Książka, film, prasa, radio, a zwłaszcza telewizja stanowią obecnie bardzo ważne, choć nie jedyne źródło, dzięki którym młody człowiek styka się z otaczającą go rzeczywistością. Do środków społecznego przekazu młodzież sięga coraz częściej szukając rozrywki lub też traktując jako zwykłą formę ucieczki.
Odgrywają one również coraz większą rolę w kształtowaniu postaw i zachowań dorastającej młodzieży. Obok systemu szkolnictwa to właśnie mass media są najbardziej powszechnym sposobem oddziaływania na całe społeczeństwo w procesie przekazywania norm i wartości oraz wychowywaniu ku wartościom.
Ich działalność jest związana z odniesieniami etycznymi, nie może być zredukowana do logiki rynku, lecz zgodnie z prawem moralnym, bogata w treści zawierające treści humanistyczne i chrześcijańskie.
Znaczenie środków społecznego przekazu dla dobra człowieka można ująć w trzech płaszczyznach:
Pierwszą z nich jest sam przekaz informacji, czyli dostarczanie współczesnemu człowiekowi wiadomości o najistotniejszych wydarzeniach dokonujących się w świecie. Jest to bardzo cenne, gdyż pozwala człowiekowi, być nie tylko obserwatorem wydarzeń, ale również ich osobistym uczestnikiem. Szybki i sprawny przekaz informacji przez mass media umożliwia ludziom ich znajomość, dzięki czemu mogą się przyczynić i wpływać na postęp całej społeczności.
Druga płaszczyzna informacji dotyczy przekazu i upowszechnienia wiedzy. Chodzi tu o przekaz istotnych prawd dotyczących człowieka i jego właściwego miejsca w świecie polityczno - społecznym. Duże znaczenie ma tutaj przekaz wiedzy dotyczących wartości kulturowych i historycznych, co w rezultacie pozwala na kształtowanie światopoglądu i osobowości dzisiejszego człowieka.
Trzecia płaszczyzna środków społecznego przekazu dotyczy sfery etycznej i moralnej. W tej sytuacji chodzi o kształtowanie właściwej hierarchii wartości moralnych. Akceptacja wartości moralnych w życiu każdego człowieka jest sprawą bardzo ważną. Dokonuje się to nie tylko przez słowo, ale również przez ukazywanie modeli ludzkiego zachowania i wzorów postępowania. Dlatego środki masowego przekazu powinny w tym zakresie być cennym narzędziem upowszechniania tych wartości.
Niestety w mass mediach występują różnego typu postacie służące jako środek wyrażania poglądów, sądów na temat ludzi i sensu życia, obserwacji obyczajowych, własnych lęków i uprzedzeń. Pojawia się moda na postacie, które są antymodelami lub antywzorami w stosunku, do których nie są stawiane żadne specjalne wymagania, również dotyczące postaw moralnych. W jaki więc sposób tak ważne wartości będą szanowane i propagowane w społeczeństwie. To poziom moralny ludzi, wysoki lub zaniedbany decyduje ostatecznie o tym, czemu służą osiągnięcia cywilizacji. W tym zakresie najpotężniejszym instrumentem działania a przede wszystkim podejmowania decyzji przez miliony ludzi, są właściwie środki masowego przekazu.
W polskiej rzeczywistości znaczonej wieloma przemianami politycznymi, społecznymi, gospodarczymi i kulturowymi poszerzyło się zdecydowanie pole wolności, która związana bezpośrednio z rządzącą się demokracją dotyczy także mass mediów. Można, więc stwierdzić, że wolność stworzyła odpowiednią przestrzeń działania dla mediów i korzystania z nich przez współczesnego człowieka. nie trzeba być bystrym obserwatorem, aby zauważyć w tej dziedzinie niepokojące zjawisko - źle pojętą wolność. Jeśli są natomiast dobrze użyte, stanowią niewątpliwie dobro współczesnego świata.
Niestety wyobraźnia telewizyjnych pokoleń jest przytępiona, ponieważ jest mało używana. Dodatkowo jest zaćmiona i zalewana "brudami", cynizmem i fałszem podsuwanym jako prawdę, przemycaną też w większości magazynów uważających się za ambitne. Generalnie należy pamiętać, że media, te same media, które kradną czas, manipulują świadomością odbiorców, narzucają postawy bierne i konsumpcyjne, odwracają się od rzeczywistości, ogłupiają niewybredną rozrywką, mogą oddziaływać w przeciwnym kierunku, co udaje się w wielu przypadkach.
Jednym z ważnych odcinków życia ludzkiego jest rodzina. Mass media mogą przyspieszyć rozwój osobowości młodego człowieka, albo całkowicie ją zniszczyć. Mogą wzbogacić życie rodzinne, zbliżyć członków rodziny do siebie, ale mogą też osłabić a nawet rozbijać całkowicie więzy rodzinne i społeczne. Stanowią, więc znaczący problem wychowawczy i moralny.
Ze środków masowego przekazu korzystają ludzie ze wszystkich grup wiekowych i z różnym wykształceniem. Mają, więc one dla społeczeństwa niepodważalną wartość i jeśli są dobrze wykorzystane mogą oddać nieocenione przysługi. Istnieje, więc możliwość pozytywnego oddziaływania mediów, ale coraz większe jest tez ryzyko manipulacji świadomością odbiorców i to na różnych płaszczyznach.
Dużą wadą środków przekazu jest propagowanie konsumpcyjnego stylu życia i upowszechnienie poglądu, że posiadanie czegoś powinno być głównym celem działań człowieka.
Wypaczone sposoby wykorzystywania mass mediów, prowadzą do upowszechnienia antywartości, zagrażają moralności jednostki i społeczeństw. Demoralizacja przez mass media ma bardzo często jako źródło dążenie do zdobycia zysków materialnych, nawet kosztem innych ludzi.
Negatywne oddziaływanie środków społecznego komunikowania na różne dziedziny życia ludzkiego, może przybierać wymiar międzynarodowy.
Środki społecznego przekazu mogą i powinny ukazywać świat wartości, dla jednych odbiorców oczywisty i atrakcyjny, dla innych natomiast nowy i dopiero odkrywany. Zamiast odciągać od realnego życia, media spełniając swoją rolę powinny informować o wszystkich aspektach życia społecznego, oraz ukazywać liczne przykłady i wzory działań wyzwalające inicjatywę.
Oddziaływanie środków społecznego przekazu jest w rzeczywistości różne. Nie można ich osądzić ani jednoznacznie pozytywnie, ani całkowicie negatywnie. Tworzą one i upowszechniają zarówno wartości jak również antywartości.
Społeczeństwa powinny się nauczyć i wypracować sposoby moralnego i intelektualnego panowania nad tymi środkami, które sama rozwinęła. Cywilizacja komunikacji powstająca na naszych oczach w zależności od roli, jaką będzie pełniła szczególnie wśród młodego pokolenia, będzie miała negatywne lub pozytywne konsekwencje dla wszystkich społeczeństw.
Środki masowego przekazu jako nośniki wartości
i antywartości.
Książka, film, prasa, radio, a zwłaszcza telewizja stanowią obecnie bardzo ważne, choć nie jedyne źródło, dzięki którym młody człowiek styka się z otaczającą go rzeczywistością. Do środków społecznego przekazu młodzież sięga coraz częściej szukając rozrywki lub też traktując jako zwykłą formę ucieczki.
Odgrywają one również coraz większą rolę w kształtowaniu postaw i zachowań dorastającej młodzieży. Obok systemu szkolnictwa to właśnie mass media są najbardziej powszechnym sposobem oddziaływania na całe społeczeństwo w procesie przekazywania norm i wartości oraz wychowywaniu ku wartościom.
Ich działalność jest związana z odniesieniami etycznymi, nie może być zredukowana do logiki rynku, lecz zgodnie z prawem moralnym, bogata w treści zawierające treści humanistyczne i chrześcijańskie.
Znaczenie środków społecznego przekazu dla dobra człowieka można ująć w trzech płaszczyznach:
Pierwszą z nich jest sam przekaz informacji, czyli dostarczanie współczesnemu człowiekowi wiadomości o najistotniejszych wydarzeniach dokonujących się w świecie. Jest to bardzo cenne, gdyż pozwala człowiekowi, być nie tylko obserwatorem wydarzeń, ale również ich osobistym uczestnikiem. Szybki i sprawny przekaz informacji przez mass media umożliwia ludziom ich znajomość, dzięki czemu mogą się przyczynić i wpływać na postęp całej społeczności.
Druga płaszczyzna informacji dotyczy przekazu i upowszechnienia wiedzy. Chodzi tu o przekaz istotnych prawd dotyczących człowieka i jego właściwego miejsca w świecie polityczno - społecznym. Duże znaczenie ma tutaj przekaz wiedzy dotyczących wartości kulturowych i historycznych, co w rezultacie pozwala na kształtowanie światopoglądu i osobowości dzisiejszego człowieka.
Trzecia płaszczyzna środków społecznego przekazu dotyczy sfery etycznej i moralnej. W tej sytuacji chodzi o kształtowanie właściwej hierarchii wartości moralnych. Akceptacja wartości moralnych w życiu każdego człowieka jest sprawą bardzo ważną. Dokonuje się to nie tylko przez słowo, ale również przez ukazywanie modeli ludzkiego zachowania i wzorów postępowania. Dlatego środki masowego przekazu powinny w tym zakresie być cennym narzędziem upowszechniania tych wartości.
Niestety w mass mediach występują różnego typu postacie służące jako środek wyrażania poglądów, sądów na temat ludzi i sensu życia, obserwacji obyczajowych, własnych lęków i uprzedzeń. Pojawia się moda na postacie, które są antymodelami lub antywzorami w stosunku, do których nie są stawiane żadne specjalne wymagania, również dotyczące postaw moralnych. W jaki więc sposób tak ważne wartości będą szanowane i propagowane w społeczeństwie. To poziom moralny ludzi, wysoki lub zaniedbany decyduje ostatecznie o tym, czemu służą osiągnięcia cywilizacji. W tym zakresie najpotężniejszym instrumentem działania a przede wszystkim podejmowania decyzji przez miliony ludzi, są właściwie środki masowego przekazu.
W polskiej rzeczywistości znaczonej wieloma przemianami politycznymi, społecznymi, gospodarczymi i kulturowymi poszerzyło się zdecydowanie pole wolności, która związana bezpośrednio z rządzącą się demokracją dotyczy także mass mediów. Można, więc stwierdzić, że wolność stworzyła odpowiednią przestrzeń działania dla mediów i korzystania z nich przez współczesnego człowieka. nie trzeba być bystrym obserwatorem, aby zauważyć w tej dziedzinie niepokojące zjawisko - źle pojętą wolność. Jeśli są natomiast dobrze użyte, stanowią niewątpliwie dobro współczesnego świata.
Niestety wyobraźnia telewizyjnych pokoleń jest przytępiona, ponieważ jest mało używana. Dodatkowo jest zaćmiona i zalewana "brudami", cynizmem i fałszem podsuwanym jako prawdę, przemycaną też w większości magazynów uważających się za ambitne. Generalnie należy pamiętać, że media, te same media, które kradną czas, manipulują świadomością odbiorców, narzucają postawy bierne i konsumpcyjne, odwracają się od rzeczywistości, ogłupiają niewybredną rozrywką, mogą oddziaływać w przeciwnym kierunku, co udaje się w wielu przypadkach.
Jednym z ważnych odcinków życia ludzkiego jest rodzina. Mass media mogą przyspieszyć rozwój osobowości młodego człowieka, albo całkowicie ją zniszczyć. Mogą wzbogacić życie rodzinne, zbliżyć członków rodziny do siebie, ale mogą też osłabić a nawet rozbijać całkowicie więzy rodzinne i społeczne. Stanowią, więc znaczący problem wychowawczy i moralny.
Ze środków masowego przekazu korzystają ludzie ze wszystkich grup wiekowych i z różnym wykształceniem. Mają, więc one dla społeczeństwa niepodważalną wartość i jeśli są dobrze wykorzystane mogą oddać nieocenione przysługi. Istnieje, więc możliwość pozytywnego oddziaływania mediów, ale coraz większe jest tez ryzyko manipulacji świadomością odbiorców i to na różnych płaszczyznach.
Dużą wadą środków przekazu jest propagowanie konsumpcyjnego stylu życia i upowszechnienie poglądu, że posiadanie czegoś powinno być głównym celem działań człowieka.
Wypaczone sposoby wykorzystywania mass mediów, prowadzą do upowszechnienia antywartości, zagrażają moralności jednostki i społeczeństw. Demoralizacja przez mass media ma bardzo często jako źródło dążenie do zdobycia zysków materialnych, nawet kosztem innych ludzi.
Negatywne oddziaływanie środków społecznego komunikowania na różne dziedziny życia ludzkiego, może przybierać wymiar międzynarodowy.
Środki społecznego przekazu mogą i powinny ukazywać świat wartości, dla jednych odbiorców oczywisty i atrakcyjny, dla innych natomiast nowy i dopiero odkrywany. Zamiast odciągać od realnego życia, media spełniając swoją rolę powinny informować o wszystkich aspektach życia społecznego, oraz ukazywać liczne przykłady i wzory działań wyzwalające inicjatywę.
Oddziaływanie środków społecznego przekazu jest w rzeczywistości różne. Nie można ich osądzić ani jednoznacznie pozytywnie, ani całkowicie negatywnie. Tworzą one i upowszechniają zarówno wartości jak również antywartości.
Społeczeństwa powinny się nauczyć i wypracować sposoby moralnego i intelektualnego panowania nad tymi środkami, które sama rozwinęła. Cywilizacja komunikacji powstająca na naszych oczach w zależności od roli, jaką będzie pełniła szczególnie wśród młodego pokolenia, będzie miała negatywne lub pozytywne konsekwencje dla wszystkich społeczeństw.