Question

Na podstawie powieści Hanny Krall 'Zdążyć przed Panem Bogiem' przedstaw przemyslenia Marka Edelmana o możliwościach godnego życia w czasach zaglady i różnych poglądach na temat godnej śmierci. Z góry dziekuję;) Daję Naj;)

Answer 1

Zdaniem Marka Edelmana w gettcie wszystko było podporządkowane śmierci "chodziło tylko o wybór sposobu umierania". Tam pojawiał się podział na śmierć piękną i nieestetyczną. Może być ona godna i niegodna. Godna- w imię czegoś, z bronią w ręku. Może być ona również publiczna i prywatna. Edelman obwinia Boga o to, że godzi się na totalną zagładę Żydów w gettcie i nie chce zrobić użytku ze swoich nieograniczonych możliwości. Ma również do niego pretensje o to, że podobnie zachowuje się w stosunku do ludzi żyjących współcześnie, że jest zupełnie bierny wobec śmierci i jego chorych pacjentów. Jako lekarz stara się przeciwstawiać śmierci i ratować jak najwięcej istnień ludzkich. Stąd też tytuł "Zdążyć przed Panem Bogiem". Edelman uważa, że powinnością każdego lekarza jest wykorzystując właśnie tę chwilową nieuwagę Boga, ubiec go, oszukać i ratować za wszelką cenę każde życie ludzkie. Edelman dobrze zapamiętał Starego Żyda, który został wepchnięty przez Niemców na beczkę i pozbawiany po kawałku brody,co  uwłaczało to jego godności i poniżało. Raz na zawsze postanowił,że nigdy i przez nikogo "nie da się wepchnąć na beczkę". Zależało mu na zachowaniu swojej godności i w swoim życiu starał się kierować takimi zasadami, aby nigdy jej nie stracić.
Uważał, że człowiek zawsze ma wybór, choćby właśnie sposobu umierania. Nie należy umierać śmiercią cichą, prywatną i niezauważoną. Trzeba umrzeć godnie, w imię jakiś wartości i z bronią w ręku, ludzie wtedy nie mieli  możliwości dokonywania wyborów oprócz tego jednego - umrzeć godnie czy niegodnie.