Bohdan Zenobi Chmielnicki ur. 1595najprawdopodobniej w Czehryniu koło Kijowa, zm. 6 sierpnia1657 w Czehryniu, pochowany w Subotowie) – hetmanzaporoski, przywódca powstania kozackiegoprzeciwko Rzeczypospolitej w latach 1648-1654, bohater narodowy Ukrainy.
Urodził się prawdopodobnie i zmarł w Czehryniu, jako syn Michała, podstarościegoczehryńskiego. Łatwiejsza do ustalenia od miejsca jest data roczna urodzenia: w roku 1649 przybył na Ukrainę poseł wenecki Nicolo Sagredo. W swym raporcie dla Signoriipodał, że Chmielnicki miał 54 lata. Wszyscy Chmielnickiemu współcześni, którzy zetknęli się z nim, a pozostawili zapiski, zgodnie potwierdzają, że miał około pięćdziesięciu lat.
Kwestia szlachectwa Bohdana jest dyskusyjna – chociaż pieczętował się herbemAbdank[c] – albo też jego dziad był banitą pozbawionym szlachectwa. Z jednej strony dowodem „niskiego pochodzenia” Bohdana Chmielnickiego mogłaby być Konstytucja Sejmu Ekstraordynaryjnego z 1659, gdzie w punkcie 11. zawarta została uchwała mówiąca: ”...Jerzego Chmielnickiego, potomka Bohdana Chmielnickiego hetmana zaporoskiego, w protekcyją naszą bierzemy, a chcąc go przychęcić do dzieł rycerskich tudzież naszey y Rzpltey usługi, kleynot szlachectwa polskiego onemu konferuiemy”. Z drugiej strony trudno przypuścić powierzenie Michałowi Chmielnickiemu (ojcu Bohdana) urzędu podstarościego czehryńskiego (był to urząd szlachecki) przez Jana Daniłowicza (wówczas starostę korsuńskiego), gdyby nie był on szlachcicem (a już na pewno nie mógł być banitą – gdyż jako podstarości wykonywał władzę sądowniczą – jako przewodniczący sądu grodzkiego). Obaj Chmielniccy służyli u boku Stanisława Żółkiewskiego.
Chmielnicki uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie, założonym przez hetmanaStanisława Żółkiewskiego w 1608 roku, gdzie ukończył klasy gramatyki, poetyki i retoryki. Naukom tym zawdzięczał swoją znajomość w mowie i w piśmie polskiego i łaciny. Stopień tej znajomości także pozostaje w literaturze przedmiotu dyskusyjny. Pomimo pobytu w kolegium jezuickim zachował prawosławie. Według pewnych niesprawdzonych przekazów kształcił się również w Krakowie, ale nie ma na ten temat żadnych bliższych danych.
Następny znany i potwierdzony fakt z życia Chmielnickiego to jego udział w bitwie pod Cecorą (1620); zginął w niej jego ojciec, a on sam wraz ze Stanisławem Koniecpolskimdostał się do niewoli tureckiej,w której to prawdopodobnie nauczył siękrymskotatarskiego i podobno tureckiego. Z niewoli w Stambule po dwóch latach prawdopodobnie uciekł (choć są i inne hipotezy – wykupiła go matka, król Zygmunt III Waza za zasługi ojca, przyjaciele rodziny). Po powrocie na Naddnieprzańską Ukrainę osiadł w Subotowie nad Taśminą (niemal naprzeciw Czehrynia), gdzie parę lat wcześniej ojciec postawił dwór obronny. W tym czasie próbował też służby dworskiej jako koniuszy u Mikołaja Potockiego, ale nie zagrzał tam długo miejsca, wdając się w zatarg ze swym potężnym pracodawcą, czego o mało nie przypłacił głową[7][f]. Po tym wstąpił do rejestrowego wojska kozackiego.
Około roku 1625 ożenił się z Anną, siostrą Jakyma Somki, bogatego Kozaka perejasławskiego, który dorobił się na handlu. Miał z nią liczne potomstwo, o czym mówi zapis w bezimiennym diariuszu[8]: „Z obozu pod Białopolem d. 14 October r. 1651. Zjechała się była wszystka rodzina Chmielnickiego, żona z dziatkami, cztery córki już dorastające i synów dwóch młodszych, a trzeci ten Tymoszek starszy”.
W 1637 został pisarzem wojska zaporoskiego (jako taki podpisywał 24 grudnia kapitulację powstania kozackiego Pawluka po klęsce pod Kumejkami i posłował do Warszawy jako członek delegacji kozackiej mającej prosić Sejm o łaskawe potraktowanie upokorzonych Kozaków), a po skasowaniu urzędu pisarza wojsk zaporoskich został setnikiem kurenia czehryńskiego. Zetknął się tam z mianowanym po śmierci hetmana Stanisława Koniecpolskiego podstarościm Danielem Czaplińskim, który w jakiś czas później dokonał zajazdu i zagrabił chutorChmielnickiego Subotów – nadany ongiś Michałowi Chmielnickiemu przez Jana Daniłowicza. Stanisław, a później Aleksander Koniecpolscy mieli nadane przez króla po Daniłowiczu starostwo czehryńskie. Nie ulega wątpliwości, że zarówno Michał Chmielnicki, jak i jego syn Bohdan, zaniedbali formalności dotyczące prawnego statusu swej posiadłości, w poczuciu bezpieczeństwa, jakie pierwszemu dawało stanowisko, a drugiemu protekcja Koniecpolskiego. Po śmierci hetmana nowy podstarości wykorzystał to do zaboru stworzonej przez Chmielnickich posiadłości.
Bohdan Zenobi Chmielnicki - ur. 27 grudnia 1595 w Czehryniu kołoKijowa, zm. 6 sierpnia 1657,. Jego postać została sportretowana przez Henryka Sienkiewicza w powieści "Ogniem i mieczem". Kwestia szlachectwa Bohdana jest dyskusyjna – nie wiadomo czy był szlachcicem. Chmielnicki uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie gdzie ukończył klasy gramatyki, poetyki i retoryki. Ponieważ był wykształcony został pisarzem wojska zaporoskiego. Służył w polskim wojsku i urzędach . Około roku 1625 ożenił się z Anną, siostrą Jakyma Somki, bogatego Kozaka . Ponieważ jego spór z Czaplińskim pozostał nierozwiązany(Czapliński podobno uwiódł także drugą, młodą żonę Chmielnickiego i próbował zabić syna). Chmielnicki w akcie niezgody i desperacji skradł kopie królewskich listów z zapowiedzią ataku na Turcję, a następnie zbiegł na Sicz. Stanął tam na czele Kozaków niezadowolonych z polskiego zwierzchnictwa. Jego marzenia o niepodległym państwie kozackim nigdy się jednak nie ziściły.
Jego postać została sportretowana przez Henryka Sienkiewicza w powieści "Ogniem i mieczem". Kwestia szlachectwa Bohdana jest dyskusyjna – nie wiadomo czy był szlachcicem. Chmielnicki uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie gdzie ukończył klasy gramatyki, poetyki i retoryki. Ponieważ był wykształcony został pisarzem wojska zaporoskiego. Służył w polskim wojsku i urzędach . Około roku 1625 ożenił się z Anną, siostrą Jakyma Somki, bogatego Kozaka . Ponieważ jego spór z Czaplińskim pozostał nierozwiązany(Czapliński podobno uwiódł także drugą, młodą żonę Chmielnickiego i próbował zabić syna). Chmielnicki w akcie niezgody i desperacji skradł kopie królewskich listów z zapowiedzią ataku na Turcję, a następnie zbiegł na Sicz. Stanął tam na czele Kozaków niezadowolonych z polskiego zwierzchnictwa. Jego marzenia o niepodległym państwie kozackim nigdy się jednak nie ziściły. myślę że tak ja za to dostałam 5
Bohdan Zenobi Chmielnicki ur. 1595najprawdopodobniej w Czehryniu koło Kijowa, zm. 6 sierpnia 1657 w Czehryniu, pochowany w Subotowie) – hetman zaporoski, przywódca powstania kozackiegoprzeciwko Rzeczypospolitej w latach 1648-1654, bohater narodowy Ukrainy.
Urodził się prawdopodobnie i zmarł w Czehryniu, jako syn Michała, podstarościegoczehryńskiego. Łatwiejsza do ustalenia od miejsca jest data roczna urodzenia: w roku 1649 przybył na Ukrainę poseł wenecki Nicolo Sagredo. W swym raporcie dla Signoriipodał, że Chmielnicki miał 54 lata. Wszyscy Chmielnickiemu współcześni, którzy zetknęli się z nim, a pozostawili zapiski, zgodnie potwierdzają, że miał około pięćdziesięciu lat.
Kwestia szlachectwa Bohdana jest dyskusyjna – chociaż pieczętował się herbemAbdank[c] – albo też jego dziad był banitą pozbawionym szlachectwa. Z jednej strony dowodem „niskiego pochodzenia” Bohdana Chmielnickiego mogłaby być Konstytucja Sejmu Ekstraordynaryjnego z 1659, gdzie w punkcie 11. zawarta została uchwała mówiąca: ”...Jerzego Chmielnickiego, potomka Bohdana Chmielnickiego hetmana zaporoskiego, w protekcyją naszą bierzemy, a chcąc go przychęcić do dzieł rycerskich tudzież naszey y Rzpltey usługi, kleynot szlachectwa polskiego onemu konferuiemy”. Z drugiej strony trudno przypuścić powierzenie Michałowi Chmielnickiemu (ojcu Bohdana) urzędu podstarościego czehryńskiego (był to urząd szlachecki) przez Jana Daniłowicza (wówczas starostę korsuńskiego), gdyby nie był on szlachcicem (a już na pewno nie mógł być banitą – gdyż jako podstarości wykonywał władzę sądowniczą – jako przewodniczący sądu grodzkiego). Obaj Chmielniccy służyli u boku Stanisława Żółkiewskiego.
Chmielnicki uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie, założonym przez hetmanaStanisława Żółkiewskiego w 1608 roku, gdzie ukończył klasy gramatyki, poetyki i retoryki. Naukom tym zawdzięczał swoją znajomość w mowie i w piśmie polskiego i łaciny. Stopień tej znajomości także pozostaje w literaturze przedmiotu dyskusyjny. Pomimo pobytu w kolegium jezuickim zachował prawosławie. Według pewnych niesprawdzonych przekazów kształcił się również w Krakowie, ale nie ma na ten temat żadnych bliższych danych.
Następny znany i potwierdzony fakt z życia Chmielnickiego to jego udział w bitwie pod Cecorą (1620); zginął w niej jego ojciec, a on sam wraz ze Stanisławem Koniecpolskimdostał się do niewoli tureckiej,w której to prawdopodobnie nauczył siękrymskotatarskiego i podobno tureckiego. Z niewoli w Stambule po dwóch latach prawdopodobnie uciekł (choć są i inne hipotezy – wykupiła go matka, król Zygmunt III Waza za zasługi ojca, przyjaciele rodziny). Po powrocie na Naddnieprzańską Ukrainę osiadł w Subotowie nad Taśminą (niemal naprzeciw Czehrynia), gdzie parę lat wcześniej ojciec postawił dwór obronny. W tym czasie próbował też służby dworskiej jako koniuszy u Mikołaja Potockiego, ale nie zagrzał tam długo miejsca, wdając się w zatarg ze swym potężnym pracodawcą, czego o mało nie przypłacił głową[7][f]. Po tym wstąpił do rejestrowego wojska kozackiego.
Około roku 1625 ożenił się z Anną, siostrą Jakyma Somki, bogatego Kozaka perejasławskiego, który dorobił się na handlu. Miał z nią liczne potomstwo, o czym mówi zapis w bezimiennym diariuszu[8]: „Z obozu pod Białopolem d. 14 October r. 1651. Zjechała się była wszystka rodzina Chmielnickiego, żona z dziatkami, cztery córki już dorastające i synów dwóch młodszych, a trzeci ten Tymoszek starszy”.
W 1637 został pisarzem wojska zaporoskiego (jako taki podpisywał 24 grudnia kapitulację powstania kozackiego Pawluka po klęsce pod Kumejkami i posłował do Warszawy jako członek delegacji kozackiej mającej prosić Sejm o łaskawe potraktowanie upokorzonych Kozaków), a po skasowaniu urzędu pisarza wojsk zaporoskich został setnikiem kurenia czehryńskiego. Zetknął się tam z mianowanym po śmierci hetmana Stanisława Koniecpolskiego podstarościm Danielem Czaplińskim, który w jakiś czas później dokonał zajazdu i zagrabił chutorChmielnickiego Subotów – nadany ongiś Michałowi Chmielnickiemu przez Jana Daniłowicza. Stanisław, a później Aleksander Koniecpolscy mieli nadane przez króla po Daniłowiczu starostwo czehryńskie. Nie ulega wątpliwości, że zarówno Michał Chmielnicki, jak i jego syn Bohdan, zaniedbali formalności dotyczące prawnego statusu swej posiadłości, w poczuciu bezpieczeństwa, jakie pierwszemu dawało stanowisko, a drugiemu protekcja Koniecpolskiego. Po śmierci hetmana nowy podstarości wykorzystał to do zaboru stworzonej przez Chmielnickich posiadłości.
Bohdan Zenobi Chmielnicki - ur. 27 grudnia 1595 w Czehryniu kołoKijowa, zm. 6 sierpnia 1657,. Jego postać została sportretowana przez Henryka Sienkiewicza w powieści "Ogniem i mieczem". Kwestia szlachectwa Bohdana jest dyskusyjna – nie wiadomo czy był szlachcicem. Chmielnicki uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie gdzie ukończył klasy gramatyki, poetyki i retoryki. Ponieważ był wykształcony został pisarzem wojska zaporoskiego. Służył w polskim wojsku i urzędach . Około roku 1625 ożenił się z Anną, siostrą Jakyma Somki, bogatego Kozaka . Ponieważ jego spór z Czaplińskim pozostał nierozwiązany(Czapliński podobno uwiódł także drugą, młodą żonę Chmielnickiego i próbował zabić syna). Chmielnicki w akcie niezgody i desperacji skradł kopie królewskich listów z zapowiedzią ataku na Turcję, a następnie zbiegł na Sicz. Stanął tam na czele Kozaków niezadowolonych z polskiego zwierzchnictwa. Jego marzenia o niepodległym państwie kozackim nigdy się jednak nie ziściły.
Jego postać została sportretowana przez Henryka Sienkiewicza w powieści "Ogniem i mieczem". Kwestia szlachectwa Bohdana jest dyskusyjna – nie wiadomo czy był szlachcicem. Chmielnicki uczył się w kolegium jezuickim we Lwowie gdzie ukończył klasy gramatyki, poetyki i retoryki. Ponieważ był wykształcony został pisarzem wojska zaporoskiego. Służył w polskim wojsku i urzędach . Około roku 1625 ożenił się z Anną, siostrą Jakyma Somki, bogatego Kozaka . Ponieważ jego spór z Czaplińskim pozostał nierozwiązany(Czapliński podobno uwiódł także drugą, młodą żonę Chmielnickiego i próbował zabić syna). Chmielnicki w akcie niezgody i desperacji skradł kopie królewskich listów z zapowiedzią ataku na Turcję, a następnie zbiegł na Sicz. Stanął tam na czele Kozaków niezadowolonych z polskiego zwierzchnictwa. Jego marzenia o niepodległym państwie kozackim nigdy się jednak nie ziściły. myślę że tak ja za to dostałam 5