Do podstawowych metod badania poziomu zanieczyszczeń wód wykorzystywane są:
1. Miano mikroorganizmów- jest to najmniejsza objętość wody, w której znajduje się przynajmniej jedna żywa komórka. W Polsce najczęściej stosowanym badaniem tego typu jest miano Coli lub inaczej miano pałeczek okrężnicy z rodzajuEscherichia coli badające wielkość ich kolonii w cm³ wody. Na tej podstawie określa się stopień skażenia wody bakteriami i mikroorganizmami pochodzącymi z odchodów zwierzęcych, które mogły miec kontakt z woda. Badanie wskaźnikowe polega na ustaleniu ilości bakterii w próbce objętości co staje się podstawą do klasyfikacji wody jako zdatnej lub skażonej przez odchody. Pobraną próbke wody umiescza się na pożywce z laktozą w temp. pow. 40⁰C. Wykorzystuje sie właściwości bakterii do rozkładu laktozy z wydzieleniem kwasu ( na pożywce umieszcza sie także barwnik zmieniający odcień pod wpływem zmiany kwasowości środowiska) i gazu. W tej metodzie specjalną szklana probówką pobiera się pęcherzyki gazu wydzielane przez mikroorganizmy na drodze oddychania beztlenowego i po dobie ustala się wyniki.
2. Badanie wskaźnika saprobowości- określa sie tym sposobe poziom zanieczyszczenia wód produkatmi pochodzącymi z procesów gnilnych oraz martwą materią organiczną. W wodach samooczyszczających się nad ilościa reducentów przeważaja produkcja pierwotna producentów. Wzrost saprobowości, a więc reducentów jest jednoznaczy ze zintensyfikowaniem się procesów rozkładu materii organiecznej,a wieć zapoczątkowanie procesów gnilnych. Organizmy stanowiące wskaźniki zanieczyszczeń dzieli się na cztery grupy w tym np. polisaprobowe występujące w wodach najbardziej zanieczyszczonych i oligosaprobowe występujące w wodach najczystszych. Metoda ta bada zatem poziom przemian mikrobiologicznych w wodach.
3. BZT- Biochemiczne zapotrzebowanie tlenu- badaną próbkę wody umieszcza się na 5 (BZT₅) lub 20 dób (BTZ₂₀) i mierzy się w niej spadek poziomu tlenu zużytego w niej przez bakterie aerobowe (tlenowe) do utlenienia związków organicznych. Im wyższa wartość zużytego tlenu tym zanieczyszczenia jest wyższe.
4. Metody chemiczne polegające na m.in określeniu twardości wody ( a więc ilości soli wapnia i magnezu), kwasowości, odczyn Ph, zasadowość, poziom pierwiastków biogennych, a więc fosforu i azotu- czynników eutrofizujących, stężenie chlorków, siarczanów, żelaza, dwutlenku węgla, poziomu zanieczyszczenia metalami ciężkimi (np. kadm czy ołów)
5. ChZT- chemiczne zapotrzebowanie tlenu- ta metodą ustala się wskaźnik zanieczyszczenia wody i ścieków. Jest to umowny poziom rozpuszczonego w wodzie tlenu pobranego z występujących w niej utleniaczy np. jodanów, nadmanganianów, dichromianów (np. silnie trującego dichromianu potasu występującego w wodzie pochodzącej ze ścieków) potzebnego do utlenienia związków organicznych i nieorganicznych (np. siarczków, żelaza w wyższym stopniu utlenienia np. żelazo (II).
Do podstawowych metod badania poziomu zanieczyszczeń wód wykorzystywane są:
1. Miano mikroorganizmów- jest to najmniejsza objętość wody, w której znajduje się przynajmniej jedna żywa komórka. W Polsce najczęściej stosowanym badaniem tego typu jest miano Coli lub inaczej miano pałeczek okrężnicy z rodzaju Escherichia coli badające wielkość ich kolonii w cm³ wody. Na tej podstawie określa się stopień skażenia wody bakteriami i mikroorganizmami pochodzącymi z odchodów zwierzęcych, które mogły miec kontakt z woda. Badanie wskaźnikowe polega na ustaleniu ilości bakterii w próbce objętości co staje się podstawą do klasyfikacji wody jako zdatnej lub skażonej przez odchody. Pobraną próbke wody umiescza się na pożywce z laktozą w temp. pow. 40⁰C. Wykorzystuje sie właściwości bakterii do rozkładu laktozy z wydzieleniem kwasu ( na pożywce umieszcza sie także barwnik zmieniający odcień pod wpływem zmiany kwasowości środowiska) i gazu. W tej metodzie specjalną szklana probówką pobiera się pęcherzyki gazu wydzielane przez mikroorganizmy na drodze oddychania beztlenowego i po dobie ustala się wyniki.
2. Badanie wskaźnika saprobowości- określa sie tym sposobe poziom zanieczyszczenia wód produkatmi pochodzącymi z procesów gnilnych oraz martwą materią organiczną. W wodach samooczyszczających się nad ilościa reducentów przeważaja produkcja pierwotna producentów. Wzrost saprobowości, a więc reducentów jest jednoznaczy ze zintensyfikowaniem się procesów rozkładu materii organiecznej,a wieć zapoczątkowanie procesów gnilnych. Organizmy stanowiące wskaźniki zanieczyszczeń dzieli się na cztery grupy w tym np. polisaprobowe występujące w wodach najbardziej zanieczyszczonych i oligosaprobowe występujące w wodach najczystszych. Metoda ta bada zatem poziom przemian mikrobiologicznych w wodach.
3. BZT- Biochemiczne zapotrzebowanie tlenu- badaną próbkę wody umieszcza się na 5 (BZT₅) lub 20 dób (BTZ₂₀) i mierzy się w niej spadek poziomu tlenu zużytego w niej przez bakterie aerobowe (tlenowe) do utlenienia związków organicznych. Im wyższa wartość zużytego tlenu tym zanieczyszczenia jest wyższe.
4. Metody chemiczne polegające na m.in określeniu twardości wody ( a więc ilości soli wapnia i magnezu), kwasowości, odczyn Ph, zasadowość, poziom pierwiastków biogennych, a więc fosforu i azotu- czynników eutrofizujących, stężenie chlorków, siarczanów, żelaza, dwutlenku węgla, poziomu zanieczyszczenia metalami ciężkimi (np. kadm czy ołów)
5. ChZT- chemiczne zapotrzebowanie tlenu- ta metodą ustala się wskaźnik zanieczyszczenia wody i ścieków. Jest to umowny poziom rozpuszczonego w wodzie tlenu pobranego z występujących w niej utleniaczy np. jodanów, nadmanganianów, dichromianów (np. silnie trującego dichromianu potasu występującego w wodzie pochodzącej ze ścieków) potzebnego do utlenienia związków organicznych i nieorganicznych (np. siarczków, żelaza w wyższym stopniu utlenienia np. żelazo (II).