Question

Na podstawie odpowiednich map w atlasie geograficznym odpowiedz, dlaczego oddziaływanie Oceanu Atlantyckiego na klimat wnętrza Eurazji jest silniejsze niż Oceanu Spokojnego i Idyjskiego.

Answer 1

Warunki pogodowe występujące w strefie międzyzwrotnikowej różnią się istotnie od warunków pogodowych występujących w strefie szerokości umiarkowanych i wysokich. Wiąze się to działaniem szeregu czynników, z których najważniejszym jest występujący w ciągu całego roku dodatni bilans cieplny w strefie międzyzwrotnikowej. Jest on między innymi przyczną występowania w strefie międzyzwrotnikowej małego zróżnicowania temperatury powietrza między występującymi tam masami atmosferycznymi. To powoduje, że nie tworzą się tam fronty atmosferyczne i nie występują pogody frontalne. Dodatni bilans cieplny, poprzez istnienie małych i bardzo małych oraz wolno znieniających się poziomych gradientów termicznych w dolnej troposferze wymusza istnienie względnie stałej cyrkulacji atmosfery, ta zaś powoduje istnienie w dolnej troposferze stałych centrów działania atmosfery, wykształconych w postaci odpowiednich układów barycznych. Położenie tych układów w krótkich odcinkach czasu (rzędu godzin i pojedyńczych dni) jest praktycznie niezmienne. Zmiany w położeniu centrów działania atmosfery zazanaczają się dopiero w dłuższych odcinkach czasu i praktycznie wykazują cykl roczny, nawiązując z pewnym opóźnieniem do rocznego cyklu zmian dopływu energii słonecznej. 

Podstawowy układ sytuacji barycznej, jaki panuje w strefie międzyzwrotnikowej na Oceanie Atlantyckim, we wschodniej i środkowej części Oceanu Spokojnego oraz leżącej na południe od równika części Oceanu Indyjskiego określa z jednej strony istnienie stacjonarnych wyżów subtropikalnych (podzwrotnikowych), z drugiej - strefy obniżonego ciśnienia, położonej pomiędzy wyżami subtropikalnymi leżącymi na obu półkulach. Ponieważ najniższe wartości ciśnienia strefy obniżonego ciśnienia występują w strefie równikowej lub położonej blisko równika, stąd często w literaturze strefa ta jest nazywana równikową strefą obniżonego ciśnienia.
Istnienie stacjonarnych wyżów subtropiklalnych związane jest z osiadaniem w rejonie szerokości od 35 do 25° powietrza z górnych warstw troposfery. Zstępujące powietrze ogrzewa się adiabatycznie, w związku z czym masy powietrza tworzące środkowe części tych wyżów są gorące i bardzo suche. W takich warunkach brak jest możliwości rozwoju zachmurzenia, a tym samym i wypadania opadów, natomiast promienie słoneczne mają niczym nieskrępowany dostęp do powierzchni Ziemi.