Question

Na czym polegała krytyka państwa i kościoła . Deiści i ateiści. Co to była wielka Encyklopedia Francuska , masoneria i wolnomularstwo

Answer 1

KRYTYKA PAŃSTWA I KOŚCIOŁA:

Krytyka instytucji państwa oraz Kościoła dotyczy okresu epoki Oświecenia. W myśl ówczesnych idei filozoficznych zaczęto potępiać różne światopoglądy religijne, cuda czy zabobony. Teoria prowidencjalizmu upada kosztem postępu, który staje się czynnikiem sprawczym dziejów. Pojawia się silne poparcie dla koncepcji deizmu czy ateizmu. Krytyka Kościoła katolickiego dotyczyła przede wszystkim jego mieszania się do polityki, uważano, że w państwach należy kłaść większy nacisk na swobody religijne oraz tolerancję. W tym czasie powstaje również rozwija się "krytyka" państwa. Uważano, że władcy powinni usprawnić porządek prawny w państwach oraz przeprowadzić potrzebne kodyfikacje. Filozofowie Oświecenia krytykowali ówczesny porządek stanowy. Powstają koncepcje "umowy społecznej", w myśl której władza monarchy pochodzi od ludu, który oddaje ją dobrowolnie na ręce panującego. Akurat tutaj pojawiają się ciekawe rozbieżności, bo Locke, Rousseau czy Hobbes mieli zupełnie inne wizje postrzegania tej "umowy". Np. Locke twierdził, że wola większości zawsze jest słuszna, Rousseau mówił o kontroli rządu przez naród, a Hobbes uważał, że mimo aktu umowy, władca nadal powinien rządzić silną ręką oraz odrzucał półśrodki proponowane przez Locke'a czy Rousseau. Tak przedstawia się ówczesna krytyka Kościoła oraz państwa...

DEIŚCI:

Zwolennicy deizmu, w myśl którego Stwórca po "zbudowanie" ówczenego świata zostawił go samemu sobie oraz nie ingeruje w jego prawa. Wolter porównywał Boga do zegarmistrza, który po nakręceniu zegara (czyli świata) przestał się nim interesować.

ATEIŚCI:

Zwolennicy ateizmu, w myśl którego dorzucano istnienie Boga. Ateizm był szczególnie silny wśród tzw. "postępowców", którzy odrzucając teorię prowidencjalizmu, właśnie w postępie widzieli sprawczy czynnik dziejowy.

ENCYKLOPEDIA FRANCUSKA:

Było to wielotomowe dzieło o charakterze naukowym , nawiązujące do filozoficznych idei epoki Oświecenia. Wydawane od 1751 r. oraz mocno opierające się na racjonalizmie. Widać jednak w niej głównie rozumowanie Diderota. Prowadziło polemikę z ówczesną teologią chrześcijańską. Po wydaniu I tomu wywołało falę oburzenia wśród sfer duchownych, natomiast po wydaniu II tomu, w 1752 r. król Ludwik XV wydał nawet specjalny dekret zakazujący rozpowszechniania dzieła. Dekret później został cofnięty, ale nowe tomy przed wydaniem miały zostać sprawdzone przez powołanych cenzorów.


MASONERIA, WOLNOMULARSTWO:

Samo "wolnomularstwo" ma swoje wcześniejsze pochodzenie i miało dotyczyć pewnego rodzaju ruchu skupiającego budowniczych oraz architektów. Mieli oni głównie strzec własnych tajemnic wykonywania zawodu. Później z tego pojęcia miała ewoluować "masoneria", którą tworzyły bractwa - loże, które po połączeniu tworzyły Wielkie Loże Masońskie (jedna z najstarszych to Wielka Loża Anglii z 1717 r.). Masoneria skupiała w swoich szeregach zarówno intelektualistów, alchemików czy filozofów. Cechowała ją tolerancja oraz wzajemna pomoc. Do dziś istnieje pewna teoria dziejów, mówiąca o spiskowaniu masonów, którzy mieli chcieć przejąć władzą nad światem oraz wpływać na pewne wydarzenia polityczno-religijne (np. ustawianie konklawe papieskich).