Odporność komórkowa - odporność za którą odpowiedzialne są leukocyty obdarzone zdolnością do pochłaniania i wewnątrzkomórkowego trawienia lub usuwaniaciał obcych. Odporność, którą można przenieść od odpornego dawcy do nieodpornego biorcy za pomocą komórek, lecz nie za pomocą surowicy. Komórkami swoistej odporności nabytej są limfocyt T i limfocyt B, komórkami nieswoistej odporności wrodzonej są granulocyty i makrofagi (PK)
Narządy układu oddechowego :
-Jama nosowa: oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie powietrza
-Gardło: skrzyżowanie drogi oddechowej z drogą pokarmową
-Krtań - chrzęstny instrument
-Tchawica: pierścieniowata rurka (przy końcu dzieli sie na oskrzela - prawe i lewe.)
-Płuca: groniaste worki powietrza
Mechanizm oddychania:
Należy rozróżnić dwa pojęcia: oddychanie jako wymianę, gazową pomiędzy komórkami a środowiskiem (składające się u człowieka z trzech faz — oddychania zewnętrznego, rozprowadzania tlenu przez krew i oddychania wewnętrznego) oraz oddychanie jako czysto mechaniczny proces wciągania powietrza do płuc (wdech) i wypuszczanie go,, z powrotem (wydech). Ponieważ naczynia włosowate płuc bezustannie pobierają tlen z pęcherzyków płucnych i oddają CO2, jest więc oczywiste, iż płuca muszą być stale opróżniane i ponownie napełniane świeżym powietrzem. Człowiek w czasie spoczynku oddycha około 15—18 razy na minutę. Klatka piersiowa u człowieka i innych ssaków jest tak zbudowana, aby łatwo mogła w każdej chwili zwiększać lub zmniejszać swoją objętość, a przez to i ciśnienie. W czasie wdechu następuje skurcz mięśni żebrowych, co odciąga przednie końce żeber i unosi je ku górze; ruch ten jest możliwy dzięki zawiasowemu umocowaniu żeber w kręgach piersiowych. W tym samym czasie dno klatki piersiowej - przepona - kurczy się zmniejszając tym swą wypukłość a zarazem zwiększając pojemność klatki piersiowej. Ponieważ jama opłucnej jest zamknięta, zwiększenie jej objętości wywołuje zmniejszenie ciśnienia w płucach i w momencie kiedy spadnie poniżej ciśnienia atmosferycznego, powietrze dostaje się do pluć przez tchawicę i oskrzela.
Rola układu krwionośnego:
-dostarcza wszystkim komórkom tlen pobrany z pęcherzyków płucnych, substancje odżywcze pobrane z jelit oraz wodę;
-odprowadza do narządów wydalniczych dwutlenek węgla oraz szkodliwe produkty przemiany materii;
-rozprowadza substancje wytwarzane w organizmie;
-bierze udział w zjawiskach obronnych i odpornościowych ustroju;
-ma zdolnośc krzepnięcia, co stanowi zabezpieczenie przed utratą krwi w razie uszkodzenia naczyń krwionośnych.
Układ krwionośny zbudowany jest z serca oraz naczyńkrwionośnych. Tętnice odprowadzają krew z serca do tkanek, natomiast żyły zbierają krew z tkanek i odprowadzają je do serca. Znajdujące się pomiędzy tętnicami, a żyłami naczynia włosowate (włośniczki) stanowią jedyne miejsc w organizmie, w którymzachodzi wymiana substancji między krwią a płynem tkankowym, otaczającym wszyskie komórki ciała. Ściany tętnic i żył zbudowane są z trzech warstw: -zewnętrznej: utworzonej z tkanki łącznej włóknistej; -środkowej: zbudowanej z mięśni gładkich i tkanki łącznej sprężystej; -wewnętrznej: składającej się z płaskich komórek śródbłonka.
1) Tętnice:
W nich krew płynie pod znacznie większym ciśnieniem niż w żyłach, dlatego ściany tętnic są grubsze i elastyczniejsze. Dzięki elementom sprężystym i mięśniowym tętnice utrzymują swe ściany w stanie napięcia, mogą się aktywnie kurczyć i rozkurczać, zapewniając jednolity, ciągły przepływ krwi.
2) Żyły:
Ściany żył ą znacznie cieńsze od tętnic, aczkolwiek zbudowane z tych samych warstw. Żyły mają na całej długości zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi. Dzięki nim krew może płynąć tylko w jednym kierunku-do serca.
3) Naczynia włosowate:
Są zbudowane z jednej tylko warstwy bardzo delikatnych komórek śródbłonka. Ściany naczyń włosowatych są cieńkie, dzięki czemu między znajdującą się w nich krwią a płynem tkankowym może zachodzić ciągła wymiana substancji.
W niektórych narządach, np. nerkach (w kłębuszkach nerkowych) sieć naczyń włosowatych powstaje wyłącznie z rozgałęzień tętnicy. Układ taki nazywany jest SIECIĄ DZIWNĄ i płni nieco odmienne funkcje. Nie uczestniczy w wymianie gazów oddechowych i substancji odżywczych, ale zapewnia utrzymanie wysokiego ciśnienia oraz szybkiego tempa przepływu krwi i wytworzenia moczu pierwotnego. Inny nietypowy układ naczyń krwionośnych (będący także siebią dziwną) to tzw. UKŁAD WROTNY, w którym krew przepływa między dwiema sieciami naczyń krwionśnyh zespolonych żyłą wrotną. Wustępuje on w narządach jamy brzusznej, np. w jelitach i w wątrobie. Dzięki takiemu połączeniu bogata w składnkiki pokarmowe krew z jelita dostaje się bezpośrednio do wątroby , która pełni funkcję magazynującą substancji niesionych z przewodu pokarmowego. W ten sposób krew opuszczająca wątrobę jest oczyszczona i zawiera ilość substancji odżywczych odpowiadającą bieżącym potrzebom organizmu.
Odporność komórkowa - odporność za którą odpowiedzialne są leukocyty obdarzone zdolnością do pochłaniania i wewnątrzkomórkowego trawienia lub usuwaniaciał obcych. Odporność, którą można przenieść od odpornego dawcy do nieodpornego biorcy za pomocą komórek, lecz nie za pomocą surowicy. Komórkami swoistej odporności nabytej są limfocyt T i limfocyt B, komórkami nieswoistej odporności wrodzonej są granulocyty i makrofagi (PK)
Narządy układu oddechowego :
-Jama nosowa: oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie powietrza
-Gardło: skrzyżowanie drogi oddechowej z drogą pokarmową
-Krtań - chrzęstny instrument
-Tchawica: pierścieniowata rurka (przy końcu dzieli sie na oskrzela - prawe i lewe.)
-Płuca: groniaste worki powietrza
Mechanizm oddychania:
Należy rozróżnić dwa pojęcia: oddychanie jako wymianę, gazową pomiędzy komórkami a środowiskiem (składające się u człowieka z trzech faz — oddychania zewnętrznego, rozprowadzania tlenu przez krew i oddychania wewnętrznego) oraz oddychanie jako czysto mechaniczny proces wciągania powietrza do płuc (wdech) i wypuszczanie go,, z powrotem (wydech). Ponieważ naczynia włosowate płuc bezustannie pobierają tlen z pęcherzyków płucnych i oddają CO2, jest więc oczywiste, iż płuca muszą być stale opróżniane i ponownie napełniane świeżym powietrzem. Człowiek w czasie spoczynku oddycha około 15—18 razy na minutę. Klatka piersiowa u człowieka i innych ssaków jest tak zbudowana, aby łatwo mogła w każdej chwili zwiększać lub zmniejszać swoją objętość, a przez to i ciśnienie. W czasie wdechu następuje skurcz mięśni żebrowych, co odciąga przednie końce żeber i unosi je ku górze; ruch ten jest możliwy dzięki zawiasowemu umocowaniu żeber w kręgach piersiowych. W tym samym czasie dno klatki piersiowej - przepona - kurczy się zmniejszając tym swą wypukłość a zarazem zwiększając pojemność klatki piersiowej. Ponieważ jama opłucnej jest zamknięta, zwiększenie jej objętości wywołuje zmniejszenie ciśnienia w płucach i w momencie kiedy spadnie poniżej ciśnienia atmosferycznego, powietrze dostaje się do pluć przez tchawicę i oskrzela.
Rola układu krwionośnego:
-dostarcza wszystkim komórkom tlen pobrany z pęcherzyków płucnych, substancje odżywcze pobrane z jelit oraz wodę;
-odprowadza do narządów wydalniczych dwutlenek węgla oraz szkodliwe produkty przemiany materii;
-rozprowadza substancje wytwarzane w organizmie;
-bierze udział w zjawiskach obronnych i odpornościowych ustroju;
-ma zdolnośc krzepnięcia, co stanowi zabezpieczenie przed utratą krwi w razie uszkodzenia naczyń krwionośnych.
Układ krwionośny zbudowany jest z serca oraz naczyńkrwionośnych. Tętnice odprowadzają krew z serca do tkanek, natomiast żyły zbierają krew z tkanek i odprowadzają je do serca. Znajdujące się pomiędzy tętnicami, a żyłami naczynia włosowate (włośniczki) stanowią jedyne miejsc w organizmie, w którymzachodzi wymiana substancji między krwią a płynem tkankowym, otaczającym wszyskie komórki ciała.
Ściany tętnic i żył zbudowane są z trzech warstw:
-zewnętrznej: utworzonej z tkanki łącznej włóknistej;
-środkowej: zbudowanej z mięśni gładkich i tkanki łącznej sprężystej;
-wewnętrznej: składającej się z płaskich komórek śródbłonka.
1) Tętnice:
W nich krew płynie pod znacznie większym ciśnieniem niż w żyłach, dlatego ściany tętnic są grubsze i elastyczniejsze.
Dzięki elementom sprężystym i mięśniowym tętnice utrzymują swe ściany w stanie napięcia, mogą się aktywnie kurczyć i rozkurczać, zapewniając jednolity, ciągły przepływ krwi.
2) Żyły:
Ściany żył ą znacznie cieńsze od tętnic, aczkolwiek zbudowane z tych samych warstw.
Żyły mają na całej długości zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi. Dzięki nim krew może płynąć tylko w jednym kierunku-do serca.
3) Naczynia włosowate:
Są zbudowane z jednej tylko warstwy bardzo delikatnych komórek śródbłonka. Ściany naczyń włosowatych są cieńkie, dzięki czemu między znajdującą się w nich krwią a płynem tkankowym może zachodzić ciągła wymiana substancji.
W niektórych narządach, np. nerkach (w kłębuszkach nerkowych) sieć naczyń włosowatych powstaje wyłącznie z rozgałęzień tętnicy. Układ taki nazywany jest SIECIĄ DZIWNĄ i płni nieco odmienne funkcje. Nie uczestniczy w wymianie gazów oddechowych i substancji odżywczych, ale zapewnia utrzymanie wysokiego ciśnienia oraz szybkiego tempa przepływu krwi i wytworzenia moczu pierwotnego. Inny nietypowy układ naczyń krwionośnych (będący także siebią dziwną) to tzw. UKŁAD WROTNY, w którym krew przepływa między dwiema sieciami naczyń krwionśnyh zespolonych żyłą wrotną. Wustępuje on w narządach jamy brzusznej, np. w jelitach i w wątrobie. Dzięki takiemu połączeniu bogata w składnkiki pokarmowe krew z jelita dostaje się bezpośrednio do wątroby , która pełni funkcję magazynującą substancji niesionych z przewodu pokarmowego. W ten sposób krew opuszczająca wątrobę jest oczyszczona i zawiera ilość substancji odżywczych odpowiadającą bieżącym potrzebom organizmu.