Question

MORALNY UPADEK CZŁOWIEKA CZYLI CHARAKTERYSTYKA MAKBETA-BOHATERA DRAMATU SZEKSPIRA.

Answer 1

Makbet jest głównym bohaterem dramatu Szekspira. Jest to postać, która pod wpływem swoich czynów zmienia nie tylko swoje życie, lecz także samego siebie. Głównym problemem poruszanym w tym dramacie jest dążenie bohatera do osiągnięcia wyznaczonego celu. Autor pokazuje upadek moralny Makbeta oraz jego zachowanie przed i po dokonaniu czynu, który całkowicie odmienił jego życie. W obu przytoczonych fragmenatach główną postacią jest Makbet. W pierwszym z nich dowiadujemy się o knutym przez bohatera spisku. Wraz z żoną – Lady Makbet – ma on zamiar pozbawić życia króla Dunkana, który gości w zamku. Makbet mógłby wówczas zdobyć władzę w państwie. Główny bohater daje czytelnikowi do zrozumienia, iż nie jest pewien swej decyzji, stara się znaleźć odpowiednie powody i argumenty, które by go odwiodły od tego czynu. Dobrze wie, że za popełnione grzechy czeka go surowa kara. Świadczą o tym jego słowa: „Lecz zwykle W podobnych razach tu już kaźń nas czeka”. Zdaje on sobie doskonale sprawę, że jest krewnym i wasalem Dunkana, dlatego powinien dbać o jego bezpieczeństwo, a nie czyhać na jego życie. Wie również, że obecny król to władca pełen godności, cnotliwy i prawy, dobrze rządzi państwem i dba o swoich poddanych. „Dunkan tak skromnie piastował Swą godność, tak był nieskazitelnie czysty W pełnieniu swego wielkiego urzędu, Że cnoty jego, jak anioły nieba...” Makbet waha się przed podjęciem tak poważnej i okrutnej decyzji, dlatego chce zaniechać tej intrygi. Zdaje sobie sprawę, że zawdzięcza Dunkanowi wiele dóbr i godności, nie chce również stracić swej sławy, jaką okrył się na polach bitwy. Jest honorowym rycerzem, który zmaga się z dokonaniem wyboru między dobrem a złem. Z jednej strony chce pozostać wierny i oddany swojemu władcy, z drugiej zaś kieruje nim chęć osiągnięcia wyznaczonego celu. Na jego rozważania szybko reaguje Lady Makbet, która zarzuca mu tchórzostwo i brak konsekwencji w swoich zamiarach. Ma duży wpływ na decyzje męża, podsyca jego żądze. Motywuje go do działania, swoimi słowami stara się go przekonać i zagłuszyć wyrzuty sumienia. Nie liczy się dla niej honor Makbeta. Jest nieugięta w swych dążeniach i popycha męża do zbrodni. Dobrze zdaje sobie sprawę z tego, iż bohater jest niezwykle ambitny, o czym sam mówi: „Jeden, wyłącznie jeden bodziec Podżega we mnie tę pokusę, to jest Ambicja, która przeskakując siebie, Spada po drugiej stronie”. Makbet jest w sytuacji, w której musi dokonać wyboru: albo zejść ze ścieżki prawa i męstwa i dokonać zabójstwa, albo pozostać obojętnym na własne pragnienia i perswazje Lady Makbet. Bohater, mimo swych rozterek, ulega wpływom żony – dokonuje morderstwa. Staje się zupełnie innym człowiekiem, dokonuje się w nim przemiana wewnętrzna. Jest fałszywy i obłudny, niewrażliwy na wszelkie uczucia. Tragizm bohatera polega na jego świadomym wyborze zła, jego przemianie z dobrego i mężnego człowieka na okrutnego króla. Dochodzi do konfliktu między jego ambicjami a czystym sumieniem. Jednak jego działania są zupełnie zależne od jego woli, sam dokonuje wyboru między dobrem a złem. Kieruje się własnymi pragnieniami, dążeniem do zdobycia władzy. Czyn, jakiego się dopuścił, był przełomowym momentem jego życia. Z prawego rycerza zmienił się w despotycznego władcę. Można zauważyć, jak zmienia się jego postępowanie. Poddani zaczynają go nienawidzić, ludzie odsuwają się od niego, uważają go za mordercę – zostaje sam. Umierają w nim wszelkie uczucia, przestaje kochać nawet żonę. „Powinna była umrzeć nieco później; Czego się było tak śpieszyć z tą wieścią?” Jego życie staje się puste, pozbawione sensu, brak w nim człowieczeństwa. Całkowite odcięcie od świata powoduje w bohaterze całkowite zatracenie się we własnej egzystencji. Widać tu jego upadek moralny. Sytuacja innego bohatera tragicznego – Edypa – trochę się różni. On nie mógł decydować o swoim losie. Sofokles, tworząc postać króla Edypa, skupił się głównie na jego losie, którego bohater nie mógł odmienić, gdyż im bardziej starał się uniknąć wypełnienia przepowiedni, tym bardziej jego los się dopełniał. To fatum kierowało jego życiem. Tragedia Edypa to jego nieświadomość, która czyni z niego zarazem ofiarę – dopuścił się tzw. nieszczęśliwego zbłądzenia, nie wiedział, że popełnia zbrodnię. Występuje tu przeciwieństwo między jego świadomością a rzeczywistym działaniem, czyli ironia tragiczna. Dzieje Edypa ilustrują uniwersalną sytuację tragiczną, bezradność człowieka wobec przeznaczenia, okrucieństwo jego losu. Bohater nie ma wpływu na swoje życie, jego droga jest już mu wyznaczona, mimo że popełnia winy nieświadomie, nie chroni go to przed okrutną karą. Bohater Szekspira różni się znacznie od bohatera antycznego. Makbet miał możliwość wyboru, Edyp takiej możliwość był pozbawiony. Szekspir w swoim utworze ukazuje, iż człowiek ma wpływ na swoje życie, sam decyduje o swoich czynach. Makbet przegrywa swoje życie jako: człowiek, rycerz i władca. Staje się niewolnikiem zbrodni. Kara, jaka go dotyka, jest odzwierciedleniem grzechów i zbrodni, jakich się dopuścił, jest sprawiedliwa. Natomiast nieszczęście, jakie spada na Edypa, jest zbyt wielkie i niesprawiedliwe. Autor „Makbeta” pragnął ukazać przemianę, jaka dokonała się w głównym bohaterze. Makbet był w pełni świadomy tego, że jest winny. Sofokles natomiast skupił się na nieszczęściu, jakie dotyka człowieka, który jest nieświadomy swoich win. Ukazuje przewrotność losu i bezradność bohatera w starciu z okrutnie przypisaną mu rzeczywistością. Zarówno Makbet, jak i Edyp byli skazani na życiową porażkę – ponieśli klęskę.