomedesa z północy Tracji
9. Przynieść pas Hipolity - królowej Amazonek
10. Przyprowadzić woły Gerionesa - olbrzyma mającego ciało trzech mężów
11. Przynieść złote jabłka z ogrodu pilnowanego przez Hesperydy - pomógł mu w tym Atlas
12. Sprowadzić Cerbera z piekła

- Omfala - królowa, u której służył przez trzy lata Herakles za karę za splądrowanie świątyni Apollina w Delfach i za kłótnie z Apollinem
- Dejanira - królewna, w której zakochał się Herakles i ożenił się z nią, powiesiła się, kiedy zobaczyła cierpienia Heraklesa
- Nessos - centaur, który porwał Dejanire, został zabity przez Heraklesa, jego krwią Dejanira nasączyła koszule Heraklesa

LEGENDY ATEŃSKIE
- Kekrops - pierwszy król ateński, wyszedł wprost z łona ziemi, zagospodarował się na Akropoli, którą otoczył murami
- Pandion - król ateński, za którego panowania wybuchła wojna z Tebami
- Tereus - król Tracji wezwany przez ateńczyków
- Prokne - córka Pandiona, która została żoną Tereusa
- Itys - syn Tereusa i Prokne

- Filomela - siostra Prokne, zakochał się w niej Tereus i obciął jej język, aby nie powiedziała o niczym Prokne, a następnie uwięził w lesie, wyszyła i wysłała Prokne prośbe o pomoc

- Erichtonios - król ateński, który panował po Pandionie, podobnie jak Kekrops nie miał ojca ani matki pilnowały go trzy dziewczyny: Aglauros, Herse i Pandrosos, kiedy ujrzały one Erichtoniosa dostały obłędu i rzuciły się ze skały

- Prokris - wnuczka Erichtoniosa
- Kefalos - królewicz tesalski, ożenił się z Prokris, zabił ją oszczepem myśląc, że to dzikie zwierzę
- Orejtyja - siostra Prokris, porwał ją Boreasz nad brzegiem Ilissosu

DZIEJE TEZEUSZA
- Ajgeus (Egeusz) - król Attyki, ojciec Tezeusza
- Ajtra - królewna z Trojzeny, matka Tezeusza
- Skiron - zrzucał podróżnych ze skały do morza, pokonał go Tezeusz
- Sinnis - mordował ludzi przywiązując ich do dwóch drzew i rozrywając, pokonał go Tezeusz

- Prokrustes - kładł ofiary na lóżku i obcinał im kończyny lub wyciągał kości w zależności, czy łóżko było dla nich zbyt długie czy zbyt krótkie, pokonał go Tezeusz

- Ariadna - córka króla Krety, Minosa, dała Tezeuszowi nić, aby ten mógł opuścić labirynt po zabiciu Minotaura, po zostawieniu przez Tezeusza została żoną Dionizosa

- Naksos - wyspa, na której Tezeusz zostawił Ariadnę
- Faleron - ateński port, do którego zawinął Tezeusz

- Oschoforia - uroczystość mająca dwojaki nastrój: radosny i żałobny, cieszono się z czynu Tezeusza i jednocześnie opłakiwano śmierć Ajgeusa, który rzucił się do morza widząc czarny żagiel na statku Tezeusza

- Antiopa - królowa Amazonek, która porwał Tezeusz, umarła pozostawiając mu syna Hipolita

- Fedra - niegodziwa córka króla Minosa, z którą ponownie ożenił się Tezeusz, pod nieobecność Tezeusza postanowiła wyjść za mąż za Hipolita, ale ten odrzucił ją, oskarżyła ją przed Tezeuszem, który go przeklął, na wieść o śmierci Hipolita powiesiła się

- Pejritoos - książę tesalski, przyjaciel Tezeusza, poślubił Hipodamie
- Lapici - naród zamieszkujący Tesalie

- Helena - córka króla Sparty Tyndrareosa, została porwana przez Tezeusza, kiedy miała siedem lat, została wydana Spartanom, kiedy ci najechali Ateny

- Skyros - wyspa króla Likomedesa, żył tam Tezeusz po wygnaniu z Aten i tam zginął, kiedy pośliznął się i spadł w przepaść, tam też go pochowano

- Kimon - wódz ateński, który znalazł grób Tezeusza po opanowaniu wyspy Skyros i zabrał szczątki bohatera do Aten

LEGENDY ARGOLIDZKIE

- Argolida - kraina w północno-wschodniej części Peloponezu, jej głównie miasto to Argos
- Inachos - strumień będący główną rzeką Argolidy
- Io - córka boga rzeki Inachos, zakochał się w niej Zeus i potajemnie się z nią spotykał, Hera zamieniła ją w krowę, uciekła do Egiptu

- Argos - stuoki, nigdy nie śpiący potwór, który miał pilnować Io w jednej ze świątyń Hery, został uśpiony przez Hermesa, który następnie uciął mu głowę

- Epafos - syn Io, został królem Egiptu
- Ajgiptos - syn Epafosa, król Egiptu, miał pięćdziesięciu synów
- Danaos - syn Epafosa, musiał uchodzić z kraju, miał pięćdziesiąt córek, został królem Argos
- Danaidy - córki Danaosa, zabiły swych mężów, muszą w Tartarze przelewać wodę sitami do beczki bez dna
- Akrizjos - panował w Argos po Danaosie
- Danae - córka Akrizjosa
- Perseusz - syn Danae
- Serifos - wyspa, na której schroniła się Danae z Perseuszem po wygnaniu przez Akrizjosa obawiającego się, że Perseusz zabije go
- Polidektes - król wyspy Serifos, zakochał się w Danae i chciał się z nią ożenić
- Hipodamia - córka króla Elidy, Ojnomaosa, o jej rękę starał się Polidektes po odrzuceniu przez Danae
- Meduza - jedna z trzech gorgon, jej głowę obiecał Perseusz Polidektesowi jako prezent ślubny

- starki (graje) - trzy siostry mieszkające w jaskini, miały tylko jedno oko i jeden ząb, które sobie wzajemnie pożyczały, wskazały Perseuszowi miejsce pobytu Gorgon

- Pegaz - koń skrzydlaty, który wyskoczył z rozciętej szyi Meduzy

- Kasjopea - królowa etiopska, która chwaliła się, że jest piękniejsza od nereid, te poskarżyły się Posejdonowi, który zalał Etiopię i sprowadził na nią smoka

- Andromeda - córka Kasjopei, została oddana smokowi na pożarcie, została żoną Perseusza, który ją uratował

RÓD TANTALOSA

- Tantalos - król lubiany przez bogów, podał im pieczeń z własnego syna w celu sprawdzenia ich
- Pelops - syn Tantalosa, podany bogom jako posiłek, bogowie wrócili mu życie
- Piza - miasto niedaleko Olimpii, w którym zatrzymał się Pelops
- Ojnomaos - panował w Pizie
- Hipodameja - córka Ojnomaosa, w której zakochał się Pelops

- Myrtilos - woźnica królewski przekupiony przez Pelopsa, spowodował śmierć króla Ojnomaosa, Pelops zamiast mu podziękować zrzucił go ze skały

- Atreus - niegodziwy syn Pelopsa, nienawidził Tiestesa, podał mu pieczeń z jego dwóch synów
- Tiestes - łagodniejszy syn Pelopsa, nienawidził Atreusa
- Mykeny - tam stało ponure zamczysko, w którym działy się te zbrodnie

LEGENDY TEBAŃSKIE

- Agenor - władca fenickiego miasta Sydonu
- Europa - córka Agenora, w swoim czasie najpiekniejsza kobieta na świecie, porwał ją Zeus
- Kadmos - syn Agenora, miał odnaleźć Europę, założyciel Teb
- Harmonia - córka Aresa i Afrodyty, bogowie dali ją Kadmosowi za żonę widząc, że mądrze panuje w Tebach
- Akteon - wnuk Kadmosa, zginął pod kłami własnych psów
- Semele - córka Kadmosa, matka Dionizosa, spłonęła wśród gromów i błyskawic, kiedy Zeus ukazał się jej w pełnej chwale
- Agague - córka Kadmosa, zabiła własnego syna, Penteusa
- Ino - córka Kadmosa, w szaleństwie rzuciła się do morza
- Iliria - tam na starość przeniósł się Kadmos z żoną
- Lykos (wilk) - jeden z następców Kadmosa, miał za żonę niegodziwą Dirke
- Antiope - krewna Lykosa i Dirke, została wyrzucona wraz z dwoma synami: Amfionem i Dzetosem przez Dirke z pałacu
- Amfion - miał cudowną harfę, pod wpływem jej muzyki kamienie układały się tworząc mury obronne

- Niobe - córka Tantalosa, ożenił się z nią Amfion, miała siedmiu synów i siedem córek, po śmierci potomstwa wróciła do rodzinnego Sipylos i została przez bogów zamieniona w kamień

- Lajos - panował w Tebach po Amfionie i Dzetosie, ożenił się z Jokasta

- Ojdipus (Edyp) - syn Lajosa i Jokasty, zabił własnego ojca i ożenił się ze swoją matką, wybrał sobie oczy z rozpaczy, zmarł w miejscowości Kolonos

- Korynt - tam został zaniesiony mały Edyp
- Kreon - szwagier Lajosa, objął władzę po jego śmierci
- Sfinks - potwór, który pojawił się w Tebach, miał głowę kobiety, resztę ciała jak u lwa i skrzydła

- Polinejkes i Eteokles - synowie Edypa, mieli dzielić się władzą, ale po roku rządów Eteokles nie chciał oddać panowania nad miastem Polinejkesowi, w skutek czego Polinejkes namówił króla Argos, Adrastosa, aby ten najechał Teby, podczas walki obaj bracia ponieśli śmierć

- Antygona i Ismena -córki Edypa, Antygona wbrew zakazowi Kreona pochowała Polinejkesa i została za karę zamurowana żywcem w piwnicy
- Tejrezjasz - wieszcz, z którego ust Edyp dowiedział się prawdy o swoim życiu

LEGENDY KORYNCKIE

- Syzyf - mądry król Koryntu, ulubieniec bogów, wyjawił sekret Zeusa i został skazany na śmierć, miał pałac na szczycie góry Akrokorynt
- Bellerofon - piękny wnuk Syzyfa, w młodości zabił przez nieostrożność własnego brata i został wygnany z kraju
- Projtos - król, u którego schronił się Bellerofon, miał żonę, która zakochała się w Bellerofonie
- Iobates - król Licji, do którego został posłany Bellerofon z wyrokiem śmierci

- Chimajra (Chimera) - dziwaczny potwór (z przodu lew, z tylu smok, a pośrodku koza), którego miał zabić Bellerofon, dopomogła mu w tym Atena dając mu Pegaza

LEGENDY LAKOŃSKIE

- Tyndrareus i Leda - władcy Sparty, nie mieli własnych dzieci, pewnego dnia Hermes przyniósł im jajo
- Kastor, Polideukes, Helena i Klitajmestra - czworo dzieci wyklutych z jaja
- Tajget - góry, w których wychowali się Dioskurowie

- Dioskurowie (synowie Zeusa) - Kastor i Polideukes kochali się tak bardzo, że zawsze wymienia się ich razem i tak właśnie nazywa, gdy Kastor zginął, Polideukes nie chciał pozostać sam na świecie i Zeus obu wyniósł do gwiazd

- Formion - zamieszkiwał dom należący niegdyś do Dioskurow
- Terapne - miejscowość, w której stała najsławniejsza świątynia Heleny

LEGENDY KRETEŃSKIE

- Minos i Radamantys - synowie Europy, Minos panował na Krecie, zaś Radamantys założył państwo na wyspach Archipelagu Egejskiego i pod koniec życia przeniósł się do Beocji, gdzie ożenił się z Alkmeną, wdową po Amfitrionie

- Pazyfae - żona Minosa, urodziła Minotaura, pół-byka, pół-człowieka
- Dedal (Dajdalos) - Ateńczyk prowadzący budowę labiryntu będącego zamknięciem dla Minotaura
- Parmeniskos z Metapontu - ślubował nigdy się nie śmiać, ale wybuchł śmiechem po ujrzeniu jednego z posagów Dedala
- Ikar - syn Dedala
- Sycylia - tam przybył Dedal i został nadwornym budowniczym u pewnego króla

POLOWANIE NA DZIKA KALIDOŃSKIEGO

- Etolia - kraj leżący między pienistym strumieniem Acheloosu, a rozlewnymi wodami Euenosu
- Ojneus i Altea - panowali w Etolii
- Meleager - syn Ojneusa i Altei
- Atalanta - jeden z gości polowania, córka króla, który chciał mieć tylko męskie potomstwo
- Hippomenes - został mężem Atalanty wygrywając z nią w biegu dzięki temu, że rzucił jej pod nogi jabłka, jako małżeństwo ściągnęli na siebie gniew Demeter, która zamieniła ich w lwy

WYPRAWA ARGONAUTÓW

- Ajzon - pobożny krol tesalskiego miasta Jolkos
- Pelias - niegodziwy brat Ajzona, strącił go z tronu
- Jazon - syn Ajzona
- Chejron - centaur, u którego wychowywał się Jazon
- Atamas - król Orchomenos, mąż Nefele
- Fryksos i Helle - dzieci Atamasa i Nefele
- Ino - ożenił się z nią Atamas po śmierci Nefele, chciała się pozbyć pasierbów, spowodowała klęskę nieurodzaju
- Hellespont - morze, jego nazwa pochodzi od Helle, która do niego spadła
- Kolchida - kraina nad Morzem Czarnym, do której przybył Fryksos i bohaterowie wyprawy po złote runo
- Ajetes - król Kolchidy, zawiesił złote runo na dębie w świętym gaju Aresa

- Herakles, Hylas, Tezeusz, Peleus, Pejritoos, Kastor i Polideukes, Meleager, Nestor, Linkeus (jego wzrok przenikał do głębi morza) - brali udział w wyprawie po złote runo

- Argo (szybki) - nazwa okrętu, którym bohaterowie popłynęli po złote runo
- Lemnos - wyspa, w której zatrzymali się bohaterowie i przebywali przez dwa lata
- Kyzikos - miasto na wyspie, na którą przybyli później Argonauci, znajdowali się tam olbrzymi, którzy zaatakowali bohaterów

- Fineus - ślepy król - wróż, którego bogowie ukarali za samowolne przepowiadanie przyszłości ślepotą i zesłali na niego harpie, bohaterowie uwolnili go od nich z wdzięczności za nieomylne przepowiednie, których im udzielił

- Kalais i Dzetos - synowie boga wiatru Boreasza, którzy przepędzili harpie daleko poza granice Bitynii
- Symplegady - dwie dziwne skały zamykające wejście do Morza Czarnego, co chwila przyskakiwały ku sobie i po chwili odskakiwały

- Medea - córka Ajetesa, czarownica, zakochała się w Jazonie i pomogła mu pokonać pare byków, zastęp zbrojnych mężów i smoka, uciekła z Jazonem do Jolkos

- Absyrtos - syn Ajetesa, brat Medei, siostra porwała go podczas ucieczki z Jazonem i zabiła, a następnie rozrzuciła jego szczątki po morzu, aby zatrzymać pościg zorganizowany przez ojca

- Kreon - król Koryntu, najżyczliwiej przyjął Jazona gdy ten musiał opuścić kraj po zabiciu Peliasa przez Medee
- Kreuza - śliczna córka Kreona, zakochał się w niej Jazon, splunęła po nałożeniu szaty ofiarowanej jej przez Medee jako prezent ślubny

HISTORIA WOJNY TROJAŃSKIEJ

OBLĘŻENIE TROI
- Peleus - książę tesalski, który zakochał się i ożenił z boginką morską, Tetyda

- Chejron - w jego pieczarze odbywało się przyjęcie weselne, zastępował panu młodemu ojca, ofiarował nowożeńcom włócznie z jesionowego drzewa

- Posejdon - ofiarował nowożeńcom pare koni nieśmiertelnych
- Hefajstos - ofiarował nowożeńcom hartowny miecz
- Afrodyta - ofiarowała nowożeńcom złoty puchar
- Hera - ofiarowała nowożeńcom cudną szatę
- Atena - ofiarowała nowożeńcom flet o dźwiękach niezasłyszanych
- Nereus - teść Peleusa, stary dziad morski, ofiarował nowożeńcom puszkę cudownej soli, która pobudza apetyt i ułatwia trawienie

- Priam - król Troi, mąż Hekabe, ojciec Parysa
- Ida - między wąwozy tej góry pasterze porzucili Parysa, tam odbywały się igrzyska, w których Parys odniósł zwycięstwo
- Aulis - miasto beockie, pod którym zebrały się wszystkie wojska biorące udział w wyprawie na Troje
- Agamemnon - król Argos i Myken, brat Menealosa, objął dowództwo w wyprawie na Troje, dowodził wojskiem z Myken, Koryntu i Kleony
- Ajaks - syn Telamona, brał udział w wyprawie na Troję, prowadził Megarejczyków i salamińskich wyspiarzy
- Teukros - brat Ajaksa, niechybny łucznik, brał udział w wyprawie na Troję

- Ajaks - syn Oileusa, brał udział w wyprawie na Troję, prowadził Lokrow, którzy zapełnili czterdzieści okrętów, przewyższał wszystkich Achajów swą sztuką rzucania dzidą

- Diomedes - brał udział w wyprawie na Troję, dowodził młodzieżą argejską

- Nestor - brał udział w wyprawie na Troję, szedł z dalekiego Pylos i pięknych dolin Areny, płynęło za nim dziewięćdziesiąt obszernych okrętów

- Odyseusz - brał udział w wyprawie na Troję, wypłynął z Itaki, spod Nerytu na dwunastu okrętach o ścianach czerwonych
- Idomeneus - wyborny kopijnik, brał udział w wyprawie na Troje, dowodził Kreteńczykami
- Menealos - brał udział w wyprawie na Troję, dowodził mieszkańcami Lakedajmonu, Fary, Sparty i Messy, płynął sześćdziesięcioma łodziami
- Likomedes - król, wśród jego córek Tetyda ukryła Achillesa, aby uchronić go przed śmiercią w wojnie trojańskiej
- Kalchas - wróżbita, objawił, że przyczyną ciszy morskiej jest gniew Artemidy

- Ifigenia - córka Agamemnona, jej ofiary domagała się Artemida, w chwili kiedy chciano ją zabić na ofiarę, pojawiła się Artemida i zabrała ją, po czym ustanowiła ją kapłanką w swojej świątyni w Taurydzie

- Klitajmestra - żona Agamemnona, matka Ifigenii, Orestesa i Elektry, myśląc, że Agamemnon zginaął pod Troją wyszła za mąż za Ajgistosa (Egistosa), po powrocie Agamemnona zamordowała go wraz z Ajgistosem, została zamordowana przez Orestesa

- Antenor - pomimo jego przestróg Trojanie nie chcieli wydać Heleny Grekom

- Simois i Skamander - dwie rzeki w pobliżu Troi, bóg rzeki Skamander nie chciał przepuścić Achillesa, gdy ten szedł pomścić śmierć swojego przyjaciela, Patroklosa, Tetyda poprosiła więc o pomoc Hefajstosa

- Hektor - największy bohater trojański, zginął z ręki Achillesa
- Chryzes - kapłan w świątyni Apollina, jego córkę porwał Agamemnon
- Bryzeida - śliczna niewolnica Achillesa, którą zabrał mu Agamemnon
- Deifob - brat Parysa, wydano za niego Helenę po śmierci Parysa

- palladion - cudowny posąg Ateny, który miał taką siłę, że póki znajdował się w Troi, miasto nie mogło być zdobyte, wykradli go Odyseusz i Diomedes

- Laokoon - kapłan trojański, który przestrzegał przed wprowadzaniem drewnianego konia do Troi, zginął wraz z dwoma synami uduszony przez węże

- Kasandra - przestrzegała Trojan przed wprowadzaniem konia za mury miasta
- Tenedos - za tą wyspą ukryły się okręty greckie
- Astianaks - mały syn Hektora, zginął podczas rzezi Trojan

POWRÓT BOHATERÓW

- Neoptolemos - syn Achillesa, wraz z Nestorem i Diomedesem najwcześniej wrócił do ojczyzny po pokonaniu Trojan
- Pylades - przyjaciel Orestesa, z którym wybrał się on na Krym, aby sprowadzić cudowny posąg Artemidy, który miał wyleczyć chorą duszę Orestesa

- Polikso - dawna przyjaciółka Heleny z Rodos, u której schroniła się ona po wypędzeniu ze Sparty po śmierci Menealosa, nienawidziła Heleny od kiedy jej mąż poległ pod Troją walcząc w szeregach Greków, wysłała do kąpiącej się Heleny służące przebrane za Erynie, które związały ją i powiesiły na drzewie

TUŁACZKA ODYSEUSZA

- Penelopa - żona Odyseusza
- Laertes - ojciec Odyseusza
- Telemach - syn Odyseusza
- Lotofagowie - mieszkańcy krainy, w której zamiast zboża rosły łany lotosów o wybornym smaku
- Polifem - syn Posejdona, najpotężniejszy z cyklopów zamieszkujących urodzajną wyspę na Morzu sycylijskim
- Eolia - następna kraina, którą odwiedził Odyseusz
- Lajstrygonowie -potężny, dziki lud zamieszkujący jedną z wysp, które odwiedził Odyseusz

- Kirke - czarodziejka, która zamieszkiwała wyspę, na którą przybył Odyseusz, zamieniła kilku jego towarzyszy w świnie i odwróciła czar dopiero wtedy, gdy Odyseusz zagroził jej mieczem,

- Odys przesiedział rok w jej gościnnym pałacu
- Tejrezjasz - wróżbita, jego duszę wywołał z piekła Odyseusz, aby mu przewidział przyszłość
- Antikleja - matka Odyseusza, rozmawiał on z jej duszą
- Antilochos - z jego duszą rozmawiał Odyseusz
- Tytios - znieważył Latone, Odyseusz ujrzał go w piekle przez dziurę w ziemi, dwa sępy darły mu trzewia

- syreny - stwory morskie, do pół ciała piękne panny, resztę miały upierzoną jak u ptaka, miały cudny głos, kto je usłyszał, temu groziło wielkie niebezpieczeństwo

- Charybda - straszny potwór morski, trzy razy na dzień wciągała wodę w swą gardziel bezdenną i trzy razy wypluwała ją, aby ominąć ją Odyseusz skierował się pod pieczarę Skylli, która porwała z pokładu statku sześciu jego towarzyszy

- Ogigia - wyspa, na którą został wyrzucony Odyseusz po sztormie wywołanym gniewem boga słońca, Heliosa, rozwścieczonego świętokradztwem towarzyszy Odysa, zamieszkiwała ją nimfa Kalipso

- Nauzykaa - królewna, która zaopiekowała się Odyseuszem wyrzuconym na brzeg Scherii
- Feakowie - lud zamieszkujący Scherie
- Alkinoos - król Scherii
- Argos - wierny pies Odyseusza
- Eurykleja - klucznica Penelopy, doniosła jej o powrocie Odyseusza