Question

Litosfera jako element systemu przyrodniczego Ziemi-Budowa i ich własciwosci wnętrza Ziemi, procesy geologiczne, ukaształtowanie powierzchni Ziemi. (wypracowanie)

Answer 1

Litosfera jest to zewnętrzna, najbardziej sztywna strefa kuli ziemskiej o grubości 50 - 70 kilometrów pod oceanami, i 80 - 150 kilometrów pod kontynentami. Obejmuje skorupę ziemską i górną część płaszcza Ziemi. Nauka zwana geofizyką, dzieli wnętrze Ziemi na trzy główne strefy : skorupę ziemską, płaszcz i jądro. Każda z tych stref budujących Ziemię, ma inną budowę, właściwości fizyczne i chemiczne. Między tymi warstwami, geofizyka wskazuje na tak zwane powierzchnie nieciągłości. Każda z tych powierzchni oddziela od siebie strefy Ziemi. Znamy między innymi nierównomiernie rozłożoną na głębokości strefę nieciągłości Moho. W każdej z trzech głównych stref ziemskich, istnieje dalszy podział na pewne charakterystyczne podgrupy warstw. Najcieńszą warstwę litosfery tworzy skorupa ziemska. Zawiera ona - mówiąc w skrocie - cały układ okresowy pierwiastków chemicznych. Skorupę ziemską tworzą dwie sfery : bazaltowa i granitowa. Magnez, krzem i tlen to składniki strefy bazaltowej nazywanej sima, natomiast strefa granitowa, nazywana sial, zbudowana jest z krzemu, glinu i tlenu. Charakterystyczne dla skorupy ziemskiej jest to, że jest ona ruchoma, podlega stałym przemieszczeniom w poziomie i w pionie. Pod cienką warstwą skorupy ziemskiej rozciąga się zewnętrzny i wewnętrzny płaszcz ziemi. Crofesima to nazwa płaszcza zewnętrznego zbudowanego z czterech pierwiastków : magnezu, krzemu, żelaza i chromu. Na głębokości około 150 km, płaszcz ma charakter plastyczny. Plastyczność tej części płaszcza powoduje ruchliwość skorupy ziemskiej i przemieszczanie. Poniżej crofesimy znajduje się płaszcz wewnętrzny, czyli nifesima. Składniki tej części to : nikiel, żelazo, krzem i magnez. Przemieszczanie się mas plastycznych związane jest prawdopodobnie z ciepłem wpływającym na materię. Temperatura w płaszczu wewnętrznym osiąga powyżej 1300 stopni Celsjusza. Materia o tej temperaturze nosi nazwę magmy. Różnice temperatur powodują wytwarzanie się prądów cieplnych - wywołują one ruchy tektoniczne. Wybuchy wulkaniczne i trzęsienia ziemi są najpewniej efektem wyrównywania temperatur wewnątrz ziemi. Na głębokości około trzech tysięcy kilometrów w głąb Ziemi, kończy się płaszcz i zaczyna się jądro. Podobnie jak płaszcz Ziemi tak i jądro Ziemi dzieli się na część zewnętrzną i wewnętrzną. Zakłada się, że część wewnętrzna jądra ma konsystencję ciała stałego, natomiast zewnętrzna jest ciekła. Trudno jest sobie wyobrazić jak bardzo wysokie jest ciśnienie jądra - wynosi ono więcej niż 3,5 miliona atmosfer.
Tak pokrótce wygląda budowa wnętrza Ziemi, począwszy od zewnętrznej części skorupy ziemskiej do jądra. Nas jednak najbardziej interesuje litosfera, czyli skorupa ziemska z górną częścią płaszcza Ziemi. Litosfera jest niejednorodna, stosunkowo chłodna i sztywna.