Question

Krótki referat na temat :
Prawa i obowiązki obywateli po II wojnie światowej .
Mogą być linki do stron internetowych które są z tym związane .

Answer 1

Prawa i obowiązki obywatela
w każdym demokratycznym państwie określa je konstytucja. W XX w., a zwłaszcza po II wojnie światowej podjęto starania zmierzające do zabezpieczenia, wspierania i rozwoju podstawowych praw człowieka. Bardzo ważnym posunięciem było uchwalenie przez ONZ 10 XII 1948 r. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, która stała się podstawą dla wewnętrznego ustawodawstwa państw. 16 XII 1966 r. przyjęto Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych, które zawierają normy regulujące najważniejsze prawa i wolności człowieka. Te trzy deklaracje stanowią Kartę Praw Człowieka.

Z czasem powstały też pakty i systemy regionalne, które bardzo szczegółowo uzupełniają wcześniejsze deklaracje, odnosząc się do pewnych grup ludzi (dzieci, kobiety, uchodźcy) lub sytuacji (np. wojna). Kartę Praw Człowieka ratyfikowało tylko ok. 120 państw. Obecnie możemy wyodrębnić 3 "poziomy" praw obywatelskich:

· prawa osobiste oraz obywatelskie i polityczne - np. prawo do życia, równości wobec prawa, uczestniczenia w życiu publicznym kraju;

· prawa społeczne, gospodarcze i kulturalne - np. prawo do pracy, informacji, nauki;

· prawa ogólne - prawo do pokoju, demokracji, czystego środowiska.

Najważniejsze obowiązki obywatelskie to: wierność wobec własnego państwa i troska o wspólne dobro, przestrzeganie prawa, ponoszenie ciężaru świadczeń publicznych (podatki), obrona ojczyzny.



Prawa i wolności obywatelskie Dodaj do notesu


Prawo, Polityka


Prawa i wolności obywatelskie, uprawnienia przysługujące obywatelom danego państwa, ich prawną gwarancją jest nabycie obywatelstwa. Podstawowe prawa, wolności (także obowiązki) jednostki są zamieszczane w konstytucjach i ustawach, dotyczą najistotniejszych interesów obywateli. Instytucja podstawowych praw i wolności jednostki ukształtowała się w dobie rewolucji XVIII w., w walce z feudalnymi przywilejami stanowymi; uzasadniono ją na gruncie tzw. prawa natury. Znalazła prawny wyraz m.in. we francuskiej Deklaracji praw człowieka i obywatela z 1789. Po II wojnie światowej stopniowo uznanie zaczęła zdobywać idea międzynarodowej ochrony praw i wolności, rozumianych jako przysługujące każdemu człowiekowi (prawa człowieka). W 1948 Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Deklarację Praw Człowieka w Europie szczególne znaczenie ma Europejska Konwencja Praw Człowieka (ratyfikowana przez Polskę 1993).

Na tych dokumentach międzynarodowych wzorują się ustawodawstwa wielu państw w tym Konstytucja RP. Stwierdza się w niej, że "Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych".

Konstytucyjne prawa i wolności obywatelskie przysługują obywatelom danego państwa, natomiast najbardziej podstawowe - prawa człowieka (np. nietykalność osobista) przysługują każdej jednostce znajdującej się na terytorium państwa.

Ze względu na treść i zakres dzielą się one na:
1. prawa i wolności osobiste, zabezpieczają jednostkę przed nadmierną ingerencją państwa w jej życie prywatne (wolność sumienia i wyznania, prawo do życia, nietykalność osobista, prawo do własności, wolność wypowiedzi, wolność poruszania się, tajemnica korespondencji),
2. prawa i wolności polityczne, gwarantujące jednostce nieskrępowany udział w życiu politycznym (czynne i bierne prawo wyborcze, prawo do udziału w referendum, prawo do informacji, prawo do zrzeszania się, prawo do skargi na organy państwa),
3. prawa socjalne i ekonomiczne, mają charakter uprawnień, (państwo zobowiązuje się do określonych świadczeń na rzecz obywateli. Należą do nich m.in. prawo do nauki, dziedziczenia, pracy, ochrony zdrowia, ochrony własności prywatnej).

Zawieszenie lub ograniczenie niektórych podstawowych praw obywatelskich może nastąpić przejściowo w wyniku ogłoszenia stanu wojny, stanu wojennego lub stanu wyjątkowego.

W okresie PRL (konstytucja z 1952 ze zmianą 1976) prawa i wolności, zarówno co do koncepcji, jak i normowania, były wzorowane na konstytucjach sowieckich, w praktyce postępowe zapisy konstytucji nie miały odzwierciedlenia w ustawach i aktach wykonawczych, dawało to szerokie możliwości ich ograniczania i łamania. Po 1989 najpierw pojawiły się nowe uregulowania ustawodawcze, potem wprowadzono do konstytucji (tzw. nowelą grudniową z 29 XII 1989) klauzule generalne (zwłaszcza klauzulę demokratycznego państwa prawnego) pozwalające w nowy sposób interpretować przepisy z poprzedniego okresu ustrojowego. Dopiero jednak Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 IV 1997 wprowadziła całościowe ujęcie praw, wolności i obowiązków jednostki adekwatne do standardów państwa demokratycznego.

Ochrona prawa i wolności obywatelskich polega na ustanowieniu instytucjonalnych gwarancji w formie skargi na postępowanie organów państwowych oraz możliwości, w przypadku ich łamania, odwołania się do sądu oraz do sądów organów międzynarodowych – np. Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.