Na czym polegala blokada kontynentalna wysp brytyjskich?
Zgłoś nadużycie!
Blokada kontynentalna polegała na zakazie wpuszczania do prawie wszystkich portów Europejskich towarów pochodzących z Anglii lub jej koloni. Pomysł był fajny, ale do czasu. We Francji powoli zaczęło brakować jakże cennych surowców z Anglii i Indii, (nad którymi Anglia panowała) gospodarka i Europy i Anglii upadała (planowo miała upaść tylko gospodarka Angielska). Ludzie na wszelkie sposoby przemycali towary z Anglii a blokadą nikt się nie przejmował. Skutki zerowe albo wręcz katastrofalne.
30 votes Thanks 10
tyyyyym
1 orientacje niepodległościowe w społeczeństwie polskim przed wybuchem I wojny światowej. Przyczyną powstania różnych kółek socjalistycznych było rozwinięcie się kapitalizmu i co się z tym wiąże - przemysłu. Nastąpił wzrost liczby robotników, pogorszenie się warunków pracy i stylu życia (brak ubezpieczeń, małe płace itp.). Mimo represji rozwija się ruch pozytywistyczny i jego główne hasła: praca u podstaw i praca organiczna. Pod wpływem emigracji w Paryżu głoszone są w Polsce hasła narodowowyzwoleńcze. W powstałych kółkach socjalistycznych, obok zdeklarowanej klasy średniej, duży wpływ zaczyna mieć inteligencja. WIELKI PROLETARIAT W roku 1882 w Warszawie Ludwik Waryński zakłada Międzynarodową Socjalno-Rewolucyjną Partię „Proletariat”. Po jego aresztowaniu (zmarł na gruźlicę w więzieniu politycznym w twierdzy Schlisselburg), na czele partii stają Stanisław Kunicki i Maria Bohuszewiczówna. Ich program oparty na programie brukselskim, zakładał równość wszystkich ludzi, walkę o ustawodawstwo socjalne, społeczną własność środków produkcji. Głoszono ideę powszechnej rewolucji społecznej i hasła niepodległościowe, hasła reform chłopskich (agrarnych) i bezpłatnego szkolnictwa. Swą działalność MSPP zakończyła w 1888r. Wielki Proletariat był pierwszą partią rewolucyjną o charakterze masowym. Po strajku robotników w Żyrardowie nastąpiły pewne ustępstwa ze strony kapitalistów. Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich (ZZSP) istniał w latach 1892-1900. To organizacja socjalistyczna, utworzona na zjeździe założycielskim PPS w Paryżu. Główni działacze to m.in.: E. Abramowski, B.A. Jędrzejowski, S. Mendelson, F. Perl. Został przekształcony w Wydział Zagraniczny PPS. Polska Partia Socjalistyczna (PPS) powstaje w 1892r. i jej przedstawicielami zostają Mendelson, Limanowski i Perl. PPS zakładała walkę o niepodległość Polski, która miała stać się krajem demokratycznym z dużą rolą parlamentu. Głosiła program reformistyczny (reformy przeprowadzone drogą parlamentarną). Dążyła do skrócenia dnia pracy, równouprawnienia, uspołecznienia środowiska produkcji. Chciano uzyskać powszechne prawa obywatelskie. W 1905 dochodzi do podziału PPS na dwie organizacje - PPS frakcja rewolucyjna, której przywódcą został Józef Piłsudski (program niepodległościowy) i PPS lewica z M. Koszutską na czele (program zbliżony był do programu SDKPiL). Socjaldemokracja Królestwa Polskiego (SDKP) powstaje w 1893r. Głosi hasła rewolucji socjalistycznej i dyktatury proletariatu. Po aresztowaniach jej działaczy w 1900 połączyła się z socjaldemokratami litewskimi tworząc Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy - SDKPiL. Jest to partia robotnicza, której przewodniczącymi byli J. Marchlewski., Adolf Warski, Róża Luksemburg. Partia miała program rewolucyjny i zapowiadała walkę klasową. Odsunięte zostały hasła narodowowyzwoleńcze. Celem partii była budowa socjalizmu na drodze rewolucji. W latach 1906-1911 wchodziła w skład Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej w Rosji na zasadach Autonomii i aktywnie uczestniczyła w rewolucji w 1905-1907, w rewolucji lutowej i październikowej z 1917r. I wojnę światową zamierzano przekształcić w ogólnoeuropejską rewolucję. Walczyli w rewolucji z 1918r. w Niemczech. 16 grudnia 1918 łączy się z PPS-Lewicą tworząc Komunistyczną Partią Robotników Polski. Komunistyczna Partia Polski powstała 16 grudnia 1918r. z połączenia SDKPiL oraz PPS lewicy. Od 1925r. nazywana Komunistyczną Partią Robotników Polski. Partia ta od 1919r. jest członkiem Międzynarodówki Komunistycznej. Dążyła do rewolucji i utworzenia europejskiej federacji państw socjalistycznych, dlatego też zwalczała odradzające się państwo polskie. W styczniu 1919r, została zdelegalizowana jako organizacja niepaństwowa i przez całe dwudziestolecie międzywojenne działała nielegalnie. RUCH NARODOWY Związek Młodzieży Polskiej „ZET” to tajna organizacja młodzieżowa w skupiskach akademickich 3 zaborów, założona z inicjatywy Z. Miłkowskiego przez Z. Balickiego w styczniu 1887 roku. Swą działalność zakończyła w 1920 roku. Początkowo podporządkowana Lidze Polskiej, od 1893 r. była pod wpływem Ligi Narodowej. Podczas rewolucji 1905-1907 jej członkowie brali udział w strajkach szkolnych. W roku 1909 Związek zerwał z Ligą Narodową. Związek prowadził działalność oświatowo-wychowawczą i patriotyczną. Część członków w 1909r. utworzyła tzw. niezależne „ZET” zwane „Zarzewiem” (od ich organu prasowego). ZMP „ZET” brał udział w walkach Legionów Polskich. Liga Polska A) Była to organizacja działająca w zaborze pruskim w latach 1848-1850. Powstała w Berlinie z inicjatywy A. Cieszkowskiego. Popierała działalności gospodarczą, oświatową i społeczno-kulturalną Polaków oraz przeciwstawiała się naporowi niemczyzny. Kierowała nią Dyrekcja Główna, w skład której wchodzili m.in. K. Libelt, G. Potworowski. Liczyła ok. 40 tys. członków. Wydawała „Gazetę polską”. B) Tajna organizacja założona w Szwajcarii w 1887r. z inicjatywy Z. Miłkowskiego. Jej podstawowym celem była odbudowa niepodległej polski w granicach z 1772r. Współpracowała z czasopismem warszawskim „Głos”. Strukturę w Królestwie polskim zbudował Z. Balicki. W kwietniu 1893r. przekształcona przez Z. Balickiego i Romana Dmowskiego w Ligę Narodową. Liga Narodowa była to tajna organizacja polityczna powstała w 1893r. z Ligi Polskiej. Działała we wszystkich zaborach. Program ideowy sformułowany został przez Romana Dmowskiego w broszurze „Nasz patriotyzm”. Jego główne tezy to budzenie i umacniane świadomości narodowej, negacja walki klasowej, czynny opór wobec germanizacji i rusyfikacji. Powołała do istnienia Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. Od 1908r. prowadziła politykę prorosyjską. W II Rzeczypospolitej z jej inspiracji powstał Związek Ludowo-Narodowy. Liga istniała do 1927r. Jej czołowi działacze to Roman Dmowski i Z. Balicki. Głównym organem prasowym był „Przegląd Wszechpolski”. Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (SN-D) zwani również Wszechpolakami (od organu prasowego) jako partia nielegalna powstała w 1897r w Królestwie Polskim z inicjatywy działaczy Ligi Narodowej. Od 1905r. działali legalnie. W 1904r. Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne powstało również w zaborze austriackim a w 1909 w zaborze pruskim jako Polskie towarzystwo Demokratyczne. Partia głosiła hasła niepodległościowe, przewidywała współpracę z Rosją, dzięki której liczyła na uzyskanie autonomii a w dalszej perspektywie i niepodległości dla kraju. Główne zagrożenie widziała w polityce niemieckiej. W czasie I wojny światowej opowiedziała się po stronie Rosji i państw Ententy. Partia weszła w skład KNP i Koła Międzypartyjnego. Próbowała stworzyć wojsko polskie i utworzyła Legion Puławski. Kontynuacją partii był utworzony w 1919r. Związek Ludowo-Narodowy. Do czołowych działaczy SN-D należeli m.in. Roman Dmowski i S. Grabski. Narodowa Demokracja to określenie działającego w Polsce od końca XIX w. narodowego obozu politycznego. Początkowo środowiska ideowe obozu narodowo-demokratycznego ukształtowały się wokół tygodnika „Głos”, wydawanego od 1886 w Warszawie i w ramach powołanego 1888 stowarzyszenia Łączność. Założenia i cele prezentowano głównie w „Przeglądzie Wszechpolskim” wydawanym 1895-1905. Podstawą ideologii obozu była zasada nadrzędności interesu narodowego, zasadniczy cel to odzyskanie przez Polskę niepodległości, wymóg codziennej pracy na rzecz narodu, upowszechnienie świadomości narodowej i unarodowienie życia gospodarczego. Rezygnacja z przygotowań do walki zbrojnej prowadziła do szukania oparcia w Rosji (stanowisko odmienne od dominującego nurtu tradycji narodowej). Za najtrudniejszy do rozwiązania uznano problem ludności żydowskiej, ze względu na nikłe szanse asymilacji (polonizacji) Żydów (chodziło o ich dużą odrębność kulturową). Dominująca rola ludności żydowskiej w handlu i rzemiośle w zaborach austriackim i rosyjskim m.in. zadecydowała o antysemityzmie Narodowej Demokracji (od połowy lat 30. XX w. zaczęła mieć tendencje do pozbawiania ludności żydowskiej pełni praw obywatelskich). W czasie I wojny światowej ND nie podejmowała na ogół działań ofensywnych. Po zajęciu w 1915r. Królestwa Polskiego przez państwa centralne, akceptowała poczynania sprzyjające powstawaniu zrębów państwowości polskiej. Od marca 1917 ND dążyła do uznania Polski przez mocarstwa zachodnie. Realizacji tego celu miało służyć utworzenie w sierpniu 1917r. w Paryżu Komitetu Narodowej Polski. Po odzyskaniu niepodległości ND podjęła próbę zjednoczenia wokół siebie wszystkich prawicowych i centrowych ugrupowań politycznych. W roku 1919 powstał Związek Ludowo-Narodowy, koncentrujący się głownie na działalności parlamentarnej; RUCH LUDOWY Związek Stronnictwa Chłopskiego założony w roku 1893 przez J. i S. Potoczków, zlikwidowano już w 1908 roku. Była to pierwsza na ziemiach polskich chłopska organizacja polityczna. Działała w Galicji. Jej podstawowym postulatem było przeprowadzenie reformy rolnej. W roku 1895 część członków współtworzyła Stronnictwo Ludowe w Galicji.
PSL - Polskie Stronnictwo Ludowe - utworzone w 1895r. w Rzeszowie jest pierwszą partią ludową. Jej przedstawicielem był J. Stapiński. Organizacja aktywnie uczestniczyła w życiu politycznym w Galicji postulując demokratyzację życia politycznego (głównie reformę prawa wyborczego) i umiarkowane reformy społeczne (jednocześnie wspierała strajki chłopskie). Kiedy w 1912r. J Stapińskiego oskarżono o niewłaściwą politykę finansową nastąpił rozłam na PSL-Piast i PSL-Lewicę.
PSL-Piast Powstała w 1913r. w wyniku rozłamu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jej członkami byli przeciwnicy J. Stapińskiego, którzy połączyli się tzw. frondą lwowską 1 lutego 1914r. tworząc nową organizację. Głównymi członkami byli W. Witos, J. Dębski, W. Kiernik i M. Rataj. W programie kładziono nacisk na utrzymanie zasad demokracji parlamentarnej, reformę społeczną (głównie rolnej za odszkodowaniem ze skarbu państwa). W działalności politycznej starano się o powoływanie gabinetów centrowych lub pozapartyjnych. W programach politycznych z 1928-31 podkreślano obronę parlamentaryzmu i zasad demokratycznych, i dlatego partia współuczestniczyła w tworzeniu Centrolewu. Po rozbiciu opozycji, aresztowano m.in. W. Witosa i W. Kiernika. W 1931r. PSL-Piast połączyła się z PSL-Wyzwolenie i Stronnictwem Chłopskim tworząc Stronnictwo Ludowe (SL).
PSL-Wyzwolenie powstało 5 grudnia 1915r. w Warszawie z połączenia Związku Chłopskiego, Związku Ludu Polskiego i działaczy skupionych wokół pisma „Zaranie”. Nazwę przyjęto od organu prasowego „Wyzwolenie”. W czasie I wojny światowej partia popierała działania niepodległościowe Józefa Piłsudskiego. Przedstawiciele stronnictwa weszli w skład rządu Ignacego Daszyńskiego i gabinetu J. Moraczewskiego. W 1919 czesc działaczy odeszła do PSL-Piast. W uchwalonym w 1921r. programie postulowano radykalne reformy społeczne i gospodarcze: upaństwowienie podstawowych bogactw naturalnych, powszechne nauczanie, rozdział Kościoła od państwa, reformę rolną bez odszkodowania. W wyborach do sejmu w 1922r. uzyskała 48 mandatów. W latach 1922-26 partia atakując rząd Chjeno-Piasta należała do zwolenników powrotu Piłsudskiego do życia politycznego. W 1924r. część działaczy utworzyła Niezależną Partię Chłopską. Po 1926r. partia początkowo popierała sanację, ale w 1928r. przeszła do opozycji ze względu na antydemokratyczną politykę nowego rządu. Jej działacze uczestniczyli w tworzeniu Centrolewu. W roku 1931 po połączeniu się z PSL-Piast i Stronnictwem Chłopskim utworzyło Stronnictwo Ludowe (SL).
Stronnictwo Ludowe powstało 15 marca 1931r. z połączenie PSL-Piast, PSL-Wyzwolenie i Stronnictwa Chłopskiego. Program oparty był na założeniach agraryzmu. Partia opowiadała się m.in. za wywłaszczeniem bez odszkodowania wielkiej własności ziemskiej. Pod jej wpływem powstawały liczne organizacje społeczne (spółdzielczość chłopska) jak i kulturalno-oświatowe (Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych, czy Związek Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”). Jej czołowi działacze to W. Witos, M. Rataj i S. Mikołajczyk. W latach 1932-33 przeprowadziła wiele strajków chłopskich, a od 1935r. organizowała legalne manifestacje przeciwko rządowi. Do 1935r. miało reprezentację parlamentarną, następnie w proteście przeciwko wprowadzeniu Konstytucji Kwietniowej zbojkotowała wybory w 1935 i 1938r.
Polski Związek Ludowy to stronnictwo chłopskie powstałe w Królestwie Polskim w listopadzie 1904r. Dążyło do spolszczenia szkolnictwa, administracji i sądownictwa. W czasie rewolucji 1905-1907 współpracowało z PPS. Partia została rozwiązana w roku 1907. Do jej czołowych działaczy zalicza się S. J. Brzezińskiego i W. Kruszewskiego. Jej organem prasowym było czasopismo „Zaranie”.
Związek Młodej Polski Ludowej to nielegalne stronnictwo chłopskie w Królestwie Polskim. Jego organem prasowym było tajne pismo - „Siewba” - wydawane w latach 1906-08. 2. Zewnętrzne i wewnętrzne przesłanki odbudowy Państwa Polskiego w 1918 r Historia Polski przedstawiała się od najdawniejszych czasów w barwach wojen, walk o władzę, samowoli szlachty i możnowładców. Rzeczpospolita w latach 1764-1792 to pierwszy rozbiór Polski. Powód: korekta planów Rosji wobec sąsiadów, plany polityki zagranicznej Prus i Austrii. Potem walka i uchwalenie Konstytucji 3 Maja i znów kolejny rozbiór, związany z Konfederacją Targowicką. Dalej Powstanie Kościuszkowskie i trzeci, najdłuższy rozbiór Polski, który następuje w 1795 roku. Klęska Insurekcji Kościuszkowskiej oznaczała całkowity upadek państwa polskiego, mimo iż po raz pierwszy na taką skalę odwołano się w walce z wrogiem do całego społeczeństwa. Rzeczpospolita Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata. Losy naszego państwa do czasu odzyskania wolności zostały naznaczone ogromnym wysiłkiem by zaistnieć, uwierzono, że „jeszcze Polska nie umarła”, a zrywy powstańcze i utworzone na emigracji Legiony Polskie J. Dąbrowskiego przypominały o tym narodowi i Europie. Oddziały Legionów stworzyły kadrę dowódczą, która stała się w przyszłości postawą armii Księstwa Warszawskiego, a później Królestwa Polskiego. Wysiłek Legionów i Polaków walczących u boku Napoleona przekreślił plany zaborców, nie pozwolił unicestwić nie tylko państwa, ale i narodu polskiego. Późniejsze Legiony działające w latach 1914-17, utworzone z oddziałów strzeleckich J. Piłsudskiego i innych polskich organizacji wojskowo-niepodległościowych, zapoczątkowały ostateczną walkę o odzyskanie suwerenności, którą Polacy prowadzili w okresie przed i w czasie I wojny światowej na frontach i w dyplomacji, aż do zwycięstwa w 1918 roku. W 1798 roku, ósmego listopada, następuje w Europie przełom, gdy po powrocie z Egiptu generał Napoleon Bonaparte dokonuje zamachu stanu i obejmuje władzę jako pierwszy konsul, a w 1804 roku, przy przychylności senatu, przyjmuje on tytuł Cesarza Francuzów. Jednak już w pół roku później zawiązuje się przeciw Francji III Koalicja w skład której wchodzą: Rosja, Wielka Brytania, Austria, Szwecja oraz Królestwo Neapolu. Cesarz, odwołując się do rozbudzonych rewolucją ambicji patriotycznych całego narodu, buduje armię, która pod jego dowództwem zdolna jest zmiażdżyć gasnącą już potęgę państw sprzymierzonych. Kolejna Koalicja – już bez Wielkiej Brytanii (blokada kontynentalna) – zostaje rozbita pod Jeną i Auerstedt, Napoleon zajmuje Prusy wraz z ziemiami polskimi znajdującymi się pod ich pod zaborem, pokonuje pod Frydlądem Aleksandra I i podpisuje w 1807 r. pokój w Tylży, a z ziem polskich odebranych Prusom tworzy Księstwo Warszawskie, nie dające w prawdzie ani pełnej niepodległości, ani nie obejmujące całego terytorium kraju, ale stwarzające na to nadzieję. W 1809 r. z pokonaną Austrią podpisuje pokój w Schnbrunn. Kres jego podbojom kładzie klęska w Rosji w 1812 roku, wsparta niejako spiskiem we Francji. Zesłany na Elbę powraca z niej, jeszcze raz podrywa Francję do boju i w 1815 roku ponosi ostateczną klęskę pod Waterloo. To oznacza koniec potęgi Francji i marzeń Polaków o wolnym kraju. Kongres Wiedeński, obradujący w 1815 r., stworzył nowy rozdział terytorialny Europy. Księstwo Warszawskie zostaje zlikwidowane, tworzy się Królestwo Polskie, które otrzymuje 5/6 terytorium Księstwa. To niewiele – obszar 127 tys. km2, zamieszkiwało 2,7 mln. ludzi (liczba ta wzrosła w ciągu 15 lat do 4 mln.).
11 votes Thanks 0
Zgłoś nadużycie!
Państwa zależne od Napoleona miały zakaz handlu z Wielką Brytanią.
Przyczyną powstania różnych kółek socjalistycznych było rozwinięcie się kapitalizmu i co się z tym wiąże - przemysłu. Nastąpił wzrost liczby robotników, pogorszenie się warunków pracy i stylu życia (brak ubezpieczeń, małe płace itp.). Mimo represji rozwija się ruch pozytywistyczny i jego główne hasła: praca u podstaw i praca organiczna. Pod wpływem emigracji w Paryżu głoszone są w Polsce hasła narodowowyzwoleńcze. W powstałych kółkach socjalistycznych, obok zdeklarowanej klasy średniej, duży wpływ zaczyna mieć inteligencja.
WIELKI PROLETARIAT
W roku 1882 w Warszawie Ludwik Waryński zakłada Międzynarodową Socjalno-Rewolucyjną Partię „Proletariat”. Po jego aresztowaniu (zmarł na gruźlicę w więzieniu politycznym w twierdzy Schlisselburg), na czele partii stają Stanisław Kunicki i Maria Bohuszewiczówna. Ich program oparty na programie brukselskim, zakładał równość wszystkich ludzi, walkę o ustawodawstwo socjalne, społeczną własność środków produkcji. Głoszono ideę powszechnej rewolucji społecznej i hasła niepodległościowe, hasła reform chłopskich (agrarnych) i bezpłatnego szkolnictwa. Swą działalność MSPP zakończyła w 1888r. Wielki Proletariat był pierwszą partią rewolucyjną o charakterze masowym. Po strajku robotników w Żyrardowie nastąpiły pewne ustępstwa ze strony kapitalistów.
Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich (ZZSP) istniał w latach 1892-1900. To organizacja socjalistyczna, utworzona na zjeździe założycielskim PPS w Paryżu. Główni działacze to m.in.: E. Abramowski, B.A. Jędrzejowski, S. Mendelson, F. Perl. Został przekształcony w Wydział Zagraniczny PPS.
Polska Partia Socjalistyczna (PPS) powstaje w 1892r. i jej przedstawicielami zostają Mendelson, Limanowski i Perl. PPS zakładała walkę o niepodległość Polski, która miała stać się krajem demokratycznym z dużą rolą parlamentu. Głosiła program reformistyczny (reformy przeprowadzone drogą parlamentarną). Dążyła do skrócenia dnia pracy, równouprawnienia, uspołecznienia środowiska produkcji. Chciano uzyskać powszechne prawa obywatelskie. W 1905 dochodzi do podziału PPS na dwie organizacje - PPS frakcja rewolucyjna, której przywódcą został Józef Piłsudski (program niepodległościowy) i PPS lewica z M. Koszutską na czele (program zbliżony był do programu SDKPiL).
Socjaldemokracja Królestwa Polskiego (SDKP) powstaje w 1893r. Głosi hasła rewolucji socjalistycznej i dyktatury proletariatu. Po aresztowaniach jej działaczy w 1900 połączyła się z socjaldemokratami litewskimi tworząc Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy - SDKPiL. Jest to partia robotnicza, której przewodniczącymi byli J. Marchlewski., Adolf Warski, Róża Luksemburg. Partia miała program rewolucyjny i zapowiadała walkę klasową. Odsunięte zostały hasła narodowowyzwoleńcze. Celem partii była budowa socjalizmu na drodze rewolucji. W latach 1906-1911 wchodziła w skład Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej w Rosji na zasadach Autonomii i aktywnie uczestniczyła w rewolucji w 1905-1907, w rewolucji lutowej i październikowej z 1917r. I wojnę światową zamierzano przekształcić w ogólnoeuropejską rewolucję. Walczyli w rewolucji z 1918r. w Niemczech. 16 grudnia 1918 łączy się z PPS-Lewicą tworząc Komunistyczną Partią Robotników Polski.
Komunistyczna Partia Polski powstała 16 grudnia 1918r. z połączenia SDKPiL oraz PPS lewicy. Od 1925r. nazywana Komunistyczną Partią Robotników Polski. Partia ta od 1919r. jest członkiem Międzynarodówki Komunistycznej. Dążyła do rewolucji i utworzenia europejskiej federacji państw socjalistycznych, dlatego też zwalczała odradzające się państwo polskie. W styczniu 1919r, została zdelegalizowana jako organizacja niepaństwowa i przez całe dwudziestolecie międzywojenne działała nielegalnie.
RUCH NARODOWY
Związek Młodzieży Polskiej „ZET” to tajna organizacja młodzieżowa w skupiskach akademickich 3 zaborów, założona z inicjatywy Z. Miłkowskiego przez Z. Balickiego w styczniu 1887 roku. Swą działalność zakończyła w 1920 roku. Początkowo podporządkowana Lidze Polskiej, od 1893 r. była pod wpływem Ligi Narodowej. Podczas rewolucji 1905-1907 jej członkowie brali udział w strajkach szkolnych. W roku 1909 Związek zerwał z Ligą Narodową. Związek prowadził działalność oświatowo-wychowawczą i patriotyczną. Część członków w 1909r. utworzyła tzw. niezależne „ZET” zwane „Zarzewiem” (od ich organu prasowego). ZMP „ZET” brał udział w walkach Legionów Polskich.
Liga Polska
A) Była to organizacja działająca w zaborze pruskim w latach 1848-1850. Powstała w Berlinie z inicjatywy A. Cieszkowskiego. Popierała działalności gospodarczą, oświatową i społeczno-kulturalną Polaków oraz przeciwstawiała się naporowi niemczyzny. Kierowała nią Dyrekcja Główna, w skład której wchodzili m.in. K. Libelt, G. Potworowski. Liczyła ok. 40 tys. członków. Wydawała „Gazetę polską”.
B) Tajna organizacja założona w Szwajcarii w 1887r. z inicjatywy Z. Miłkowskiego. Jej podstawowym celem była odbudowa niepodległej polski w granicach z 1772r. Współpracowała z czasopismem warszawskim „Głos”. Strukturę w Królestwie polskim zbudował Z. Balicki. W kwietniu 1893r. przekształcona przez Z. Balickiego i Romana Dmowskiego w Ligę Narodową.
Liga Narodowa była to tajna organizacja polityczna powstała w 1893r. z Ligi Polskiej. Działała we wszystkich zaborach. Program ideowy sformułowany został przez Romana Dmowskiego w broszurze „Nasz patriotyzm”. Jego główne tezy to budzenie i umacniane świadomości narodowej, negacja walki klasowej, czynny opór wobec germanizacji i rusyfikacji. Powołała do istnienia Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne. Od 1908r. prowadziła politykę prorosyjską. W II Rzeczypospolitej z jej inspiracji powstał Związek Ludowo-Narodowy. Liga istniała do 1927r. Jej czołowi działacze to Roman Dmowski i Z. Balicki. Głównym organem prasowym był „Przegląd Wszechpolski”.
Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (SN-D) zwani również Wszechpolakami (od organu prasowego) jako partia nielegalna powstała w 1897r w Królestwie Polskim z inicjatywy działaczy Ligi Narodowej. Od 1905r. działali legalnie.
W 1904r. Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne powstało również w zaborze austriackim a w 1909 w zaborze pruskim jako Polskie towarzystwo Demokratyczne.
Partia głosiła hasła niepodległościowe, przewidywała współpracę z Rosją, dzięki której liczyła na uzyskanie autonomii a w dalszej perspektywie i niepodległości dla kraju. Główne zagrożenie widziała w polityce niemieckiej. W czasie I wojny światowej opowiedziała się po stronie Rosji i państw Ententy. Partia weszła w skład KNP i Koła Międzypartyjnego. Próbowała stworzyć wojsko polskie i utworzyła Legion Puławski. Kontynuacją partii był utworzony w 1919r. Związek Ludowo-Narodowy. Do czołowych działaczy SN-D należeli m.in. Roman Dmowski i S. Grabski.
Narodowa Demokracja to określenie działającego w Polsce od końca XIX w. narodowego obozu politycznego. Początkowo środowiska ideowe obozu narodowo-demokratycznego ukształtowały się wokół tygodnika „Głos”, wydawanego od 1886 w Warszawie i w ramach powołanego 1888 stowarzyszenia Łączność. Założenia i cele prezentowano głównie w „Przeglądzie Wszechpolskim” wydawanym 1895-1905. Podstawą ideologii obozu była zasada nadrzędności interesu narodowego, zasadniczy cel to odzyskanie przez Polskę niepodległości, wymóg codziennej pracy na rzecz narodu, upowszechnienie świadomości narodowej i unarodowienie życia gospodarczego. Rezygnacja z przygotowań do walki zbrojnej prowadziła do szukania oparcia w Rosji (stanowisko odmienne od dominującego nurtu tradycji narodowej). Za najtrudniejszy do rozwiązania uznano problem ludności żydowskiej, ze względu na nikłe szanse asymilacji (polonizacji) Żydów (chodziło o ich dużą odrębność kulturową). Dominująca rola ludności żydowskiej w handlu i rzemiośle w zaborach austriackim i rosyjskim m.in. zadecydowała o antysemityzmie Narodowej Demokracji (od połowy lat 30. XX w. zaczęła mieć tendencje do pozbawiania ludności żydowskiej pełni praw obywatelskich). W czasie I wojny światowej ND nie podejmowała na ogół działań ofensywnych. Po zajęciu w 1915r. Królestwa Polskiego przez państwa centralne, akceptowała poczynania sprzyjające powstawaniu zrębów państwowości polskiej. Od marca 1917 ND dążyła do uznania Polski przez mocarstwa zachodnie. Realizacji tego celu miało służyć utworzenie w sierpniu 1917r. w Paryżu Komitetu Narodowej Polski. Po odzyskaniu niepodległości ND podjęła próbę zjednoczenia wokół siebie wszystkich prawicowych i centrowych ugrupowań politycznych. W roku 1919 powstał Związek Ludowo-Narodowy, koncentrujący się głownie na działalności parlamentarnej;
RUCH LUDOWY
Związek Stronnictwa Chłopskiego założony w roku 1893 przez J. i S. Potoczków, zlikwidowano już w 1908 roku. Była to pierwsza na ziemiach polskich chłopska organizacja polityczna. Działała w Galicji. Jej podstawowym postulatem było przeprowadzenie reformy rolnej. W roku 1895 część członków współtworzyła Stronnictwo Ludowe w Galicji.
PSL - Polskie Stronnictwo Ludowe - utworzone w 1895r. w Rzeszowie jest pierwszą partią ludową. Jej przedstawicielem był J. Stapiński. Organizacja aktywnie uczestniczyła w życiu politycznym w Galicji postulując demokratyzację życia politycznego (głównie reformę prawa wyborczego) i umiarkowane reformy społeczne (jednocześnie wspierała strajki chłopskie). Kiedy w 1912r. J Stapińskiego oskarżono o niewłaściwą politykę finansową nastąpił rozłam na PSL-Piast i PSL-Lewicę.
PSL-Piast Powstała w 1913r. w wyniku rozłamu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jej członkami byli przeciwnicy J. Stapińskiego, którzy połączyli się tzw. frondą lwowską 1 lutego 1914r. tworząc nową organizację. Głównymi członkami byli W. Witos, J. Dębski, W. Kiernik i M. Rataj. W programie kładziono nacisk na utrzymanie zasad demokracji parlamentarnej, reformę społeczną (głównie rolnej za odszkodowaniem ze skarbu państwa). W działalności politycznej starano się o powoływanie gabinetów centrowych lub pozapartyjnych. W programach politycznych z 1928-31 podkreślano obronę parlamentaryzmu i zasad demokratycznych, i dlatego partia współuczestniczyła w tworzeniu Centrolewu. Po rozbiciu opozycji, aresztowano m.in. W. Witosa i W. Kiernika. W 1931r. PSL-Piast połączyła się z PSL-Wyzwolenie i Stronnictwem Chłopskim tworząc Stronnictwo Ludowe (SL).
PSL-Wyzwolenie powstało 5 grudnia 1915r. w Warszawie z połączenia Związku Chłopskiego, Związku Ludu Polskiego i działaczy skupionych wokół pisma „Zaranie”. Nazwę przyjęto od organu prasowego „Wyzwolenie”. W czasie I wojny światowej partia popierała działania niepodległościowe Józefa Piłsudskiego. Przedstawiciele stronnictwa weszli w skład rządu Ignacego Daszyńskiego i gabinetu J. Moraczewskiego. W 1919 czesc działaczy odeszła do PSL-Piast. W uchwalonym w 1921r. programie postulowano radykalne reformy społeczne i gospodarcze: upaństwowienie podstawowych bogactw naturalnych, powszechne nauczanie, rozdział Kościoła od państwa, reformę rolną bez odszkodowania. W wyborach do sejmu w 1922r. uzyskała 48 mandatów. W latach 1922-26 partia atakując rząd Chjeno-Piasta należała do zwolenników powrotu Piłsudskiego do życia politycznego. W 1924r. część działaczy utworzyła Niezależną Partię Chłopską. Po 1926r. partia początkowo popierała sanację, ale w 1928r. przeszła do opozycji ze względu na antydemokratyczną politykę nowego rządu. Jej działacze uczestniczyli w tworzeniu Centrolewu. W roku 1931 po połączeniu się z PSL-Piast i Stronnictwem Chłopskim utworzyło Stronnictwo Ludowe (SL).
Stronnictwo Ludowe powstało 15 marca 1931r. z połączenie PSL-Piast, PSL-Wyzwolenie i Stronnictwa Chłopskiego. Program oparty był na założeniach agraryzmu. Partia opowiadała się m.in. za wywłaszczeniem bez odszkodowania wielkiej własności ziemskiej. Pod jej wpływem powstawały liczne organizacje społeczne (spółdzielczość chłopska) jak i kulturalno-oświatowe (Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych, czy Związek Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”). Jej czołowi działacze to W. Witos, M. Rataj i S. Mikołajczyk. W latach 1932-33 przeprowadziła wiele strajków chłopskich, a od 1935r. organizowała legalne manifestacje przeciwko rządowi. Do 1935r. miało reprezentację parlamentarną, następnie w proteście przeciwko wprowadzeniu Konstytucji Kwietniowej zbojkotowała wybory w 1935 i 1938r.
Polski Związek Ludowy to stronnictwo chłopskie powstałe w Królestwie Polskim w listopadzie 1904r. Dążyło do spolszczenia szkolnictwa, administracji i sądownictwa. W czasie rewolucji 1905-1907 współpracowało z PPS. Partia została rozwiązana w roku 1907. Do jej czołowych działaczy zalicza się S. J. Brzezińskiego i W. Kruszewskiego. Jej organem prasowym było czasopismo „Zaranie”.
Związek Młodej Polski Ludowej to nielegalne stronnictwo chłopskie w Królestwie Polskim. Jego organem prasowym było tajne pismo - „Siewba” - wydawane w latach 1906-08.
2. Zewnętrzne i wewnętrzne przesłanki odbudowy Państwa Polskiego w 1918 r
Historia Polski przedstawiała się od najdawniejszych czasów w barwach wojen, walk o władzę, samowoli szlachty i możnowładców. Rzeczpospolita w latach 1764-1792 to pierwszy rozbiór Polski. Powód: korekta planów Rosji wobec sąsiadów, plany polityki zagranicznej Prus i Austrii. Potem walka i uchwalenie Konstytucji 3 Maja i znów kolejny rozbiór, związany z Konfederacją Targowicką. Dalej Powstanie Kościuszkowskie i trzeci, najdłuższy rozbiór Polski, który następuje w 1795 roku. Klęska Insurekcji Kościuszkowskiej oznaczała całkowity upadek państwa polskiego, mimo iż po raz pierwszy na taką skalę odwołano się w walce z wrogiem do całego społeczeństwa. Rzeczpospolita Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata.
Losy naszego państwa do czasu odzyskania wolności zostały naznaczone ogromnym wysiłkiem by zaistnieć, uwierzono, że „jeszcze Polska nie umarła”, a zrywy powstańcze i utworzone na emigracji Legiony Polskie J. Dąbrowskiego przypominały o tym narodowi i Europie. Oddziały Legionów stworzyły kadrę dowódczą, która stała się w przyszłości postawą armii Księstwa Warszawskiego, a później Królestwa Polskiego. Wysiłek Legionów i Polaków walczących u boku Napoleona przekreślił plany zaborców, nie pozwolił unicestwić nie tylko państwa, ale i narodu polskiego. Późniejsze Legiony działające w latach 1914-17, utworzone z oddziałów strzeleckich J. Piłsudskiego i innych polskich organizacji wojskowo-niepodległościowych, zapoczątkowały ostateczną walkę o odzyskanie suwerenności, którą Polacy prowadzili w okresie przed i w czasie I wojny światowej na frontach i w dyplomacji, aż do zwycięstwa w 1918 roku.
W 1798 roku, ósmego listopada, następuje w Europie przełom, gdy po powrocie z Egiptu generał Napoleon Bonaparte dokonuje zamachu stanu i obejmuje władzę jako pierwszy konsul, a w 1804 roku, przy przychylności senatu, przyjmuje on tytuł Cesarza Francuzów. Jednak już w pół roku później zawiązuje się przeciw Francji III Koalicja w skład której wchodzą: Rosja, Wielka Brytania, Austria, Szwecja oraz Królestwo Neapolu. Cesarz, odwołując się do rozbudzonych rewolucją ambicji patriotycznych całego narodu, buduje armię, która pod jego dowództwem zdolna jest zmiażdżyć gasnącą już potęgę państw sprzymierzonych. Kolejna Koalicja – już bez Wielkiej Brytanii (blokada kontynentalna) – zostaje rozbita pod Jeną i Auerstedt, Napoleon zajmuje Prusy wraz z ziemiami polskimi znajdującymi się pod ich pod zaborem, pokonuje pod Frydlądem Aleksandra I i podpisuje w 1807 r. pokój w Tylży, a z ziem polskich odebranych Prusom tworzy Księstwo Warszawskie, nie dające w prawdzie ani pełnej niepodległości, ani nie obejmujące całego terytorium kraju, ale stwarzające na to nadzieję. W 1809 r. z pokonaną Austrią podpisuje pokój w Schnbrunn. Kres jego podbojom kładzie klęska w Rosji w 1812 roku, wsparta niejako spiskiem we Francji. Zesłany na Elbę powraca z niej, jeszcze raz podrywa Francję do boju i w 1815 roku ponosi ostateczną klęskę pod Waterloo. To oznacza koniec potęgi Francji i marzeń Polaków o wolnym kraju.
Kongres Wiedeński, obradujący w 1815 r., stworzył nowy rozdział terytorialny Europy. Księstwo Warszawskie zostaje zlikwidowane, tworzy się Królestwo Polskie, które otrzymuje 5/6 terytorium Księstwa. To niewiele – obszar 127 tys. km2, zamieszkiwało 2,7 mln. ludzi (liczba ta wzrosła w ciągu 15 lat do 4 mln.).