Na podstawie dostępnych źródeł napisz notatkę na temat wybranego obszaru twojego województwa (podkarpackiego), który objęto programem Natura 2000. Weź pod uwagę datę ustanowienia tego obszaru chronionego, jego położenie oraz najcenniejsze walory przyrodnicze.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 to sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej, a jej celem jest ochrona cennych pod względem przyrodniczym i zagrożonych składników różnorodności biologicznej.
W skład sieci Natura 2000 wchodzą:
obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) - Special Protection Areas – SPA, wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków, tzw. "Ptasiej"
specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) - Special Areas of Conservation - SAC wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. "Siedliskowej"
Polska jeszcze w okresie integracji z UE została zobowiązana do wyznaczenia do dnia akcesji do UE na swoim terytorium obszarów Natura 2000.
Lipówka
Charakterystyka obszaru
Ostoja Lipówka obejmuje fragment pierwotnego lasu liściastego z udziałem grądu środkowoeuropejskiego (z dominacją dębu, graba i lipy), będący pozostałością pierwotnej puszczy w dolinach Wisły i Raby. W ramach sieci Natura 2000 ostoja stanowi specjalny obszar ostoi siedlisk.
Położenie
Ostoja o powierzchni 25,7 ha, położony jest we wschodniej części woj. małopolskiego, w powiecie wielickim, w gminie Niepołomice, w okolicach miejscowości Wola Zabierzowska. Fizjograficznie jest to część Pogórza Krakowskiego. Do ostoi prowadzi droga bezpośrednio z Niepołomic.
Wartość szczególna
Ostoja chroni fragment pierwotnego lasu liściastego, jaki zachował się po rozległym kompleksie Puszczy Niepołomickiej. Znaczną część ostoi porastają lasy łęgowe z bogatą florą i zagrożoną wyginięciem fauną, w tym największy w Europie przedstawiciel chrząszczy z rodziny kózkowatych - koziróg dębosz. Na terenie ostoi znajdują się także cenne siedliska lęgowe ptaków.
Zarys budowy geologicznej
Rezerwat Lipówka leży na obszarze jednostki geologicznej zwanej zapadliskiem przedkarpackim. Jest to struktura wypełniona osadami miocenu w postaci margli, łupków, zlepieńców, piaskowców, glin i iłów. Sfałdowane osady mioceńskie z solonośnymi utworami tortonu, przykryte są pokrywami osadów czwartorzędowych, piaskami, żwirami, glinami, piaskami i madami rzecznymi. Wierzchnią warstwę pokryw terenu tworzą na ogół bielicoziemy na piaskach i gleby brunatne na glinach. Natomiast w dolinach rzek przeważają mady i gleby murszowe.
Ekosystem
Na omawianym obszarze dominują zbiorowiska leśne z przewagą grądu środokowoeurpejskiego i subkontynentalnego. W lasach dominują dęby, graby, lipa, niewielką cześć stanowią łęgi olszowe, topolowe, jesionowe i wierzbowe. Lasy te wyróżniają się pod względem liczby gatunków grzybów saprofitycznych.
Z ptaków spotkamy tu gąsiorka, muchówkę małą i białoszyją, lelka, dzięcioła średniego i zielonosiwego, derkacza, orlika krzykliwego, puszczyka uralskiego, bociana czarnego. Swoje stanowiska ma też nietoperz nocek duży.
Wśród zwierząt chronionych na uwagę zasługują gady i płazy takie jak: żmija zygzakowata, jaszczurka zwinka, padalec, rzekotka drzewna, traszka grzebieniasta i kumak nizinny.
Zagrożenia
Poza zagrożeniem wynikającym z sąsiedztwa aglomeracji Nowej Huty (zanieczyszczenie powietrza) zagrożenie stanowi osuszanie, zmiany warunków hydrogeologicznych, ponadto bezpośrednia dewastacja środowiska (nielegalne składowanie odpadów, niszczenie roślin, zwierząt, grzybni), oraz kłusownictwo. Nie bez znaczenia są pożary lasów czy nadmierna eksploatacja turystyczno-rekreacyjna obszarów chronionych.
Ochrona przyrody
Dla ochrony kompleksów pierwotnych lasów grądowych, ustanowiono rezerwat Lipówka