Lądolód na obszarze Polski:
- nazwa:
- kierunek przybycia
- era:
- okres :
- epoka:
- liczba zlodowaceń:
nazwy (od najwcześniejszego0
- rodzaje jezior polodowcowych:
formy utworzone przez akumulację działalnosć wód polodowcowych:
- nazwy moren czołowych:
- klimat panujący na przedpolu lądolodu :
- nazwa pylastej skały związanej z lądolodem;
- nazwa kawałków skalnych utworzonych przez wietrzenie mrozowe:
- nazwa:
- kierunek przybycia
- era:
- okres :
- epoka:
- liczba zlodowaceń:
nazwy (od najwcześniejszego0
- rodzaje jezior polodowcowych:
formy utworzone przez akumulację działalnosć wód polodowcowych:
- nazwy moren czołowych:
- klimat panujący na przedpolu lądolodu :
- nazwa pylastej skały związanej z lądolodem;
- nazwa kawałków skalnych utworzonych przez wietrzenie mrozowe:
More Questions From This User See All
wg. Różyckiego zlodowaceń było 4:
1. zlodowacenie szczecińsko-podlaskie – lądolód wkroczył na teren Polski dwoma jęzorami (lobami)
- szczeciński jęzor – objął Nizinę Szczecińską od Cedyni do Koszalina (łukiem)
- podlaski jęzor – objął Polskę PN-WSCH, sięgnął po dolinę dolnego Bugu. Czoło biegło gdzieś od Ustki, przez Kwidzyn, na pd. od Warszawy do Mielna nad Bugiem. W tym Mielniku stwierdzono utwory kopalne tego zlodowacenia.
Po tym zlodowaceniu wystąpił INTERGLACJAŁ PRZASNYSKI .
2. zlodowacenie krakowskie – lądolód krakowski przykrył całe terytorium Polski poza Sudetami i Karpatami.
Po tym zlodowaceniu INTERGLACJAŁ MAZOWIECKI zwany WIELKIM.
3. zlodowacenie środkowo-polskie ( i tu 4 stadiały)
- stadiał maksymalny Odry (Radomki) – w Zach. Polsce lądolód w tym stadiale dotarł do Sudetów, wkroczył w Bramę Morawską później skierował się w stronę śr-pn. Polski i oparł się o wyżyny.
POTEM INTERSTADIAŁ
- stadiał Warty – lądolód dotarł do środkowej Polski. Bieg czoła lodowca wyznacza WAŁ TRZEBNICKI.
- stadiał Wkry – tylko w obszarze wsch. Polski, bo lądolód bałtycki go przykrył. Zasięg wyznaczają moreny Nasielsko – Płońskie,
- stadiał Mławy – najmłodszy, zasięg wyznaczają miejscowości: Mława, Pnaszysz, Maków Mazowiecki, Różan, Ostrów Mazowiecki, Wysokie Mazowieckie, Białystok.
Po tym zlodowaceniu INTERSTADIAŁ EEMSKI
4. zlodowacenie bałtyckie
- stadiał leszczyński – najstarszy
- stadiał poznański
- stadiał pomorski - najmłodszy
wg. Mojskiego było 5 zlodowaceń (Mojski nazywa kolejne zlodowacenia od nazw rzek, których dorzecza zostały przez dany lądolód przykryty)
1. zlodowacenie Narwi – odpowiada zlodowaceniu podlaskiemu ( zaczęło się ok. 800 tys. lat temu)
po tym zlodowaceniu: INTERGLACJAŁ PRZASNYSKI – trwał ok. 70 tys. lat, od 686 tys. lat temu do 615 tys. lat temu
2. zlodowacenie Sanu – wd. Różyckiego było to zlodowacenie krakowskie
po tym zlodowaceniu INTERGLACJAŁ FERDYNANDOWSKI – trwał ok. 50 tys. lat, od 560 tys. lat temu do 510 tys. lat temu
3. zlodowacenie Wilgi – zlodowacenie objęło dorzecze Wilgi, lodowiec dotarł nad przedpole wyżyn. Zlodowacenie to miało miejsce ok. 500 lat temu.
po tym zlodowaceniu INTERGLACJAŁ MAZOWIECKI – oddziela zlodowacenia Wilgi od zlodowacenia Odry.
4. Zlodowacenie Odry – (wg. Różyckiego jest to zlodowacenie środkowopolskie) wg. Mojskiego zlodowacenie Odry trwało 180 tys. lat, od 310 tys. lat temu do 130 tys. lat temu.
- stadiał przedmaksymalny
- stadiał maksymalny
- stadiał Warty
(Mojski wyróżnia 3 stadiały, Różycki natomiast 4)
po tym zlo zlodowaceniu INTERGLACJAŁ EEMSKI – trwający 20 tys. lat. od 130 tys. lat temu do 110 tys. lat temu.
5. zlodowacenie Wisły – (u Różyckiego jest to zlodowacenie bałtyckie), to zlodowacenie rozpoczęło się 110 tys. lat temu.
Przez prawie 10 tys. lat klimat był zimny ale suchy, wyróżnia się w tym okresie okresy cieplejsze i chłodniejsze. Formowanie lądolodu skandynawskiego zaczęło się 25 tys. lat temu. Natomiast 20 tys. lat temu miała miejsce FAZA LESZCZYŃSKA (pięć tys. lat zajęło rozrastanie się tego lądolodu). FAZA POZNAŃSKA wystąpiła 18400 lat temu. 15200 lat temu wystąpiła FAZA POMORSKA. Natomiast 13 tys. lat temu lądolód z FAZY GARDZIEŃSKIEJ ustąpił całkowicie.
10 tys. lat temu zaczął się HOLOCEN – który dzielimy na piętra klimatyczne.
1. piętro PREBOREALNE
2.piętro BOREALNE
3.pętro ATLANTYCKIE
4.piętro SUBBOREALNE
5.piętro SUBATLANTYCKIE
Jeziora polodowcowe: powstały w wyniku wypełnienia wodą zagłębień w krajobrazie pagórkowatym, utworzonym przez nierównomierną akumulację lodowcową (jeziora moreny dennej i czołowej), powstały też przez wyoranie misy jeziornej przez lodowce w ich podłożu skalnym w górach (jeziora cyrkowe), następnie przez wyżłobienie misy przez egzarację lodowcową i wody potoków polodowcowych (jeziora rynnowe)
Wiele jezior rynnowych powstało wtórnie przez wytopienie się w postglacjale wypełniającego je lodu.
Rodzaje jezior polodowcowych:
jeziora moreny dennej – Jezioro Śniardwy
jezioro moreny czołowej – Jezioro Mamry
jeziora cyrkowe - np. Wielki i Mały Staw w Karkonoszach, Czarny Staw Gąsienicowy
jeziora rynnowe
jeziora przyozowe i drumlinowe
jeziora sandrowe
kotły i kociołki
oczka i wytopiska
Formy powstałe przez akumulacyjną działalność wód polodowcowych:
1. formy powstałe przed czołem lądolodu:
moreny czołowe
sandry
pradoliny
2. formy powstałe na terenie który objął lądolód:
drumliny
ozy
kemy
zagłębienia wytopiskowe
moreny denne
3. formy powstałe na skutek działalności lodowców górskich:
doliny U-kształtne
kotły lodowcowe
wały moren czołowych i bocznych
wygłady lodowcowe
4. formy powstałe na skutek klimatu peryglacjalnego:
pokrywy lessowe
wydmy
niecki deflacyjne
Formy powstałe na skutek erozyjnej działalnośći lodowca:
- rynny polodowcowe
- pradoliny
- drumliny
nazwa pylastej skały związanej z lądolodem to LESS
nazwy moren czołowych:
Moraska Góra,
Dylewska Góra,
Szeskie Wzgórza,
Wieżyca.
Moreny glaci-tektoniczne –
Wał Trzebnicki
(Wzgórza Ostrzeszowskie, Wzg. Trzebnickie ,Wzg. Dalkowskie, Wzg. Żarskie) –powstały w czasie Stadiału Warty podczas Zlodowacenia Środkowopolskiego. Jest to największa tego typu forma w Europie
klimat panujący na przedpolu lądolodu to klimat peryglacjalny