Mam prośbę... Potrzebuje informacji na temat środków stylistycznych i ich podziału. Nie mam czasu poszukać tego w internecie, więc was o to proszę. Tylko nie przysyłajcie mi długich litanii. Wystarczą krótkie i zrozumiałe wyjaśnienia każdego środka wraz z przykładami :)
fetka13
SRODKI STYLISTYCZNE APOSTROFA-bezpośredni zrwot do kogoś lub czegoś, szczególnym rodzajem apostrofy jest inwokacja (uroczysty zwrot do Boga, bóstwa z prośbą o natchnienie) ANAFORA- poszczególne wersy rozpoczynają się tym samym wyrazem, zwrotem ANTYTEZA- zestawienie dwóch przeciwnych sformułowań EPITET- określenie rzeczownika EPIFORA- poszczególne wersy kończą się tym samym zwrotem, słowem METAFORA- inaczej przenośnia, takie połączenie wyrazów, które w języku potocznym raczej nie występuje i nie ma znaczenia dosłownego PORÓWNANIE- najważniejszym członem jest "jak"; porównanie homeryckie- rozbudowany człon porównujący PRZEŻUTNIA- przeniesienie końcowej częsci wersu do wersu następnego INWERSJA- przeniesienie, odwrócenie, przestawienie szyku wyrazów w zdaniu OKSYMORON- zestawienie dwóch przeciwieństw w rzeczywistości niemożliwych np. gorący lód ONOMATOPEJA- wyrazy dźwiękonaśladowcze; wyrazy bezpośrednio nasladujące dźwięki np. stuk, puk, kap, bum POWTÓRZENIE- chwyt polegający na conajmniej dwukrotnym powtórzeniu tego samego słowa, zwrotu wersu, np. refren, jeżeli dany wers powtarza się conajmniej dwukrotnie możemy uznać go za refren TURPIZM- przeniesienie do poezji obrazów brzydoty, kalectwa ŚREDNIÓWKA- regularnie powtarzający się podział w środku wersu (najczęsniej występuje w wersach 11-zgłoskowych) od siedmiu sylab w górę będzie występowała średniówka PERSONIFIKACJA- nadanie cech ludzkich
RODZAJE WIERSZA wiersz biały- bez rymów wiersz ciągły- bez strof wiersz sylabiczny- w poszczególnyc hwersach występuje jednakowa liczba sylab wiersz sylabotoniczny- jednakowa liczba sylab i jednakowo rozłożone akcenty wiersz toniczny- jednakowo rozłożne akcenty wiersz wolny- wiersz pozbawiony jednakowej liczby sylab, bez akcentów, bez rymów i znaków interpunkcyjnych
rymy męskie- dotyczy wyrazów jednosylabowych rymy żeńskie- więcej niż jednosylabowe wyrazy, w których akcent pada na przed ostatnią sylabę (akcent paroksytoniczny) tak mozesz napisac lub tak ŚRODKI STYLISTYCZNE – PODZIAŁ
Zabierając się za analizę tekstu literackiego warto przypomnieć sobie podstawowe środki stylistyczne. Poniżej umieszczam ogólny podział.
MORFOLOGICZNE ŚRODKI STYLISTYCZNE (zabiegi dokonywane przez artystę w budowie wyrazu) - archaizmy - praesens historicum – formy czasu teraźniejszego w opowiadaniu o przeszłości - zdrobnienia - zgrubienia - formacje o charakterze żartobliwym - neologizmy - figury etymologiczne („tchórząc tchórzliwiej od tchórza”)
SKŁADNIOWE ŚRODKI STYLISTYCZNE (zabiegi dokonywane przez artystę w składni) - apostrofa (w formie wołacza, ton patetyczny) -- inwokacja - powtórzenia -- anafora (te same wyrazy na początku wersu) -- polisyndeton (te same spójniki na początku wersu) - refren - paralelizm składniowy (powtórzenia składniowych schematów) - inwersja (szyk przestawny)
LEKSYKALNE ŚRODKI STYLISTYCZNE - poetyzmy (wyrazy, które wykazują podniosłe nacechowanie stylistyczne, których zakres występowania jest ograniczony do stylu artystycznego – „ruń, darń, błonie, kobierzec, brzask”)
Tropy poetyckie(mają charakter słowno – składniowy) - epitet - porównanie - metafora - symbol - hiperbola - oksymoron - metonimia (zamiennia – coś zamiast czegoś „kraina kwitnącej wiśni” zamiast Japonia) - synekdocha (część zamiast całości – pars pro toto – „głowę opruszył siwy włos” zamiast osiwieć) - animizacja (rzecz lub osoba nabiera cech zwierzęcych) - personifikacja (rzecz lub zwierzę nabiera cech ludzkich) - reifikacja (istota żywa nabiera cech rzeczy)
(szczegółowe wyjaśnienie i przykłady zawierają: słowniki terminów literackich, np. pod red. J. Sławińskiego, podręczniki do języka polskiego, np. „Język i my” kl. III, „Moja polszczyzna” klasa I. W zależności od źródła podział może być nieco inny) sory chcialam krotko ale na necie na ten temat nie ma krotkiej odpowiedzi
APOSTROFA-bezpośredni zrwot do kogoś lub czegoś, szczególnym rodzajem apostrofy jest inwokacja (uroczysty zwrot do Boga, bóstwa z prośbą o natchnienie)
ANAFORA- poszczególne wersy rozpoczynają się tym samym wyrazem, zwrotem
ANTYTEZA- zestawienie dwóch przeciwnych sformułowań
EPITET- określenie rzeczownika
EPIFORA- poszczególne wersy kończą się tym samym zwrotem, słowem
METAFORA- inaczej przenośnia, takie połączenie wyrazów, które w języku potocznym raczej nie występuje i nie ma znaczenia dosłownego
PORÓWNANIE- najważniejszym członem jest "jak"; porównanie homeryckie- rozbudowany człon porównujący
PRZEŻUTNIA- przeniesienie końcowej częsci wersu do wersu następnego
INWERSJA- przeniesienie, odwrócenie, przestawienie szyku wyrazów w zdaniu
OKSYMORON- zestawienie dwóch przeciwieństw w rzeczywistości niemożliwych np. gorący lód
ONOMATOPEJA- wyrazy dźwiękonaśladowcze; wyrazy bezpośrednio nasladujące dźwięki np. stuk, puk, kap, bum
POWTÓRZENIE- chwyt polegający na conajmniej dwukrotnym powtórzeniu tego samego słowa, zwrotu wersu, np. refren, jeżeli dany wers powtarza się conajmniej dwukrotnie możemy uznać go za refren
TURPIZM- przeniesienie do poezji obrazów brzydoty, kalectwa
ŚREDNIÓWKA- regularnie powtarzający się podział w środku wersu (najczęsniej występuje w wersach 11-zgłoskowych) od siedmiu sylab w górę będzie występowała średniówka
PERSONIFIKACJA- nadanie cech ludzkich
RODZAJE WIERSZA
wiersz biały- bez rymów
wiersz ciągły- bez strof
wiersz sylabiczny- w poszczególnyc hwersach występuje jednakowa liczba sylab
wiersz sylabotoniczny- jednakowa liczba sylab i jednakowo rozłożone akcenty
wiersz toniczny- jednakowo rozłożne akcenty
wiersz wolny- wiersz pozbawiony jednakowej liczby sylab, bez akcentów, bez rymów i znaków interpunkcyjnych
RODZAJE I PODZIAŁ RYMÓW
rymy parzyste aabb
rymy okalające abba
rymy krzyżowe abab
rymy męskie- dotyczy wyrazów jednosylabowych
rymy żeńskie- więcej niż jednosylabowe wyrazy, w których akcent pada na przed ostatnią sylabę (akcent paroksytoniczny)
tak mozesz napisac lub tak
ŚRODKI STYLISTYCZNE – PODZIAŁ
Zabierając się za analizę tekstu literackiego warto przypomnieć sobie podstawowe środki stylistyczne. Poniżej umieszczam ogólny podział.
FONETYCZNE ŚRODKI STYLISTYCZNE (brzmieniowe)
- instrumentacja głoskowa – eufonia
- onomatopeja
- rym (żeńskie – męskie, dokładne – niedokładne, parzyste – krzyżowe – przeplatane)
- rytm
- współbrzmienia
- aliteracje
MORFOLOGICZNE ŚRODKI STYLISTYCZNE (zabiegi dokonywane przez artystę w budowie wyrazu)
- archaizmy
- praesens historicum – formy czasu teraźniejszego w opowiadaniu o przeszłości
- zdrobnienia
- zgrubienia
- formacje o charakterze żartobliwym
- neologizmy
- figury etymologiczne („tchórząc tchórzliwiej od tchórza”)
SKŁADNIOWE ŚRODKI STYLISTYCZNE (zabiegi dokonywane przez artystę w składni)
- apostrofa (w formie wołacza, ton patetyczny)
-- inwokacja
- powtórzenia
-- anafora (te same wyrazy na początku wersu)
-- polisyndeton (te same spójniki na początku wersu)
- refren
- paralelizm składniowy (powtórzenia składniowych schematów)
- inwersja (szyk przestawny)
LEKSYKALNE ŚRODKI STYLISTYCZNE
- poetyzmy (wyrazy, które wykazują podniosłe nacechowanie stylistyczne, których zakres występowania jest ograniczony do stylu artystycznego – „ruń, darń, błonie, kobierzec, brzask”)
Tropy poetyckie(mają charakter słowno – składniowy)
- epitet
- porównanie
- metafora
- symbol
- hiperbola
- oksymoron
- metonimia (zamiennia – coś zamiast czegoś „kraina kwitnącej wiśni” zamiast Japonia)
- synekdocha (część zamiast całości – pars pro toto – „głowę opruszył siwy włos” zamiast osiwieć)
- animizacja (rzecz lub osoba nabiera cech zwierzęcych)
- personifikacja (rzecz lub zwierzę nabiera cech ludzkich)
- reifikacja (istota żywa nabiera cech rzeczy)
(szczegółowe wyjaśnienie i przykłady zawierają: słowniki terminów literackich, np. pod red. J. Sławińskiego, podręczniki do języka polskiego, np. „Język i my” kl. III, „Moja polszczyzna” klasa I. W zależności od źródła podział może być nieco inny)
sory chcialam krotko ale na necie na ten temat nie ma krotkiej odpowiedzi